german tank problem

• istatistikçi değilim, hatta matematiğim zayıftır ama dilimin döndüğünce:
  
  şimdi adam savaşta 4 tane tank görüyor ve bu tankların seri numaraları 2,6,7 ve 14.
  
  bu rakamların frekans analizine göre piyasada olası 13.5 tane tank vardır
  bayesian analizine göre ise 19.5 (±10) adet olası tank vardır.
  
  bunun gibi çeşitli uygulamaları vardır.
  
  ilgili makale: https://en.wikipedia.org/wiki/german_tank_problem
• ikinci dünya savaşı sırasında batı müttefiklerinin almanya'nın ürettiği tank sayısını tahmin etme problemidir. tankların seri numaralarını ve birtakım başka metotları kullanmışlardır. ulan bu alman milleti keriz mi niye üstüne basmış ki seri numaralarını diyorsanız, demeyin çünkü seri numaraları aslında kriptolu. önce kriptolu seri numaralarını çözmeleri gerekiyor.
  aynı tahminleme işini istihbaratçılar da yapıyorlar ama ele geçirilen nazi esirler öyle ifadeler veriyorlar ki istihbaratçıların tahminler çok uçuk oluyor. örnek: belli bir ayın üretimi aslında 130 tank iken istihbaratçılar bunu 1000 civarında tahmin ediyor. aynı tahmini matematikçiler 10-20 yanılmayla tahmin ediyorlar.
  ikinci dünya savaşı için bir matematik, mühendislik savaşıdır desek kanımca yanlış olmaz. mühendislikte naziler batı müttefiklerini ezip geçmiştir ama bir yere kadar ulan karşında koca batı bloğu var adamın g.tünden kan alırlar, aldılar. matematik konusunda da ingilizler herhalde açık ara öndedir.
  bu arada ikinci dünya savaşında, diğer tüm alanlarda olduğu gibi, istatistik alanında pek çok yeni yaklaşım üretilmiştir. üniversitelerde ders anlatırken hocaların genel kültürü bu konulara girebilecek yeterlilikte olsa öğrencilerin dikkatini toplamak daha kolay olurdu diye düşünüyorum ama nerede? aslında bununla ilgili bir makale de var elimde isteyen olursa gönderebilirim.
  benim hocalarım boğaz'ın dibinde contorium madenin olduğuna ve ihaleyi alırken japonların yaparız ama contorium bizim olur, dediklerine inanıyorlardı.
• (bkz: alman tank problemi)