• 1897-1952 yılları arasında yaşamış, kimya eğitimi alıp rengi* yüzünden iş bulamayınca müziğe ağırlık veren müzisyen. orkestrası 1930'lu yılların swingine yön vermiş, louis armstrong, coleman hawkins, benny goodman gibi ustalarla çalışmıştır.
  • fletcher hamilton henderson jr. isminin uzun şeklidir.
  • ilk big band düzenlemesini yapan müzisyendir.
  • fletcher henderson (fletcher hamilton henderson, jr; a.k.a. smack, a.k.a. architect of swing )

    18 aralık 1897'de cuthbert, georgia'da şu an fletcher henderson house olarak devlet korumasına alınıp müzeye çevirilmiş evlerinde, orta sınıf bir ailenin ilk çocuğu olarak dünyaya geldi. kendisine ailesinin uygun gördüğü isim james'di ama ilerde bu ismi büyükbabasının ismi olan fletcher ile değiştirecekti.

    babası lise müdürü, annesi ise öğretmen olan james ve kardeşi horace*'a piyano çalmayı annesi altı yaşındayken öğretmeye başladı. babası hamilton henderson, küçük james'i pratik yapması için sık sık odasına kitlerdi. 13 yaşına geldiğinde nota okuma ve tonalitede çoktan üstün bir seviyeye ulaşmıştı.

    yetenekli bir müzisyen olmasına rağmen kendini matematik ve kimya gibi pozitif bilimlere verdi ve atlanta üniversitesi'nde kimya ve matematik eğitimi almak için atlanta'ya yerleşti. mezun olduktan sonra new york city'ye kimya yüksek lisansı için taşındı ama okula kaydolmadı. dönemin yüksek ırkçılık ikliminde manhattan'da bir kimya laboratuarında part-time asistan olarak ancak iş bulabildi.

    nyc'de bir orkestrada piyano çalan bir arkadaşıyla eve çıktı. arkadaşı hasta olduğu bir gün artık adını değiştirmiş olan fletcher onun yerini aldı ve bir süre sonra pozisyon ona tam zamanlı olarak teklif edildi. pace and handy music'de müzisyen olarak çalışmanın kimyadan daha kazançlı olduğunu farkeden henderson işini bıraktı ve tüm zamanını müziğe ayırmaya başladı. ilk afrikalı amerikalı müzik şirketlerinden olan pace and handy'den black swan'ı kurmak üzere ayrılan harry pace yeni şirkette fletcher henderson'a müzik direktörlüğü işini teklif edince buraya geçti (black swan afrikalı-amerikalı sahipleri olan ilk müzik şirketiydi). 1920-1923 yılları arasında genelde blues şarkıcıları için 150'nin üzerinde kayıtta piyano çaldı ve ethel waters ve diğer black swan müzisyenleri ile turnelere çıktı.

    kurduğu grup bu dönemde genel olarak diğer sanatçılar için kayıt işleri yapıyordu. 1924'te bu stüdyo grubu club alabam'ın ana orkestrası olarak düzenli hale geldi. 1924 yılının ortasında roseland ballroom'da kısa bir süre için çaldılar. ilk dönemlerde ragtime ve nadiren caz etkileşimli müzikler çalıyorlardı. roseland'e tekrar davet edildiklerinde takvimler sonbahar aylarını gösteriyordu ve fletcher henderson o dönemler 23 yaşında olan louis armstrong'u chicago'dan taşınıp orkestasına dahil olmaya ikna etti. armstrong'un katılımıyla orkesta daha çok caza yöneldi. çok kısa bir süre içinde fletcher henderson new york'taki en meşhur afrikalı-amerikalı orkestranın liderliğini yapar hale gelmişti. bu dönemki diğer müzisyenlerden farkı fletcher henderson'ın cazı hırslı, yetenekli ve genç afrikalı-amerikalı müzisyenlere sevdirebilmesiydi. özellikle o yıllarda bu işi finansal olarak sürdürülebilir hale getirmesi daha çok afrikalı-amerikalı müzisyenin cazla ilgilenmesini sağladı. don redman'la aranjmanlarını yapması için anlaştı. don redman'ın aranjmanları, grupta sadece bir sene kalsa da louis armstrong'un etkisi ve fletcher henderson'ın yeteneği ile birleşince caz tarihi ve dönem üzerinde çok büyük bir etki yarattılar.

