mobile defense ^*

• türkçeye "hareketli savunma" olarak çevirilebilecek savaş doktrini :
  - en önemli pratiği büyük komutan, field marshall erich von manstein tarafından rus steplerinde uygulanarak, özellikle üçüncü harkiv savaşı sırasında kızıl ordu'ya "ne oluyoruz yahu" detirtmişti.
  - bu savunma anlayışında aşılmaz kaleler? (bkz: maginot hattı), sabit koruganlar ya yoktur ya da sadece gerektiği yerde kullanılır.
  - savunmayı yapan taraf için önemli olan mobiliteyi asla kaybetmemektir. bu amaçla panzer birlikleri, motorize piyade, harketli uçaksavar bataryaları gibi orduyu bir yere çakılı bırakmayacak ekipler önemlidir. hatta bu listeye yerine göre at bile eklenir.
  - savunma hareketli olduğu için gerektiğinde bir bölgeden çekilmek yani bir anlamda toprak kaybetmek daima göze alınır. temel mantık :"birliklerimiz bütünlüğünü ve savaşma kabiliyetini bozmasın, toprak geri alınır" şeklinde biçimlendirilmiştir.
  - çekilme yaparken peşine taktığın düşmanı ani saldırılarla tuzağa düşürmek çok önemlidir. örneğin yine bir başka önemli komutan erwin rommel çölde ingiliz tanklarını peşine takmış, daha sonra uygun yerlerde gizlediği 88'lik toplar ile bunları keklik gibi avlamış, ingilizleri dumur etmişti.
  - yine saldıran tarafı ani kontra ataklar vasıtası ile baskına uğratmak da bu savunmanın bir parçası.
  - bu işin ustası manstein demiştik. yukarıda bahsettiğimiz muharebede rusları önce peşine takmış, ruslar tamam biz bunları çevirdik derken güneyde topladığı birliklerle rusları pakete almıştır. bugün tüm askeri okullarda bu başarısı ders olarak okutulur.
  - statik hedefler az kullanılır demiştik. örneğin normandiya çıkarması sırasında her ne kadar atlantik duvarı ve sahilde statik savunma önlemleri mevcutsa da (koruganlar, dikenli teller, bunkerler gibi) asıl vurucu gücün duvarın arkasındaki hareketli panzer birlikleri olması gerekiyordu. bir sebepten kullanılmadı. hatta rommel'in idamında bu da gündeme gelmiştir.
  - bugün günümüzdeki teknolojik gelişmeler, özellikle de hafif hava araçlarının gelişimi zaten statik savunmayı tamamen ortadan kaldırmasa da (zırhlıların ve piyadelerin geçiş yollarında halen gerekli) büyük ölçüde tek başına işlevsiz kılıyor. son karabağ savaşı sırasında gördük ki ermeni bataryaları durdukları yerde sihalar keklik gibi avlandılar. dolayısıyla artık temelinde mobilite olan, gerektiğinde ise stabilite içeren hibrit taktik ve stratejiler olmaksızın savunma harbi kazanamazsınız.