henryk sienkiewicz

• tarihi (ates ve kılıc) ve dini içerikli (quo vadis?/nereye gidiyorsun? [sanırım]) romanları bulunan nobel ödüllü roman ve hikaye yazarı. katolik.
• 1846 yılında polonyada doğmuş 1916 yılında isviçrede ölmüş olan polonyanın en ünlü edebiyatçısıdır. ayrıca ismi sıklıkla ''henry sienkiewicz'' diye yanlış yazılır.
• bu değerli edebiyatçının soyadını harfi harfine doğru yazmayı başarabilip adını "henry" olarak yazan herkesi üşenmeden, birey birey evlerinde ziyaret etmeyi ve kısıtlı imkanlarıma rağmen pandispanya ve termometre civası kullanarak el değmeden emek emek hazırladığım çakma nobel edebiyat ödülünü verip bu başarılarının altında yatan sırrı sıcak bir ıhlamur eşliğinde paylaşabilmeyi çok arzuluyorum...
• baba tarafı lipka tatarlarındandır.
• henryk adam aleksander pius sienkiewicz, 1846'da polonya'da dünyaya gelmiş, 1916'da isviçre'de bu dünyadan göçmüş.
  
  "henryk sienkiewicz" yazarın isminin lehçe asıl yazılışının, latin harfleri ile yazılışıdır ve tabii kî yazarın isminin türkçe okunuşunu ifâde etmez. türkçe olarak "henrik zenkiyevij" olarak okunduğu gibi yazılması kanaatimizce daha doğrudur.
  
  1884 târihli "ateş ve kılıç" ve 1896 târihli "quo vadis" adlı romanları türkçe'ye tercüme edildi. ne var kî, henrik zienkiyevij'in lisanımıza yapılmış en yetkin tercümeleri tâ 1899 yılından kalmadır. ahmet rasim, zenkiyevij'in "muzıkacı yanko" ve "kamyonka" adlı hikâyelerini eski harflerle türkçe'ye tercüme etmişti. bu tercüme 2014'te yeni harflerle yeniden yayınlandı.
  
  şunu da belirtmeden geçmeyelim; ahmet rasim'in fıransızca bildiği ve fakat lehçe bilmediği mâlum. fıransızca dışında almanca bilip bilmediğini ise maalesef bilemiyoruz. hâl böyle iken ziyenkiyevij tercümelerinin lehçe asıllarından değil de, kuvvetle muhtemel fıransızca tercümelerinden ya da bir ihtimal almanca tercümelerinden türkçe'ye aktarıldığı sonucuna varabiliriz.
  
  zenkiyavij'in 1884 târihli "ateş ve kılıç" adlı eseri, aslında bir "savaş" üçlemesinin ilk romanıdır ve asıl ismi "ateş ve kılıçla" anlamına gelen "ogniem i mieczem"dir. 1886 târihli "potop" üçlemenin ikinci romanıdır. ve fakat üçlemenin üçüncü romanı "pan wolodyjowski" bizim açımızdan belki de en önemli eseridir. "pan wolodyjowski", türkçe "volodiyovski bey" osmanlı-lehistan savaşlarına iştirak etmiş bir leh aristokratının hikâyesidir.
  
  henrik zenkiyevij'in bir de 1877 târihli bir hikâyesi vardır, kî ismi "selim mirza"dır ve lisânımıza henüz tercüme edilmedi.
  
  buradan şu sonuca varabiliriz; 19'üncü yüzyılın sonu ve 20'inci yüzyılın başında, osmanlı ve islâmın avrupa için hâlâ bir tehlike, bir korku kaynağı teşkil ettiğini anlayabiliriz. bugünkü polonya'nın koyu katolik taassubuna riâyet ediyor oluşu ile birlikte ortodoks-katolik avrupa arasındaki çekişmenin târihine gözattığımızda, bu durumun çok da şaşırtıcı olmaması gerektiğini de görebiliriz.
• osmanlının batıda ele geçirdiği son kale olan kamaniçe'nin fethinden sonra bir roman yazdığı söyleniyor. ^**
• ateş ve kılıç adlı romanı gerçekten çok güzeldir. şu an piyasada yazarın kitapları ne yazık ki zor bulunuyor. kitapları ya eski baskı ya da çevrilmemiş. dilimize sadece ateş ve kılıç, quo vadis ve töton şövalyeleri kazandırıldı diye biliyorum. bunları da ancak sahaflardan temin edebilirsiniz. ancak ateş ve kılıç nispeten bulunabilir diye düşünüyorum.
• nöbel edebiyat ödülü almış ilk türk'tür.
• '' bildiklerini anlat,
  ama akıl vermeye kalkma.
  anlatılanları iyi dinle,
  ama hepsini doğru sanma.
  sessiz kalmak, bir şey bilmediğin anlamına gelmez,
  çok konuşmak da çok şey bildiğini göstermez.
  herkesi kendine eşit gör,
  her kim olursa olsun bir insanı küçümsemek akılsızlık,
  çok büyük görmek de korkaklıktır.
  cesaret akıldan gelirse cesarettir,
  bilgisizlikten gelirse cehalettir...''
• bugün 174. yaş günü olan yazar.