freyzyoloji

• hava trafik kontrolörleri ile pilotlar arasında kullanılan ortak bir dildir. konuşmalarda bu dili kullanmak uçuş güvenliği açısından çok önemlidir. şimdi havasahanızda farklı ingilizce seviyesine ve aksana sahip her milletten pilotun uçtuğunu düşünün. bi de buna bu pilotların uçuşları boyunca kaç ülkeden geçtiğini ve kontrolü altına girdiği herbir kontrolörün farklı ingilizce seviyesinin ve aksanının olduğunu düşünün. eğer her bir kontrolör en basit bir talimatı bile farklı şekilde söyleseydi bu durum içinden çıkılmaz bir hal alırdı. işte bu karışıklığı önlemek için oluşturulmuş dilin daha doğrusu kalıpların adıdır freyzyoloji.
  
  örnek:
  
  amerikalı pilot : n12345 requesting climb to flight level 350
  atc : roger climb to flight level 350
  .
  .
  .
  arap pilot : syr123 requesting climb to flight level 350
  atc : negatife fligth level 350 is occupied. maintain flight level 330
  
  örnekte de görüldüğü gibi aksanları ve ingilizce seviyeleri ne olursa olsun bütün pilotlar isteklerini standart bir kalıpta söylerler ve bunlara cevap da standart bir kalıpla gelir bu da karışıklığı ve yanlış anlamaları önler.
  
  (bkz: phrase)
  (bkz: phraseology)
• normalde tamamen ingilizcedir ancak türkiye'de genelde acil bi durum ya da kalıpların dışında bi konuşma^* gerçekleştiğinde genelde kule hemen türkçeye geçer.^*
• freyzyoloji ingilizce temeline dayanır fakat standart ingilizceden oldukça farklıdır. ingilizce dil bilgisi kuralları tam olarak kullanılmamakla birlikte bazı özel anlamlı kelimeler de mevcuttur. hava trafik kontrolörlerinin yanı sıra önleme yapan uçak ile önlenen uçak pilotları arasında da kullanılır. birkaç frezy örnek verecek olursak;
  
  follow yani follow me anlamında beni takip et.
  
  descend yani descend for landing anlamında iniş için alçal.
  
  özel anlamlı frezy örnek verecek olursak;
  
  mayday yani i am distress anlamında tehlikedeyim, imdat.
  
  wilco yani understood anlamında anladım.
• iletişim sürecine dahil olan birçok etken arasında, dil farklılıklarına rağmen hızlı ve etkili bir şekilde iletişim kurmamıza olanak tanıdığından ve yanlış anlama fırsatını azalttığından, ifade belki de en önemli faktördür.
  
  phraseology, bir mesajın yanlış anlaşılma riskini azaltır ve tüm hataların hızlı bir şekilde tespit edilmesi için geri okuma/geri duyma sürecine yardımcı olur. belirsiz veya standart dışı ifade, uçak kazaları ve olaylarında sık sık sebep olan veya katkı sağlayan bir faktördür.
  
  uluslararası ifade standartları, pek çok ulusal yetkili, ıcao hükümlerini güçlendirecek radyotelefon kılavuzları da yayımlıyor ve bazı durumlarda bunları yerel koşullara uygun şekilde değiştiriyor.
  
  standart dışı ifade bazen sorunları hafifletmek amacıyla ulusal veya yerel hava trafiği hizmetleri tarafından tek taraflı olarak kabul edilir; ancak phraseology, yanlış anlama potansiyelini en aza indirir.