domestikos ton scholon

• bizans imparatorluğu'nda kıdemli bir askeri makam, 8. yüzyıl ile en az 14 yüzyıl başlarına kadar kullanılmıştır. başlangıçta basitçe seçkin tagmata alayları kıdemlisi scholai komutanıydı, domestikos hızlıca öne çıktı: 9. yüzyıl ortalarında unvanı taşıyanlar temelde imparatorun yanında bizans ordusu baş komutanıydı. makam 12. yüzyılda megas domestikos ile çakıştı ve paleologos hanedanı döneminde (13.–15. yüzyıllar arası) sadece onursal orta seviye saray unvanlığına indi.
  
  tarihçe
  domestikos ton scholon makamını ilk alan kaynaklarda (günah çıkartıcı teofanes'in vakainamesi) ilk defa 767 yılında gözükür, bu tagmata oluşturulmasından kısa bir süre sonradır. bunlar konstantinopolis'ta ya da etrafında konuşlu seçkin süvari alaylarıydı, "domestikos" (domestikoi) ünvanlı komutanlar tarafından yönetiliyorlardı ve ilgili strategoi komutasında thema ordularından farkları buydu. latince: scholae (yunanca: scholai), kıdemli tagmata birliydi, kökleri ı. konstantin (306–337 arası hükümdar) zamanında kurulan scholae palatinae birliğine kadar izlenebilir ve başlangıçta magister officiorum komutası altındaydı. tarihçi j. b. bury, 624 yılında, chronicon paschale de "magister domestikos" olarak geçen anianos isimli bir kişiye referans verilmesine kadar izini sürmektedir ve bu görevin domestikos ton scholon görevinin öncülü olduğunu düşünmektedir. magister officiorum nihayetinde 7.ve 8. yüzyılda bazı fonksiyonlarını kaybetmiş ve domestikos bağımsız bir makam olmuştur. 899 yılına ait kletorologion bu makama bağlı görevlileri şöyle sıralar: yardımcısı ya da topoteretes, sekreter ya da chartoularios , şef haberci ya da proximos ve diğer haberciler(mandatores) yanında alaya bağlı başka görevliler (scholae palatinae makalesi).
  
  kaynak
• 1. constantinus tarafından praetorian muhafızları biriminin lağvedilmesi sonucunda kurulan scholae palatinae birliğinin, imparator konstantinos kopronimos döneminde oluşturulan seçkin tagmata alayları ile harmanlanması sonucunda sekizinci yüzyılın ikinci yarısıyla birlikte evrildiği "scholai" isimli sarayın koruyucusu atlı muhafız alayının komutasını üstlenen generallere verilen ve doğu roma imparatorluğu bünyesinde son derece önem arz eden askeri unvan.
  
  ıoannes çimiskes, ii.nikephoros phokas, aleksios komnenos gibi doğu roma tarihinde kıymetli yerleri olan imparatorlar tahta çıkmadan önce bu görevi ifa etmişlerdir. çok önemli bir paye olmakla beraber, bilhassa zayıf imparatorlar tarafından güçlü askeri ve idari becerisi olan komutanlara verilmesi halinde sıklıkla imparatoru devirmiş veya yerini almaya çalışmış hırslı kişilere de ev sahipliği yapmış bir makamdır. söz gelimi; aleksios komnenos bu hamlesinde başarılı olup tahtı ele geçirebilmiştir ama bardas phocas, hem ıoannes çimiskes hem de ikinci basileios gibi iki sert kayaya çarpmış ve makamını kullanıp askerleri yanına çekerek isyan başlatmak suretiyle imparatorluğu gasp edip tahta çıkma hayaline erişememiştir.
  
  4. haçlı seferi sonrasında kurulan latin krallığı'nın devrilmesinden sonra yeniden tesis edilen imparatorluğun paleologos hanedanı kontrolünde geçen geç döneminde ise kısmen parasızlık kısmen de daralan sınırlar nedeniyle önemi azalan bir statüye inmiş ve yavaşça kaybolmuştur.