göce

• normal bildiğimiz buğday yıkandıktan sonra mengen tabir edilen ve at gücü ile döndürülen bir değirmen kullanılarak üzerindeki kepek alınır. bu buğday rüzgarda savrulup elekte elenerek üzerindeki kepekten tamamen arınması sağlanır. buna göce denir. aşurelik buğday olarak da adlandırılır.
• bir antalya yöresi yemeği. korkuteli ilçesi kozağacı, mamatlar, kızılaliler ve kayabaş köylerinde bilinen bir yemektir.
  
  tarifi: değirmende kırılmış buğday taneleri yıkanır. su, tuz, domates, biber, soğan konarak bulgur pilavı gibi pişirilir. ateşten indirilir. suyunu çekince göce büyük bir siniye alınıp iyice yayılır. üstüne kuru kekik, nane, fesleğen ve boy adı verilen yöresel bir baharat serpilir. sarmısaklı yoğurt hazırlanıp sini içindeki göce üzerine kaşıkla yayılır. tüm bunlardan sonra tavada kırmızı biberle eritilmiş tereyağı dökülür, afiyetle yer sofrasında yenilir.
• sanırım yörük kültüründe yaygın olan dehşetengiz bir yemek çeşidi. o kadar harika bir tadı vardır ki, bu sebepten, şu ülkede bulunmuş, bulunacak en güzel lezzetlerden biri olduğuna kalıbımı basarım. bastım.^*
• aydın ve izmir'in bazı yerlerinde kısır anlamına gelmektedir.
• tarhana yapımının erken evresi sayılır. göcenin de içinde maya vardır, ama daha sonra hamur ve galiba yoğurtla işlemden geçeceğine göre göce boldan bir tarhana mayasıdır. az bekleyin, öğrenip gelicem. canlı anlatıcılarım var. fethiye çukur çeylen işi; olasılıkla korkuteli ve antalya tarzına yakın olacak.
  
  tarna malzemeleri: seçme buğday, fasulye, nohut (nuhut), darı, domatesin en güzeli, biberin (galiba kırmızı biber) en etlisi, yağlı yoğurdun çıkıntısı değil en koyu ve kaliteli olanı. soğan, tuz, taze nane, ezilmiş kuru nane, çöreotu doğal olarak bulunur. bütün malzemelerde üst düzey ve seçme olması önkoşuldur. tarifte un diye geçen buğday, fasulye, darı, nohutun değirmende hazırlanmış, sonra irilerinden ayıklanmış hali. kepekler gitsin diye göceliğin başta rüzgarda savurulması var, kapçıkları gider. savurmayanlar da var artık, vitamini kabuğunda diye duymuşlar. anam birinde kendi koyduğu malzemeleri bir saymış da 13 çeşit bulmuş, bu duruma göre değişir, tek başına sayı ve çeşit önemli değil, tad ve kıvam önemli. bazıları tavuk suyu kullanıyormuş, bizim aile ve yöre et vb suyu kullanmıyor.
  
  göce kaynatmaya su konmaz, su gereksinimini domatesten alacak. domates, biber, soğan robottan geçirilerek veya delik leğende (süzgeç) ezdire ezdire salça gibi parçalanıp posasız hale getirilip ayrı ayrı kaynatılıyor. domatesle biber bir yerde kaynayabilir. kaynayan domates biberin üstüne soğan eklenir, tuz atılır, taze nane az konur, tek parça tencere birleştirilir. yavaş ateşle 1.5 - 2 saat sürebilir. kaynayınca keşkek kıvamını bulacak, renk olarak göstergesi pembeleşme, kıvam olarak göstergesi içine köz atıldığında köze yapışmaz hale gelmesi. bu pişirilen lapa ekşi değildir, sonraları tarnada yoğurulunca, beklemeyle ekşiyecek. köze yapışmaz hale gelinceye kadar pişmiş olan toplam göce oluyor.
  
  göce tamam oldu, sıra geldi göceyi de kullanarak tarhananın yapılmasına. küçük hamura ekşi hamuru eklenir, ilk özleştirme için. veya nuhut ıslanır, 3 günlük nuhut suyuyla küçük hamur yumurulur. küçük hamura taze domates rendelenebilir, yoğurt katılır yumrulur. genelde nohut yetmez, fırından biraz ekşi hamuru alınıp eklenir. başka büyük leğene de büyük hamur hazırlanır. bunun içinde o yarma tarhanalık var. ana hamur kütlesi küçük hamuru ekleyip, yoğurtla yumuruluyor. su niyetine bir başka sıvıya gerek yok bunda. sonra bu büyük hamur ile göce tercihan bez tarzında bir dörtgen örtü üzerinde buluşturuluyor. muhtemelen yoğurma devamı da vardır, bezin kulaklarından kaldırarak yön verilen kütle önündekiyle buluşuyor.
  
  göceyle halleştirilen hamur sonra bez çuvalın içine katılır. taze (ön) tarhana barut gibilerin, öfkelilerin, çok söylenen insanların adı anılarak çuvala katılır. bu adlama ritüeli, benzerlikle tarhananın ekşimesi umuduyla yapılır. ekşitarna daha makbuldur. ikinci yumurma öncesinde bu 21 gün çuvalda duracak. tarna bez çuvalda 1 haftalıkken ekşir, 15 günde acı suyunu çıkarır, 21 günde asıl tadını kazanır. biz hamur tarhanayı 3 haftadan önce çuvaldan çıkarıp sermiyoruz. çuvaldan çıkarıp yuvarlak beze yapılıp kurutulur, veya kabaca kurutulur. kaba kurutulanlar sonra toz tarhana elde etmek için tekrar değirmende unlaştırmaya (ikinci bir öğütüme) götürülür.
  
  (bkz: tarna/@ibisile)
• buğdayın tarhana veya aşure yapmak için kabuğunun soyulup kırılmış haline verilen isim.
• pirinç ve bulgur pilavına alternatif olabilecek farklı bir buğday pilavıdır. bu pilavdan yemiş birisi bir daha diğer pilavlardan zevk alamaz lakin bira göbeği ile eş değer bir göbek yapma potansiyeli de mevcuttur.
• mısırın iri parçacıklı öğütülmesiyle elde edilip kanatları belirginleşen civcivler için yem olarak da kullanılan hali. asıl görevi kara lahana çorbasına lezzet katmaktır.