gmdss

• solas74'den sonra 2000 ile birlikte yürürlüğe giren yeni deniz güvenlik ve haberleşme sistemi. uydu haberleşmesini ve inmarsat olayını esas alır.
• ks. global maritime distress and safety system
• deniz haberlesme kurallarini duzenleyen bir sistemdir. yururluge girmesinden itibaren denizcilik firmalari ticaret filolarinda bulunan reo ehliyetine sahip radio officerlari kaldirip mevcut zabitanlar icerisinde goc ehliyetine sahip olanlari telsiz zabiti olarak belirlemistir. goc ehliyetine sahip zabitler olasi her hangi bir cihaz arizasini tamir egitimi almadigi icin bu sistem reo ehliyetsiz telsiz operatoru olan gemilere "duplication" yani cihazlari yedekleme ve karada bakim organizasyonu zorunlulugu getirmistir. gmdss sistemine gore kullanilan cihazlar bilgisayar ve uydu destekli oldugundan ve emergency durumlarda insan destegi olmadan da calisabildiginden bu sistem cok daha guvenli ve uygulanabilirdir.
• acil durum, acelelilik, güvenlik ve rutin haberleşme şeklinde 4 kısımda incelenebilecek, yersel ve göksel iletişim sistemlerinin kullanıldığı yapılanma.
• sistemin sahip olması gereken yazılı dokuz kuralı şu şekildedir.
  *iki birbirinden tamamen bağımsız sistem ile tehlike yayını karaya verebilmesi,
  *karadan gelen tehlike yayınlarını alabilmesi,
  *gemi-gemi arası tehlike yayınlarını verebilmesi,
  *sar ile koordinasyon yapabilmesi,
  *tehlike bölgesi içindeki muharebe kapasitesi,
  *radar transponder ile sinyal gönderebilmesi (bkz: sart)
  *deniz güvenlik uyarılarını alabilme ve gönderebilme,
  *genel radyo muharebesi,
  *gemi-gemi arası haberleşme yapabilmesi (nedense bunu en sona yazmışlar)
  
  teknolojinin gelişmesi ile bazı cihazların gemilerde kullanılması zorunlu olmuştur. e doğal olarak, zamanla gelişen teknoloji yeni cihazların zorunlu olmasını, eskilerin de çöpe atılmamasını (nedense artık) öngördüğü için, bir haberleşme cihazı çöplüğü durumuna gelmiştir gemiler.
  
  konuyla ilgili bir uzman (isim vermeyeceğim kendisi birinci sınıf reo ehliyetine sahip bir öğretim görevlisidir) gmdss'in salak bir sistem olduğunu açıkça ifade etmiştir. (ben onun yalancısıyım)
  
  bu salak sistem malesef teknolojinin çok gerisindedir günümüzde. inm-c'nin ilk çıktığı yıllarda tüm gemilerde bulunuyor olması gurur verebilir sistem kurucularına. ama artık yetmiyor hacı. nedir yani, kilometrelerce uzaktaki insanlarla sesli görüntülü konuşmak varken, telsiz cızırtısı nedir ya? yok, hf yok mhf yok epirb... bak elalem 3g çıktı. hisli 4g çıkacak yakında.
  
  yaparsın sistemini koyarsın bi buton gemiye, acil durumda, basarsın. ya seni kurtarmaya gelmedikten sonra haberleşme sistemini yapsan ne olur? koymuşlar bir kırımızı gizli buton, neymiş isps. güya korsan saldırısında kullanılacak... ulan aden körfezinde bassan nolur? istersen bulduğun bütün kırmızı düğmelere bas.
  
  yok operatör olacakmışsın goc ehliyetin olacakmış, eğitimmiş bilmem neymiş.
  
  siz sar'ı düzeltin ey imo. haberleşmeyi biz dumanla da hallederiz.
• gemilerdeki iletisim isini guverte zabitlerine kaydiran ve telsiz zabitlerinin isini dolayli olarak bitiren sistemdir. ama bunun yaninda guverte zabitlerinin de maaslarina zam getirmistir. (bkz: goc)
• gmdss en sevdiğim dersti lisedeyken
• http://www.gmdss.bravehost.com/
• bahsedilen bu denizcilik iletisim sisteminin operatoru olmak icin gmdss sinavina girmek gerekir. bu sinav goc sinavi olarak da bilinmektedir.
  
  sinav takvimi icin: http://www.tcgasm.com/
  
  sinava calismak icin: http://www.scribd.com/doc/72832656/gmdss-2008
• kürsel tehlike ve güvenlik sistemidir. şimdi efendim bu sistemin bazı temel işlevleri var. gemiden gemiye, kıyıdan gemiye, gemiden kıyıya, tehlike ve emniyet bide rutin olmak üzere 5 adettir bunlar. sistemin temel amacı denizde oluşan tehlikelere karşı kara merkezli iletişim sistemlerini daha doğrusu aletlerini kullanarak kurtarma ekiplerini uyarıp en hızlı şekilde uyarıp harekete geçirmektir basitçe. ama tabi her gemi bu sisteme dahil değil. mesela 7-8 metrelik bir kişisel teknede tüm gmdss donanımlarının(az sonra anlatıcam) bulunması beklenmez. zaten zorunlu da değildir. ama bazı gemilerde bulunması ise mecburidir. nedir bu gemiler;
  
  uluslararası seyir yapan 300 gros ton ve üzerinde ki tüm yük gemiler
  
  büyüklüğü ne olursa olsun tüm yolcu gemileri. (üstünde 12'den fazla yolcu taşıyan gemiler yolcu gemisidir)
  
  bu sisteme dahil gemilerin sadece seyir yapacakları deniz sahası için yeterli olacak haberleşme cihazlarını bulundurması yeterlidir. nedir bu deniz sahaları derseniz hemen şöyle özetleyeyim
  
  a1- kıyıdan yaklaşık olarak 30 mildir. yani en az 1 vhf kıyı istasyonu menzili dediğimiz sahadır. a1 bölgesinde seyir yapan gemilerin bulundurması gereken cihazlar. vhf dsc, vhf el telsizi, epirb, sart ve navtex alıcısı.
  
