• soguk savas'ın en enteresan olaylarından birinin baş aktörü olan gemi. yapıldığı sırada kamuoyuna bildirilen görevi maden arama idi, ancak esas görevi pasifik okyanusu'nda batmış bir sovyet denizaltısını, ruslar'dan önce bulup çıkarmaktı.

    11 nisan 1968'de hawaii'nin yaklaşık 750 mil kuzeybatısında, 5200 metre derinlikte k-129 kod adlı bir sovyet golf 2 sınıfı nükleer denizaltı batar. bu denizaltı dönemin en modern rus balistik füzelerini taşımaktadır ve istihbari açıdan değeri ölçülemeyecek kadar fazladır. 1970'lerin başında, anti-komünistliği ile tanınan howard hughes kendi global marine şirketi ile, daha önceden zengin maden yataklarına sahip olduğu bilinen bölgede araştırmalara başlar. amaç, cia tarafından yapılacak operasyon için kılıf hazırlamaktır. bir yandan da denizaltıyı dipten çıkarabilecek bir gemiyi üretmek için çalışmalara başlanır.

    explorer, 2 senede ve 200 milyon dolar maliyete üretilir. sadece bu görev için tasarlanmış ekipmana sahiptir, 63,000 ton ağırlığındadır. dış görünüşü maden araştırma ve sondaj gemisi gibidir, ancak içi tamamen farklıdır. 4 temmuz 1974'te denizaltının battığı bölgeye ulaşır ve yaklaşık bir ay süreyle çalışmalar yapar. bu çalışmalar süresince denizaltıdaki nükleer başlıklı torpido ve balistik füzeler, geminin makine dairesi ve önemli dokümanlar çıkarılır. mürettebatın cesetlerinin bulunduğu kısımlara dokunulmaz.

    operasyondan sonra gemi abd deniz kuvvetleri'nde kalır ve bir süre oşinografi araştırmalarında kullanılır. deniz kuvvetleri gemiyi satmak ister, alıcı bulamaz. sivil bilimsel araştırmalarda kullanılmak istenir, bütçe bulamaz. 1996'da global marine, gemiyi deniz kuvvetlerinden 30 yıllığına kiralar ve petrol aramaları için modifiye etme çalışmalarına başlar.

    gemi hakkında detaylı bilgi için: http://www.fas.org/…rp/program/collect/jennifer.htm
  • http://www.gwu.edu/…chiv/nukevault/ebb305/index.htm

    http://www.radikal.com.tr/…14.02.2010&categoryid=77
  • soğuk savaşın 3. dünya savaşı’na dönüşmesine en çok yaklaşıldığı zaman olarak genelde ekim 1962’deki küba füze krizi gösterilir. ancak asıl tehlike, alman denizaltılarının gelişmiş bir modeli olan golf 2 tipi k-129’un pearl harbor’da, yani hawaii’nin yanı başında batmasıyla sonuçlanan gizemli bir operasyon sırasında yaşanır.

    1968 başında rutin bir pasifik okyanusu görevinden dönen ve rus denizaltısı k-129 ve tayfası daha birkaç hafta bile geçmeden tamüllere aykırı biçimde yeniden acil bir göreve çağrılır. ekip dağıldığı için diğer ekiplerden denizciler de göreve dahil edilir. en fazla 85 kişiyle sefere çıkan gemiye son anda, denizci olmayan gizemli bir 11 kişilik ekip daha biner.

    rus denizaltıları, amerikalılar tarafından o günlerde bile çok katmanlı ve sistematik şekilde takip edildikleri için (uydular, casus denizaltılar, deniz altına yerleştirilen hassat mikrofonlar, telsiz dinlemesi gibi pek çok yöntemle) hangi bir çatışmaya sebep olmamak için amerikan kıyılarına çok yaklaşmazlar. ayrıca seferde belli bir mesafeye ulaştıklarında mutlaka karargahla ileştime geçerler.

    rusya’nın kamchatka’daki deniz üssünden hareket eden k-129’un seferinde işler farklı gelişir. denizaltı, yolladığı ilk telsiz raporudan sonra karargahla ilteşimi keser. international date line’ı geçtiğinde haber vermesi gerekirken sessiz sedasız yolunu değiştirip hawaii kıyılarına kadar varır. kenneth sewell tarafından yazılan red star rogue adlı kitaba göre denizaltı, bu 11 kişilik ekip tarafından ele geçirilir ve pearl harbor’a nükleer bir saldırı gereçekleştirmeye çalışır. amaç, o bölgede devriye gezen çin denizaltısının hareketlerini taklit etmek ve bu saldırıyla abd-çin savaşını başlatmaktır. ruslar, zamanında çin ile araları iyiyken golf tipi denizaltıların ve silah sistemlerinin teknolojisini paylaşmıştır. dolayısıyla çin, benzer denizaltılar kullanmaktadır.

    yazara göre geminin kaptanı vladimir kobzar, yanlış kod girerek ve kendini ve mürettebatı feda ederek füzenin infilak etmesini sağlamıştır. amerikalılar tarafından ruslarla paylaşılan ve kazaları izinsiz saldırıları önlemek için üretilen fail-safe teknoloji, emir komuta zinciri dışında kullanılması halinde füzenin, nükleer kısmına zarar vermeden kendini imhasını sağlamaktadır. bu önleyici patlama nedeniyle gemi yaklaşık 5 km derinliğe gömülür.

    ruslar kayıp denizaltılarını hawaii’nin çok uzağında, denizaltının normal güzergahında aramaya başlayıncaya kadar amerikalılar pearl harbor’daki donanmayla beraber 500 bin kişinin canına malolabilecek bu saldırı denemesinden haberdar olmazlar.

    kitabın yazarı kenneth sewell’e göre, abd-çin savaşını çıkarıp iki düşmanı da güçsüz bırakma planını yapan ve yüzbinlerce sivili bu uğurda yok etmeyi planlayan kişi ancak mihail suslov olabilir. kgb’yi de elinin altında tutan suslov, aslında bir ekonomi profesorü. stalin’in dikkatini çekiyor ve diktatörün emrinde pek çok katliamın organizasyonunu yapıyor. khrushschev’in iktidarı sırasında da sahne arkasından kgb’yi kontrol ediyor. komünist sitemin amerika karşısında askeri ve ekonomik anlamda hiç bir şansı olmadığını gören ve olası bir savaşta yenileceklerini çok iyi bilen suslov ve ekibi böyle bir operasyonla iki düşmandan birden kurtulma planı yapıyor. denizaltının batmasından bir süre sonra suslov ve ekibi tasfiye ediliyor ve gemi kaptanlarının nükleer kodları gemilerde taşıması uygulaması son buluyor.

    aslında olaylar bundan sonra gelişir. kuzey kore’ye daha birkaç ay önce 183 mürettebatıyla uss pueblo adlı istihbarat gemisini kaptıran ve karizmayı fena halde çizen amerikan donanması ve istihbarat teşkilatları, kendi karasuları içinde batan bu rus denizaltısındaki silah teknolojilerini ve iletişim araçlarını ele geçirmek için harekete geçer ve soğuk savaşın en gizli tutulan operasyonlarından biri başlar.

    glomar explorer adlı devasa bir gemi inşa edilir ve denizaltı çıkartılır. işte bu gemi,
    glomar response’un yani ‘we can neither confirm nor deny’ cümlesinin doğmasına neden olacaktır. hikayenin devamı, we can neither confirm nor deny başlığında.
  • (bkz: valhalla/#93092503)
hesabın var mı? giriş yap