hermann gossen

• yaşadığı dönemde ürettiği teoriler ve fikirleri dikkate alınmamış olsa da sonradan "marjinalizm" akımının öncüsü olarak anılmaya başlanmış talihsiz iktisatçı.
• adı hermann gossen olan, alman marjinalist. "marjinal fayda" teorisini ilk olarak matematiksel olarak ortaya atan kişidir. ve neo klasik iktisadın gizli babasıdır. iddiaya göre, yazdığı kitap, ilginç bir biçimde ilgi görmeyince, kitaplarını satıldığı yerlerden toplayıp imha etmiştir. sonradan jevons ve diğer marjinalistlerce kıymeti anlaşılmıştır.
• marjinal fayda teorisini ilk bulan kişi diye tanımlamak biraz iddialı olur. çünkü gossen'den tam 116 yıl önce, 1738'de daniel bernoulli adlı bir matematikçi marjinal faydayı formülleştirmekle uğraşıyordu.
• isviçre (lozan) okuluna yani diğer bir deyişle matematik okuluna mensup olduğu kabul edilen iktsatçı. evet aslına bakarsak lozan ekolü mensubu değildir fakat matematiksel iktisadın öncülerindendir bu yüzden matematikçi ekol içinde sayılmıştır. doyan istekler yasası ^* ile tanınır. bu yasa isteklerin doyuruldukça azalma eğilimi gösterdiklerini saptayan ve aynı zamanda, marjinalcilerin dayandığı temel yasadır. bütün istekler giderildikçe azalırlar ve bir noktada sıfıra inerler. gossen “mal”ın değerini çeşitli ihtiyaçların tatmin yeteneği ile oran orantıya göre belirlemektedir. belli bir oranda mal miktarı arttığında, her birimin tatmin yeteneği bir öncekine oranla daha azdır. bu böyle olunca kıymet, nihai fayda ile nihai faydasızlığın kesiştiği noktada belirlenir. gossen’e göre giderilmekte olan bir ihtiyaç, bu ihtiyacı karşılayacak olan malların büyüklüğü karşısında gittikçe azalır ve sonuçta doyma noktasına varır. ona göre ekonominin amacı, insanlara azami şekilde haz temin etmektir.
• malların marjinal faydalarının eşit olduğunu iddia eder. toplam fayda maksimum iken marjinal fayda minimum'' der. fayda kişiseldir.
  (bkz: kıtlık paradoksu)
• 1810-1858 yılları arasında yaşamış alman iktisatçı. iktisadın temel kavramlarını ilk defa psikolojiye dayandıran bir formülü ortaya attı ve eserinin başarısızlığa uğraması yüzünden umutsuzluğa düşerek öldü. beşeri ilişki yasaları ve insan davranışları yönünden bu yasalardan doğan kuralların gelişimi (1854) adlı esri gözden kaçtı. hatta kendisi bu kitabı dört yıl sonra piyasadan çekti ama w.s. jevons, gosse'in eserini kendinden önce yazdığını kabul edince ve walras onu bilgin reformcu olarak tanıtınca eserin adı duyuldu. gossen'in ödünç para vermek için bir devlet sandığı kurulmasını ve toğrağın millileştirilmesini öngören reform programı onaylanmadı. oysa iktisadi denge kuramından önce ortaya attığı fayda ve mübadele kuramları ve matematik metodu daha sonraki iktisadi düşünceye büyük etki yaptı. hala gossen kanunları diye bilinen üç kanun vardır:
  
  a) ihtiyaçların giderildikçe şiddetini kaybeder
  b) malların faydası azalır
  c) tüketicinin optimum tatmini ancak ihtiyacını karşılayan çeşitli mallarda görülen son artışların faydaları eşit olduğu zaman mümkündür.
• marjinal kavramını ilk bulan değil matematiksel olarak açıklayan alman kardinalist iktisatçıdır
• marjinal olacam derken saci sariya boyatip oversize montlarla ortalikta gezmeyen gercek marjinalist. hazzin pesinde kosan bir adamdi ama keyif pezevengi diyebilecegimiz bir kisilik de degildi kendisi.
  
  iktisada hedonist bir bakis acisiyla yaklasip beseri bilimlerdeki insan faktorunu ekonomik acidan en dogru yorumlayan ilim insanlarindan biri olmayi basardi. faydanin olculmesi, son birimin faydasi, piyasalar arasindaki denge, az biraz para talebi ne konular ama.
  
  iktisadi goruslerini daha fazla elem, aci isteyip bunu konserdi, sahneydi daha fazla faydaya donusturebilecek sila disinda yanlislayabilecek bir fenomen de kayitlara gecmedi. umarim keyifli bir yerdesindir.
• 1854 yılında yayınladığı "insan ilişkileri kurallarının gelişimi ve insan davranışları kurallarının sonuçları" adlı çalışmasında tüketicinin kişisel dengesini belirleyen üç kanun oluşturmuştur.
  birinci gossen yasası, bir malın marjinal faydasının malı tükettikçe azalmasını anlatır.
  ikinci gossen yasası, bireyin elindeki parayı farklı mallar arasında harcadığı son birimin marjinal faydaları eşit olacak şekilde dağıtıp maksimum faydaya ulaşmasını anlatır
  üçüncü gossen yasası, az olan malın marjinal faydasının yüksek olduğunu anlatır