edebi portreler

• (bkz: maksim gorki)
  
  ''tolstoy’a “öküz” adlı öykümü okudum; çok güldü – gorki''
  
  tolstoy’un maksim gor-ki’nin ifadesiyle ‘tanrı benzeri’ kendisinde yerleşmişti. gorki’nin tolstoy’un ‘isa’yı naif, insanda acıma hissi uyandıran biri saydığı’ şeklindeki ironik gözlemi de ilginç olmasından dolayı ortaya çıkan sohbet.
  
  --- spoiler ---
  
  ona “öküz” adlı öykümü okudum; çok güldü ve “dil hokkabazlıklarını” iyi bildiğim için övdü beni.
  
  “ama sözcükleri acemice kullanıyorsunuz, bütün köylüleriniz çok akıllıca konuşuyorlar. gerçek hayatta köylüler aptalca konuşurlar, ipe sapa gelmez laflar ederler, ne demek istediklerini hemen anlayamazsın. kasten yapılır bu. söyledikleri sözlerin saçmalığının altında başka bir şey söyleme isteği gizlidir her zaman.
  
  ''iyi bir köylü, zekâsını hiçbir zaman hemen belli etmez, bunu yapmak işine gelmez. aptal bir insana basit, hilesiz yaklaşıldığını bilir, onun da istediği budur zaten! karşısında açık davranın, sizin zayıf yanlarınızı görecektir hemen. kuşkucudur, gizli düşüncelerini karısına bile söylemekten korkar. sizde ise her şey apaçık ortada. her öykünüzde sanki akıllıların ekümenik konseyi toplanıyor. herkes özdeyişlerle konuşuyor. bu da doğru bir şey değil, çünkü özdeyişler rus diline uymaz.
  
  ” “peki ya atasözleri ve deyimler?”
  “onlar başka. onlar bugün söylenmemiş.”
  “ama siz de sık sık özdeyişler kullanıyorsunuz…”
  “asla! hem her şeyi abartıyorsunuz: insanları, doğayı, özellikle de insanları! aşırı, süslü bir dili olan ve saçma sapan şeyler yazan leskov da aynı şeyi yapıyordu, çoktandır okunmuyor. hiç kimseye bağımlı olmayınız, hiç kimseden de korkmayınız, o zaman işler yolunda gidecektir…”
  --- spoiler ---
  
  alıntı; edebi portreler