    fletcher henderson don redman'la birlikte swing müzik yapısının mimarıydı. orkestrasını farklı bloklara bölen ilk sanatçı fletcher henderson'dı (tabi don redman'ın da katkısıyla). ve bu şekilde big bandlerin standardı olan formatı yarattılar. ritm bloğu piyano, bas, gitar ve davullardan oluşuyor, trompet, saksafon ve diğer üflemeliler de kendi içlerinde bloklar halinde ön planda oluyorlardı. dansta da dönemimizde tekrar popüler olan call & response formatını bu farklı blokların birbiri üzerine eklediği rifflerle oluşturarak devrim yarattılar.

    (klasik bir eseri bir swing parçasına döndürmek için kullandıkları formül ve buradaki başarılarının çok ufak bir örneği:

    back in your own backyard, ruth etting, 1928, https://youtu.be/7qf5xzdn-jq
    back in your own backyard, fletcher henderson orchestra, 1937, https://youtu.be/cteafgcse64 )

    henderson'ın dönemin imajına katkılarından biri de tüm orkestra elemanlarına sahneye tıraşlı, smokinli ve parlak ayakkabılarla çıkma zorunluluğu getirmiş olmasıydı. ayrıca orkestra elemanlarının o dönem özellikle harlem'den çıkmaya başlayan müzisyenler ve gruplarla sıkı ilişkileri vardı ve henderson'ın teknik yetkinliğe olan takıntısı sebebiyle yeni müzisyenler nota okumayı öğrenmeye başlamışılardı. hatta louis metcalf'a göre iki yıl boyunca müzisyenler birbirlerini "öğrencilik nasıl gidiyor?" diye selamlar olmuştu.

    1927 yılında don redman gruptan ayrılınca yerine aranjmanlar için benny carter katıldı. bu dönemde fletcher henderson da aranjman yapmak konusunda kendisini geliştirmeye devam ediyor ve ayrıca adı çok duyulmamış müzisyenlerden eserler satın alıyordu.

    1925-1930 yılı arasında büyük küçük tüm plak şirketleri için onlarca kayıt aldı. 1924'te kaydettiği ı can't get the one ı want aranjmanı 20'nin üzerinde şirket tarafından yayımlandı.

    https://www.youtube.com/watch?v=_o3dji_opim

    meşhur bir grubu olmasına rağmen bunu bir iş olarak yönetmekte çok zorlanıyordu. dönemin zorlukları (1929 krizi vs) yetenekleri bulmasına ama elinde tutamamasına sebep oluyordu. bir çok kez bulduğu genç yeteneği ekonomik sebeplerle diğer bandleaderlara kaptırdı. bunların üzerine 1928 yılında geçirdiği trafik kazasında omzunu sakatladı. finansal zorluklarla daha fazla başa çıkamaz hale geldiğinde ise en azından grubunu bir arada tutabilmek için popüler bir çok aranjmanını benny goodman'a satmak zorunda kaldı. bunlardan en meşhurları king porter stomp, bugle call rag, sometimes ı'm happy, wrappin' ıt up idi.

    1931 yılından sonra teddy hill, ısham jones ve benny goodman'a aranjmanlar yazar hale geldi.

    1935 yılında coleman hawkins'i başka bir gruba kaptırdı ve grubunu dağıtmak zorunda kaldı. aynı yıl benny goodman, nbc'nin let's dance programı için uzun dönem anlaşma imzaladı. her hafta yeni parçalara ihtiyaç olduğundan, john hammond, goodman'a henderson'ı önerdi. swing era'da benny goodman'ın hit olan pek çok şarkısı aslında 1920'lerin sonu ve 30'ların başında henderson tarafından yazılmıştı.

    1936 yılında tekrar orkestrasını oluşturdu ve christopher columbus hitiyle ciddi bir başarı elde ettiler. lakin bu başarı uzun soluklu olamadı ve 1939 yılında henderson orkestrasını dağıtıp benny goodman'ın ekibine piyanist ve aranjör olarak katıldı. orkestralarını 40'larda birkaç kez yeniden oluşutup turnelere çıktı ancak 1950 yılında yaşadığı inme sonrası kısmi olarak felçli kaldı ve piyanistliği bırakmak durumunda kaldı. 1952 yılında new york city'de hayata gözlerini yumdu. <3
hesabın var mı? giriş yap