  a2-kıyıdan yaklaşık 100-150 millik deniz sahasıdır. burda da en az 1 mf istasyonu menzilindedir gemi bu saha içerisindeyse. bu sefer bölgesinde sefer yapan gemilerin ise sahip olması gereken cihazlar a1 deki cihazlara ek olarak mf dsc cihazıdır.
  not: şunu da hemen belirteyim. diyelim ki bir gemi a ülkesinin a2 diye tanımladığımız bölgesinde. ama o geminin bulunduğu aynı nokta b ülkesi için a1 ise o gemi a1 bölgesinde sayılır. birbirine çok yakın ülkelerde bu tür durumlarla karşılaşılabilir. yunanistanla türkiye gibi.
  
  a3-bu deniz sahası inmarsat kapsamındadır.(sabredin bunuda anlatcam) 70 derece kuzey 70 derece güney enlemleri arasında kalan deniz bölgesidir. gemi a3 deniz bölgesinde yukarda bashettiğimiz vhf ve mf kıyı istasyonları menziliniz dışındadır. ama bu noktada da gemi inmarsat uydularının kapsama alanındadır. yani gemi inmarsat cihazlarıyla tehlike alarmlarının alma ve gönderme işlevlerini yürütebilir. bu seyir bölgesinde sefer yapan gemiler yukarda bahsettiğim sefer bölgelerindeki cihazlara ek olarak hf, dsc telefon ve inmarsat cihazı.
  
  ve geldik son deniz sahasına. buda a4- inmarsat uydularının kapsama alanı dışında kalan diğer bi deyişle 76 derece kuzey 76 derece güney enlemleri dışında ki kutup bölgelerine kadar uzanan bölgeyi kapsar. bulundurması gereken cihazları yukardakiler de dahil olmak üzere dsc telefon telex dsc rex, egc. evet nerdeyse a3 ile aynı cihazlar. şimdi efendim gemiler uzun seferlere çıkıyorlar. aylar yıllar süren. bu sebepten de bu cihazların güvenliğinin mümkün olan en iyi şekilde sağlanması lazım. atlantik okyanusunun ortasında yedek parça servisi bulamayacağımıza göre imo(uluslararası denicilik organizasyonu) gemilere 3 yol vermiştir. biri denizde bakım, diğeri kıyıda bakım sonuncusu da cihazların çiftlenmesi. a1 ve a2 bölgesinde sefer yapan gemiler bunlardan en az birini. a3 ve a4 bölgesinde sefer yapan gemiler ise en az ikisini seçmiş olmak zorundadır. ayrıca a3 ve a4 bölgelerinde sefer yapan gemiler dublikasyon dediğimiz yukarda saydığımız cihazların çiftlenmesi yani yedeklenmesi koşulunu ne olursa olsun yerine getirmek zorundadırlar. buraya kadar okuma sabrını göstermiş olanlar için de kısaca şu yukarda bahsettiğim cihazları açıklayayım da tam olsun.
  
  vhf cihazı dediğimiz cihaz 1 veya 25 watt çıkış gücüne sahiptir. basit bi makinedir. 55 uluslararası kanal vardır. 25 watt çıkış gücüne sahip bir vhf ile 50-60 deniz mili menzilinde görüşme yapılabilir. 16. kanal temel olarak uluslararası acil durum bilgilendirme ve çağrı kanalıdır.
  mf/hf cihazı mesajları aynı şekilde alma ve gönderme işlemlerinde kullanılır. ama burada durum şudur ki vhf teki gibi mesajları sesli göndermezsiniz kodlarla gönderirsiniz. menzilleri de vhf'ten daha fazladır. inmarsat cihazı biraz karmaşıktır. genelde bi monitör ve ekrandan oluşur. burada da aynı şekilde yazılı mesajlar gönderilmektedir. sesli mesaj gönderemiyorsunuz. inmarsat cihazının en büyük avantajı ise dünyanın herhangi bir noktasından istediğiniz gemiye (inmarsat cihazı bulunan) mesaj gönderebilir ve alabilirsiniz. inmarsat cihazı bulunan her geminin bir numarası vardır. tıpkı cep telefon numarası gibi. bunu bilmek şartıyla yukarda söylediğim mesaj gönderme ve alma işlemi geçerlidir. ve son olarak ta navtex cihazından bahsedeyim kısaca. bu cihazda alfabetik harflerle kodlanmış şekilde mesajlar alınır. örneğin a harfi seyir uyarıları b harfi fırtına raporları. basitçe söylemek gerekirse siz gemide bu cihazınız vasıtasıyla tehlike, buz ve hava tahmin arama kurtarma gibi raporları ister yazılı ister yazısız olarak ücretsiz alabildiğiniz bir cihazdır. tabi kıyıdan en fazla 400 deniz mili uzakta olmak kaydıyla. denizcilik lisesinde koca bir sene bu dersi görmüştük. ben basitçe özetlemeye çalıştım buraya kadar okumaya sabretmiş sevgili sözlükçüler. hatta yaptıysam affola
  
  edit: arkadaşlar çok saygı duyduğum ve sevdiğim bir abim uyardı. a3 bölgesi artık 76 derece kuzey ve güney enlemerini de kapsıyor. ayrıca gemi sadece a4 bölgesinde sefer yapacaksa a3 bölgesinde bulundurulması gerekli olan cihazları taşımasına gerek yok.