gurgenc ^*

• (bkz: ürgenç)
• gürgenç: bir bayan ismi.
  
  anlamı:
  amuderya(ceyhun)’nın sol kıyısında hârizm’in idarî ve iktisadî merkezi olan tarihî bir şehir.
  
  araplar'ın cürcâniye dedikleri şehrin tarihi çok eskilere uzanır. milâttan önce 138-126 yıllarında türkistan'ı gezen çinli seyyah çian-kien, amuderya (ceyhun) üzerindeki yeu-gien eyaletinden bahseder ki buranın hârizm'in merkezi olan gürgenç olması kuvvetle muhtemeldir. müslüman araplar gürgenç'i emevîler zamanında fethettiler (93/712) ve hârizırti kontrol altında tutmak maksadıyla bölgeyi ikiye ayırdılar. kâs'ı yerli hanedan afrigoğullan'na bırakırken gürgenç'i kendilerine hükümet merkezi yaptılar. mâverâ ün nehir, horasan ve fergana yanında gürgenç de "türkistan'ın kapısı" olarak nitelendirilmekteydi. gürgenç'in dört kapısı ve bâbülhuccâc'ın yanında büyük bir saray vardı. sâmânîler döneminde (819-1005) gürgenç kâs kadar önem taşımamakla beraber zamanla büyük bir gelişme gösterdi. sâmânîler'e tâbi gürgenç valisi ve me'mûnî hanedanının kurucusu emîr me'mûn b. muhammed, kâs'ta hüküm süren afrigoğulları'na son vererek 385'-te (995) bütün hârizm'i kendi hâkimiyeti altına aldı. bu tarihten itibaren gürgenç hârizm'in kâs"tan sonra ikinci büyük şehri oldu.
  
  kaynak: filozof.net
  
  .
• koestler çevirmeni gurganj diyor.
  
  (bkz: gürgan), ürgenç