eduard bernstein

• 6 ocak 1850 berlin doğumlu 12 kasım 1932 de yine berlinde hayata gözlerini yummuş alman sosyalist demokrat partili politikacı
  (bkz: evrimsel sosyalizm)
• alman sosyalist, politikacı ve teorist. revizyonizmin avukatlarından biri olarak marxismi modernize etmeye teşebbüs etmiştir. ingiliz fabianizmden ve kantın felsefesinden etkilenmiştir. sınıf çatışmasının varlığı ile ilgili geniş eleştiriler hazırlamıştır ve sosyalizme barışcıl bil geçiş ihtimalinden bahsetmiştir. "evolutionary socialism"de (1898) bunu tarif etmiştir. genellikle modern sosyal demokrasinin babalarından biri olarak görülür.
• revizyonizmin kurucusudur. aslinda alman sosyal demokrat partisinde marx'in mirascisi olarak gorulurdu. hatta bu mirascilik isi o kadar ileriye gitti ki dumbullunun kavugu misali engels marx'in butun kitaplarini bernstein'a birakti. ama o marx'in kapitalizmin ani dususu ve kuculen orta sinif tezlerini sorgulayarak ortodox marxistlerin yogun elestirlerine maruz kaldi. ingiltere'de kaldigi donem fabian society ile baya icli disli olan bernstein kendi deyimi ile sosyalist amaca degil sadece sosyalist harekete inanirmis. bir de bernstein almanca kehribar^* gibi birsey demekmis sanirsam.
• politik mottosu hareket herseydir nihai hedef hicbirseydir olan tarihsel figur. hey fukocular uyumayin....
• orda burda arkasından "pis revizyonist!!" diye konuşuyormuş millet. kendim duymadım valla ben de bana söyleyenlerin yalancısıyım.
• 1850-1923 yılları arasında yaşamış, sosyal demokratik düşünceye ciddi anlamda katkıda bulunmuş alman düşünür.
  marxist düşünce sisteminin öngörülerinin tam olarak tutmadığını toplumun daha farklı bir yöne doğru yöneldiğini görüp değişen koşullar karşısında marxizm fikrinde düzeltmeler yapmak, daha tanıdık bir deyimle "revizyon"a gitmek gerektiğini belirtmiş; bu yüzden marxistler tarafından şiddetli biçimde eleştirilmiştir.
  marxizme göre kapitalist işletme sayısı git gide azalacak ve var olan tüm işletmeler küçük bir azınlığın eline geçecek bu sırada işçi sınıfı gitgide fakirleşecektir. oysa bernstein yaptığı çalışmalar sonucunda işletme sayısının azalmadığını tam tersine, gelişen teknolojiyle birlikte yeni yeni sektörlerin oluştuğunu ve bu sektörlerdeki boşluğun yeni küçük işletmeler tarafından hızla doldurulduğunu, diğer taraftanda insanların bilinçlenmeye başlamasıyla birlikte işçi sınıfının yaşam standartlarını yükseltmeye başladığını tespit etmiştir.
  
  alman düşünüre göre varlıklı insanlar yoksul insanlar arasındaki makas açılmamış tam tersine aslan payını sermaye sahipleri alıyor olsa da ekonomik gelişim dalga dalga bütün topluma yayılmıştır. bu durumda var olan kapitalist sistemin sert bir devrimle yıkılması gerekli değildir. bunu yerine günlük sosyalist olaylarla uğraşılmalı, var olan sistame karşı eyleme geçmektense, işçilerin var olan sistem içinde daha iyi yaşam şartları elde etmelerini sağlamak için çalışılmalıdır. başka bir deyişle "devrim"in yerini sosyal demokrasinin temeli olan "evrim" almaldır.
  
  bu durumda alman düşünür üretim şeklinden ziyade tüketim şekline yönelir ve tüm kaynakların küçük bir kesim tarafından tüketildiği bir toplum yerine tüketimin adaletli bir şekilde gerçekleştiğin bir toplum için çalışılması gerektiği sonucuna varır. böyle bir sistemin en büyük destekçisi kuşkusuz işçiler ve küçük toprak sahipleri olacaktır. ne var ki parlementer demokrasi içinde işçilerin ve çiftçilerin tek başına iktidara gelmesinin oldukça zor olduğunu gören bernstein bu grupların çeşitli koperatifler-dernekler altında örgütlenmesi gerektiğini ve sistemi yıkmaktansa, güç birliği yaparak tüketimden daha fazla pay almanın demokratik yollarını araması gerektiğini söyler.
• (bkz: emmanuel joseph sieyes)
• - bernstein, berlin'de rothschild biraderler'in yanında banka memuru olarak, sermaye hakkında çok şey öğrendi. kapitalizmin çöküşünün kaçınılmaz olduğu ve sosyalizme yasal yollardan geçilebileceği tezine inanmıyordu. fakir bir aileye mensup olan bernstein, gelişen sanayileşme sonucunda ortaya çıkan ağır sosyal sorunlara somut çözüm yolları arıyordu. maksadı, burjuva toplumunu devirmek değil, yenilemekti. bernstein, o sıralarda sozialdemokratische partei deutschlands'da hüküm süren kaba marksist akımlara karşı, yazılarıyla kuramsal karşı tezler ileri sürüyordu. sozialdemokratische partei deutschlands'nin 1921 yılına ait görlitz programı açık bir şekilde onun düşüncelerini yansıtmakta ve politik çalışmalarının doruğunu oluşturmaktadır.
  
  kaynak: ünlü almanlar ve kentleri, federal alman hükümeti basın ve enformasyon dairesi, 1995.
• yaptığı gözlemler ile toplumun gelişmesinin pek de marx'ın söylediği gibi giderek kutuplaşma eğiliminde olmadığını, sermayenin daha az elde toplanmak yerine anonim şirketler aracılığı ile daha geniş bir alana yayıldığını söylemektedir. özellikle tarım alanında kapitalin yoğunlaşması sanayi ve ticaret sektörlerine göre daha yavaş gerçekleşmektedir. ayrıca büyük sanayilerin ortaya çıkması küçük işletmelerin yok olmasına neden olmamakta, bu tür işletmeler de bir takım öz avantajları nedeniyle varlıklarını devam ettirebilmektedir...
  
  bernstein, sosyalizme geçişte devrim yerine uzlaşma ve hukuğun ön plana çıktığı bir yapı öngörmektedir. sosyalist çevreler tarafından yoğun eleştiriye uğrayan ''sosyalizmin nihai hedefi denen şeyin kendisi için hiçbir şey ifade etmediği, asıl önemli olanın sosyalist hareketin kendisi olduğu'' ifadesi sosyalizmin bugününe dair çözümlemeler üreten bir düşünür için pek de yadırganır olmasa gerek. ona göre bir amaca ulaşmak için kullanılan araçlar amaca uygun olmalıdır. eşitlikçi, özgürlükçü bir toplum yaratılacaksa bu hedef için baskıcı bir yöntem kullanılamaz. demokrasi, sosyalizmin sadece bir amacı değil, aynı zamanda özüdür. demokrasi olmadan sosyalizmin gerçekleşmesi pek de mümkün değildir.
• http://ydemokrat.blogspot.com/…al-demokrasinin.html