genellemek

• genelleme yapmak
• ırkçılık da bunun bir örneğidir
• bilimin eli kolu ayagi...
• "bu da dahil olmak üzere bütün genellemeler yanlıştır" demiş üstad...
• genom projesiyle mumkun olup olmayacagini merak (!) ettigim eylem. gen ellemek $eklinde de kullanilir.
• verimli oldugu surece mantikli ancak artilari gibi eksileri de olan eylem. sagladigi avantajlar ve kazanimla ufak ama uzun vadeli, dezavantajlari ve neden oldugu kayiplar ise buyuk ama az raslanirdir..
  
  her daim geneli baz alarak, kararlarina zemin olu$turan $ahis genel/normal/ broad ya$amaya mahkumdur, bu kendi secimi ve karari ise tebrik edilesi, yolu acik olsun denilesidir..
  
  ancak genelleyip, genelleyip "ulan yine mi?" diye soran insana her $ey mustehaktir; bile bile ladestir..
  
  cok ya$ayip, gormu$ insan; o olmaz denilen istisnai durumlarla geregince kar$ila$mi$ ve bunlardan gerekli dersleri cikarmi$ ki$i az genellerdir, hic olmazsa "olmaz" denilene acaba diyebilecek insandir..
• aklıma şu fıkra geliyor, birileri bir şeyleri genelledi mi..
  
  bir astronom, bir fizikçi, bir matematikçi kırda yürüyüşe çıkmışlar,
  
  astronom uzakta bir yerde kara bir koyunu göstermiş;
  
  - demek ki bu dağdaki koyunlar siyah.
  
  fizikçi atlamış;
  
  - böyle diyemezsin, bu dağda siyah koyunlar da var diyebilirsin en fazla
  
  matematikçi durup, lafı yapıştırmış;
  - ikinize de katılmıyorum, söyleyebileceğiniz tek şey o koyunun bize bakan tarafının siyah olduğudur.
  
  yani genellemek kötü bir şeydir.
  
  not: arkadan bir yerlerden çoban fırlayıp değneğini kafalarına ekleştirip bağırmış
  - güneş gözlüğünüzü çıkarsanıza lan bok yiyesice geekler sizi, ulan burası da ne ayak altı oldu be....
  (bkz: #15117878)
  
