esnek çarpışma ^*

• kinetik enerjinin ve momentumun korundugu carpisma sekli.
  örnegin: bilardo toplari esnek carpisma yapar.
• şimdik efendim, eşit kütleli iki adet cismimiz olsun. a ve b. bunlardan a cismi v hızına sahip olsun, b cismi de sıfır hıza sahip olsun; yani a ilerlesin, b dursun. sonracıma efendim, a gelsin, göbekleme b'ye çarpsın. akabinde bakıyoruz, noluyor? a cisminin hızı sıfıra iniyor, b cisminin hızı ise v'ye ulaşıyor; yani a duruyor, b ilerliyor. biz de buna esnek çarpışma diyoruz. (tamam, kütleler mütleler farklı filan da olabilir de, kafamı karıştırmayın şimdi, mevzunun özü onlan alakalı deyil) şimdi dilerseniz çarpışma anını etraflıca inceliyelim. çarpışma anında a'nın hızı b'ye geçiyor. fakat her ne kadar çarpışma "an"ı desek te o anın bir an olmayıp kısa da olsa bir süre olduğunu biliyoruz. neden? çünki o anda geçen zaman sıfır olsaydı v hızından sıfır hıza inen a cisminin ve sıfır hızdan v hızına çıkan b cisminin ivmeleri sonsuz olurdu, sonsuz ivme de sonsuz kuvvet gerektireceği içün bu durum mümkün deyil. demek ki cisimlerimizin birbirlerine deymekte oldukları bir süre var. a cismi geliyor, b cismine dokunuyor. sonra (o an duramadığından) b'yi ittiriyor, ittiriken hızı yavaş yavaş azalıyor. o ilk dokunuştan sonra a cismi tarafından ittirildiği için b cisminin de hızı yavaş yavaş artıyor, a cisminin durduğu noktada b cismi v hızını kazanmış olarak yoluna devam ediyor. yani a ile b ilk deydikleri x noktasından ayrıldıkları y noktasına kadar birlikte yol alıyorlar. yani x ile y arasında birbirlerine deyerek hareket ediyorlar. fakaaaat, (mevzunun özüne geldik) o esnada a cismi v'den sıfıra yavaşlamaktayken b cismi sıfırdan v'ye hızlanmaktadır. yani birbirine deymekte olan bu iki cismin hızları farklıdır!... pekala nasıl birbirlerine deyerek hareket edebilmektedirler?... mümkünatı yok!.. hem birbirine deyip hem farklı hıza sahip olunmaz!.. olunamaz!.. esnek çarpışma yoktur!.. esnek çarpışma bir aldatmacadır!.. bilardo yasaklanmalıdır!...
  (bkz: esnek)
• ideal bir çarpışma seklidir ve her ideal gibi pratikte mümkün degildir.
• * kinetik enerjinin korundugu yuzde yuz carpismalarda mecburen hiz da korunur.
  
  v1+u1=v2+u2
  
  birinci cismin ilk ve son hiz toplamlari esittir ikinci cismin ilk ve son hiz toplamlaridir.
  
  not: onceki hizlarin toplamlari sonraki hiz toplamlari degildir. burasi onemli.
  
  *yuzde yuz carpismalarda momentum korunur.
  
  sonuc olarak
  
  1) hiz korunumu
  2) momentum korunumu dikkate alinarak iki bilinmeyenli denklem kurulur ve cozume gidilir.
• cisimler carptiktan sonra birbirine yapismadigi, ayrildigi carpisma seklidir.
  
  ayrica cisimlerin yapistigi carpisma sekli icin
  
  (bkz: esnek olmayan carpisma)
• eğer çarpışma merkezî, çarpışan iki cismin momentumlarının büyüklükleri eşit ve zıt yönlü ise cisimler çarpışmadan sonra aynı hızlarla geri döner.
  çarpışma yine merkezî, cisimlerin kütleleri eşit ve özdeş ise çarpışmadan sonra hızlarını birbirlerine aktarırlar.