ben razı değilem hicrana gama ^*

• enfes bir erzurum turkusudur,muhtemeldir ki asik nihani ye ait ola;
  
  ben razi degilem hicrana gama
  garib gonlum haldan hala salan var
  sabavetten beri bir yol gozlerim
  el zanneder uzaklarda kalan var
  
  summani'yem ya rab gonlum hos eyle
  ya sabir ver ya da basim tas eyle
  ya bir cift kanat ver ya bir kus eyle
  tez ulasam yar baginda talan var
• 5 8 lik türkü, sümmani'den bir deyiş. duldalanma yâr mevlâyı seversen gibi bu da sümmani ağzıdır.
  
  trt repertuar no: 3981
  yöre: erzurum / narman (bkz: erzurum türküleri)
  kaynak kişi: bardızlı âşık nihani
  derleyen / notalayan: muzaffer sarısözen
  
  sözleri:
  
  ben razı değilem hicrane gama
  garip gönlüm haldan hala salan var
  sabavetten beri bir yol gözlerim
  el zanneder uzahlarda kalan var
  
  sümmâniyem yâ rab gönlüm hoş eyle
  ya sabır ver ya da bağrım taş eyle
  ya bir çif^* kanat ver ya bir kuş eyle
  tez ulaşam yâr bağında talan var
  ---
  
  sümmani ağzı ile söylenen emrah'ın (bkz: erzurumlu emrah) deyişleri :
  
  el çek tabib el çek yaram üstünden
  sen benim derdime deva bilmezsin
  sen nasıl tabibsin yoktur ilacın
  yaram yürektedir sarabilmezsin
  
  içerim yanıyor kendim hevai
  çekmeyen ne bilir aşku sevdayı
  yıktın viran ettin kalbim sarayı
  çünki bir taşını koyabilmezsin
  
  emrah'ım dinledin benim sözlerim
  muhabbetin can evinde gizlerim
  ne duruyon ağlasana gözlerim
  bir daha yârini görebilmezsin
  
  (bkz: duldalanma yâr mevlâyı seversen)
• söyleyen olursa dinleyenin efkarına efkar katma potansiyeli olan türkü erzurum türküsü.
  son dize, çaresizliğin en son halidir. can yakar.
  
  ben razı değilem hicrana gama
  garip gönlüm haldan hala salan yar
  sabavetten beri bir yol gözlerim
  el zanneder uzaklarda kalan yar
  
  sümmani'yem ya rab gönlüm hoş eyle
  ya sabır ver ya bağrım taş eyle
  ya bir çift kanat ver ya da kuş eyle
  tez ulaşam yar bağında talan var
• aşağıdaki adreste, merhum aşık veysel'in sazından ve sesinden dinlenebilecek bir merhum aşık sümmani eseri. yani şunu dinleyince ne hissedeceğimi şaşırdım, gönlüm bir hoş oldu.
  
  http://www.youtube.com/watch?v=t4tpaguvfm8
• sümmani'ye ait olan enfes erzurum türküsü.
  
  tuncay kemertaş icrası için tıklayın
  türkünün tamamı;
  
  ben razı değilem hicrana gama
  garip gönlüm haldan hala salan var
  sabavetten beri bir yol gözlerim
  el zanneder uzahlarda kalan var
  
  gözümden akıttım kanlı yaşımı
  kurtarmadım karametten başımı
  gönül kalesinin mermer taşını
  hicran kalemiyle kırıp delen var
  
  dere kenarında ufacık taşlar
  nedir bu feleğen ettiği işler
  deryada balıklar semada kuşlar
  dedim belki yar yanından gelen var
  
  sümmani'yem ya rab gönlüm hoş eyle
  ya sabır ver ya da bağrım taş eyle
  ya bir çift kanat ver ya bir kuş eyle
  tez ulaşam yar bağında talan var
• (bkz: tez ulaşam yar bağında talan var)
• elinden birşey gelmez de olanları sadece izleyebilirsin ya.. işler daha kötüye giderken içten içe “yarra yedik” dersin ya…
  işte sanatçı olsan yine aynı hislere karşılık “yarâb gönlümü hoş eyle, ya sabır ya da bağrımı taş eyle, ya bir çift kanat ver ya da kuş eyle, tez ulaşam yar bağında talan var” deyiverirsin. adın sümmani ya da başka bi isim olur farketmez, adın senden daha uzun yaşar ondan emin olabilirsin. bu sikik dünyadan gelip geçen bir fon olmak dışında birşeyler üretirsin.
  işte erzurum yöresine ait bu türkü de öyle bir sanat eseridir.
• erzurumlu aşık sümmani'nin çok özel sözlere sahip türküsüdür. gamzedeyim deva bulmam ile aynı hissiyatı ve duyguları veriyor bu türkü, aynı hislerle yazılmış. türkünün sonunda yer alan "tez yetişem yar bağında talan var" sözü aslında sevgilisi tarafından ona gönderilen bir namede yer alan dörtlükte geçen bir cümle. bu türkü, işte bu söz için yazılmış bir nevi naziredir. sevgilisi şu dörtlük ile başlayan bir name yazar; türkünün hikayesi ve türkü
  
  hulisten sevdiğim değildir yalan
  tasdik et cananım dilimde değil
  tez yetiş bağını ederler talan
  bir muhib sadığım yolumda değil
  
  yalandan değil gerçek bir aşk ile seven, sevdiğinden de bunun tasdikini bekleyen, ancak aşkına rağmen başka bir insan ile evlendirilme olgusu ile karşılaşıp sevdiğine bu tehlikeyi haber veren ve sadık aşkının yolunda kalabilmek için yarine imdat eden bir sevgilinin feryadı...
  
  bu iç acıtan feryada elinden bir şey gelmeyen sümmani; ben ayrılığa ve üzüntüye razı değilim diyerek bu türküyü okur ve sonunda şu dua ile bitirir;
  
  sümmani'yem ya rab gönlüm hoş eyle
  ya sabır ver ya da bağrım taş eyle
  ya bir çift kanat ver ya bir kuş eyle
  tez yetişem yar bağında talan var.
  
  gelmekte olan çaresiz ayrılığın acısı için önce sabır diliyor, sabır ihsan edilmeyecekse gönlüm taş olsun diye niyaz ediyor aşkın ayrılığı ile dertlenmemek için, ama sonra yarin feryadı aklına geliyor ve dayanamıyor az önce bağrım taş olsun da unutayım diyen o değilmiş gibi bir çift kanat istiyor ya da bir kuş olmayı diliyor, yâre bir çırpıda varıp da talan edilen bağı kurtarmak istiyor.
  
  aşkı bilemem ama ayrılığın destanını anadolu yazmıştır... başta dediğim gibi talan edilmeyen yâr bağı mı kaldı...