  edit: genellemek kötü bir şeydir demişim bir 15 dakika önce neden öyle yazdım acaba, acelem vardı galiba;
  genellemek ne kötü ne iyi bir şeydir.
  genellemek size daha sonra karşılaştığınız durumlarda vereceğiniz hareketlerin önceden kodlanmış olmasını sağlar.
  sadece genellemenin sizi sadece belli açıdan bakmaya zorladığını unutmayıp hareket etmek, genellemenin yol açtığı sorunlarla baş etmek için yeterlidir.
• simdi beyinin isleyisi hakkinda acaip sikimsonik bi sallama yapacagim ve genellemeyi bu sallamaya dayandiracagim; hazir misiniz?
  insanlarin beyni malum bir cok sinirsel baglantidan olusuyor ve embriyonun ana rahmine dusmesinden ergenlik sonuna, hatta 20li yaslarin ortalarina kadar sinirler dallanarak insanin cevresini algilamasi, dunya ile iliskileri- yorumlari konusunda insani sekillendiriyorlar. insanin yapisina cevrenin etkisi iste bu noktada etkisini gosteriyor, cunku ayni dogal seleksyonda oldugu gibi, sinirler bir cok dala ayriliyor fakat bu dallarin hangilerinin islevinin olacagini, hangilerinin kullanilmayip zamanla olecegini cevre sartlari belirliyor (anlamis miyim? bilenler duzeltsin.). dolayisi ile insan gelisimi sirasinda cevre sartlarinin etkiledigi bir algilama sistemiyle dunyaya bakiyor. ben bunu kancalara benzetiyorum (hadi bakalim): her yeni bilgiyi, algiyi, daha once bildigimiz, tecrubemiz olan diger bilgilere birlestiriyoruz. yani yine gorsel bir benzetmeyle, her ogrendigimiz bilgi, birikim, beyindeki bir kanca gibi, yeni gelecek bilgileri bekliyor. sayet beynimizde hali hazirda bulunan kancalara hic uymayan bir bilgi gelirse onu unutup gidiyoruz. mesela orta okul ogrencisine integral anlatirsaniz, bir kulagindan girip, obur kulagindan cikiyor, cunku limit turev gibi kavramlar henuz beyninde sekillenmemis, integrali kafasinda canlandiramiyor. dunya olaylarini algilarken de, aldigimiz bilginin sadece beynimizdeki kancalara takilan kismini degerlendirebiliyoruz, geri kalani bizi ilgilendirmiyor. ornegin "almanlar"'i daha once tanistigimiz bir kac almanla ve almanlar konusunda okudugumuz bir takim belgelerle iliskilendiriyoruz ve 70 milyon insani "almanlar" olarak bir sinifa sokuveriyoruz. halbuki gitsek, almanya'da yasasak, beynimizde "almanlar" ile ilgili binlerce kanca olussa, "almanlar" gibi genel bir kavramdan bahsetmek o kadar kolay olmayacak cunku bazi kancalara takilan verilere gore yaptigimiz yorumun diger kancalara takilmadigini farkedecegiz. dolayisi ile genellemeler insanin bilgisizligi ile dogru orantilidir (yuru be) . beynimizde ne kadar az kanca varsa, dunyayi o az sayida kancaya takilacak buyuk gruplar halinde algilariz. bilgimiz, dunya algimiz gelistikce beynimizdeki kancalarin sayisi arttigi icin, dunya algimiz da o kancalara takilacak daha kucuk parcalara donusecektir.
  her beynin bir kapasitesi vardir, dolayisi ile eninde sonunda algilama konusunda bir gruplama yapilacaktir ama o gruplamanin buyuklugu bilgi ve dunya gorgusunun azligi ile dogru orantilidir.
  simdi ne kadar grupladiginiza (genellediginize) bir bakin, ve siklikla buyuk genellemeler yaptiginizi farkettiyseniz hemen odaniza kapanin, baslayin okumaya, wikipedia'ya. hadi bakalim...
• ekşi sözlük semalarında en çok görülen şey.
• bu aralar özellikle gs, fb, bjk taraftarlarının içerisine düştüğü gaflet. başlıklar açılmış bilmem ne taraftarı adına, içine kusulmak için adeta. 3-5 yazarın yazdıkları ve belli başlı olaylar haricinde hepsinden takım ismini çıkar yemin ediyorum hangi takım adına yazıldığını anlayamazsınız. yazılanların hepsi mi bu kadar aynı olur ? aynı olur da hala ağız ishali olmuş kazmaların hiç birimi görmez, anlamaz bu şekilde kimseye laf anlatamayacağını ? hiç birisimi anlamaz arkadaş sadece renktaşları tarafından artılanıp, rakip takım tarafından eksilendiğini ? bu kadar danışıklı dövüşülür beyler yeter artık. aynı bokun siyahı, kırmızısı, lacivertisiniz, bunu kabul edin. beşiktaş-galatasaray maçında maymun hareketi yapan beyinsiz ibnenin birini baz alarak milyonlara ırkçı diye yardırmak neyin nesi lan ? aynısı rakı şişesi atan köpek yüzünden ettiğin küfürlere maruz kalan milyonlar içinde geçerli. terim'in kaşının yarılmasından bir camiayı sorumlu tutanları hiç saymıyorum bile. ne olursa olsun olanlara kesinlikle senin kadar karşı çıkan bir rakip taraftar var ve bu taraftar varken senin o başlık altına yazmış olmak için yazman anca seni ve senin gibi olanları rahatlatır, bu da zaten amaçsızlığının başlıca göstergesidir. camia, taraftar vb. topluluklar adına konuşmalara son verin artık amk. geçenlerde galatasaray'ın sivasspor'a elendiği maça gittim. dışarıda maç saatini beklerken az ilerimizde duran, oradan bakıldığında gayet insana benzeyen dayı yanımıza yaklaştı, börek ikram etti (sağolsun) ve muhabbete ortak oldu. mevzu olması gerektiği gibi yine futbol ama sövülen takım yine fenerbahçe. ulan sivasspor maçın gelmişsin hala neyin derdindesin? e iyi hadi olabilir dedik biz de yeri geliyor sövüyoruz. sonradan sonraya dayı gazını alamayıp hafifte alkolün etkisiyle iyice bi gaza falan geldi. ağzındaki börekler saçılıyor, salyalar akıyor ve deli gibi küfrediyordu. oradan kaçmadan önce söyledikleri aşağı yukarı şöyleydi: ''benim sülalemde fenerbahçeli yok, arkadaş grubumda fenerbahçeli yok, bunların hepsi orospu çocuğu, alayının amk'' vs. vs. siz şimdi gelip mensubu olduğum taraftar grubu başlığının altına böyle insanlıktan çıkmış adamları baz alarak ; ''hepiniz böylesiniz'' minvalinde yazılar yazacaksınız ve haklı olduğunuzu düşüneceksiniz öyle mi? görüyormusun sen gafleti hacı ? aynı şekilde diğer taraftarlar içinde geçerli bu. yapılmaması gereken şeyi söylüyorum size uygulamakta yarar var. tuttuğun takımın ya da taraftarı hakkında yazan, yolda görsen yüzüne tükürmeyeceğin, masada 5 dk. muhabbet etmeyeceğin adamların yazılarını okuyup gaza gelmeyin. sonra aynı boku siz de yapıyorsunuz, zincirleme gidiyor bu. önünü alamıyoruz. sözlüğe girilen 3 entry den 1 tanesinin bunlardan biri olması bu sebeptendir.
  
  edit: imla