başkale

• en yüksek ilçelerimizden biri.rakımı 2460 metre .bir caddesinin adı da bedrettin dalan...
• allah'ın dağı. yüksekliğinden dolayı alışmamış bünyelerde tıknefeslik ve sigarayı bırakma isteği uyandırırken, sıkıntıdan günde 40 paket sigara içme isteği uyandırırak paradokslarda boğar. temel geçim kaynağı mazot ve diğer muhtelif madde kaçakçılığıdır. öyle ki mazotun litresini takribi 100.000 tl den alıp merkez'de 900.000, muhasır medeniyette ise 2.000.000'dan satabilirsiniz. işbu mazot atlarla sınırdan geçirilip (bir at ortalama 4 jelikan alabilmektedir), kamyonlarla medeniyete taşınır. bu bağlamda şehirlerarası (şehir??) yollarında bütün kamyonlar boş gidip gelir (yedek depo sektörü). bunun dışında vah vah tüh tüh bu beldemizde yokluk içinde bilmemkaç milyon dolarlık düğünler yapılır, gelinlerin kolları ağırlıktan yerleri süpürür, kaçak sigaralar paketi 500.000'den satılır, mal piyadeler ve cenderme cendermeler ile bölücü terör örgütü mensupları arasında "na şurdaki kayayı kim vuracak yarışmaları düzenlenir, körler sağırlar birbirini ağırlar ve hatta su akar deli bakar. (su kışın donar akmaz, o dönemde deliler sıkıntıdan iran dağlarına koşup koşup dururlar). neticede tanesi 10 milyonluk mermiler dağlarda sayılamayacak kadar patlamakta, atlar benzin olup akmakta, kerpiç evlerin kapısında 2005 model range rover cipler, milyarlık kamyonlar parketmekte ama yine olmamakta, yine olmamaktadır. uzun süre seyredilip sonra nepal'e yerleşilesi bir belgeseldir. ha bir de unutmadan küçük çocukları aşırı sevimlidir buranın, gözlerindeki parıltı, hareketlerindeki afacanlıkla alınıp kaçırılası, büyüdüklerinde sıçmış batmış bir oyunun herhangi bir tarafında yer alan parçaları olmaktan kurtarılabilselerdir...
• van-hakkari karayolu üzerinde, sanki anadoluda herhangi bir yermiş gibi bildik sıradan alelade binaları ile köhne, sıradan bir ilçe. tabi gelip geçenlerin gözünden bakınca böyle görünüyor, kimbilir ne hayatlar yaşanıyor, kimbilir ne hayatlar yaşanmıştır o diyarda.
• feodalizmin son kalesi! "böyük şehir"de yaşayan bir ağanın dilinden telefonla yönetilen derebeylik... kızlar ölür başkalenin göbeğinde, kızlar sabaha karşı çektirilen bir şahadetle öte yana gönderilir ülkemin bu ilçesinde; sualsizce, dinamitlenir insan hayatı sessiz bir bekleyişle. yaşamın kanadığı yerdir başkale; ölümün en çok kutsandığı, yaşamın kadına erkekten emanet sanıldığı ve yazgısının bir ilkel deyişle karartıldığı... allahın emaneti cana kıymaya kendini muktedr gören dindar kullar, haftada bir bağlanan karalar, ölüme sevdalı zamanlar... ağıttır başkale; içinden isyan geçen, ölümdür başkale; gencecik hayalleri söndüren, zuldür başkale; her içinden geçişimde beni küfre sürükleyen!
• vanın iki bin metreden yüksek rakımıyla türkiye sınırları içinde gökyüzünde en fazla yükselebileceğiniz ilçelerden biri. yüz kilometre ötede vanda hava yanarken orada soğuktan tir tir titrenir. iki tane yıkık dökük cadde dışında da hiçbir şey yoktur. aslında hiçbir şey ve yokluk kavramlarını en güzel anlaşılacağı yerlerdendir başkale bu yönüyle. iran sınırında yer almasından dolayı da irandan atlarla kaçak şekilde getirilen ucuz mazot ve benzin de oluk oluk buradan vana akıtılır.
• hakkari tarafından gelişte, ilçenin girişindeki yibo'nun önündeki üstgeçitte yeralan "hoşgeldiniz" tabelası ile nasıl bir yere hoşgeldiğimizi net bir şekilde anlatan van ilçesi. zira o tabela kurşun delikleri ile süslü, paslanıp çürümüş ve akabinde ortasından eğilmiş şekilde durmaktadır. bir vahşi batı kasabasına hoşgeldiğini düşündürür insana.
  
  komando taburu, zırhlı sınır birliği, emniyet müdürlüğü, meslek yüksekokulu, eğitim gönülllüleri birimi, büyük bir hastanesi, kaymakamlığı, postanesi, ziraat bankası, internet kafesi, birkaç güzel kebapçısı, yine bikaç kahvaltı salonu vs olan, çarşısından kaçakçılık mamullerini ucuza temin edebileceğiniz bir yerdir.
  
  ispiriz dağı'nın eteklerine kurulmuştur.
  
  benim dönemimde (2005-2006) bir sene içinde şehit vermediğimiz, son zamanlarsa ise adını sıkça şehitler vesilesi ile duyduğum, diş sıktıran, kaş çattıran, söylenecek sözleri boğaza düğümleyen bir hatıra diyarı aynı zamanda..
• van'dan yüksekova'ya giden van gölü seyahat gibi büyük otobüs firmaları bu ilçe girişinde mola verirken, nispeten daha ufak minibüsler ile hizmet sunan firmalar başkale'nin içindeki evlerin bahçelerine uğrar. yolcularda sanki birlik olmuş gibi o evin sahibinden uçkun gibi yol zerzevatları alırken, şöför bidonlarla (muhtemelen) kaçak benzinleri depoya doldurur.
  
  girişinde ve çıkışında jandarma kontrol noktası bulunmaktadır.
• eşimin tayinin çıktığı, min. 1 senesini orada geçireceği, haliyle benim de gidip göreceğim yer.
  
  bakalım ne sürprizlerle karşılaşıp ne anılar biriktireceğiz.
• zamanında israil'e göçmüş kürt yahudileri şimdilerde dönüp ziyaret etmişler, kucaklaşma muhteşem, insan ruhunda çok yüce bir kardeşlik, paylaşma ve barış potansiyeli var, bu ilahi bir şey. insan doğası bencilmiş, şiddet eğilimi varmış, güçlü olan kazanırmış, yalan bunlar, bunları birileri ediyor bize yoksa default ayarımız insanlık, insan olalım yahu.
  
  http://www.hurriyet.com.tr/…em/17790495.asp?gid=381
• van'a uzak, hakkari ve yüksekovaya yakın olan van ilçesi. elbak. eski ermeni yerleşimi. halkı 2 kısıma ayrılır. sınıra yakın olan köylerden olanlar ve sınıra uzak olan köylerden olanlar. bu yakınlık/uzaklık mevhumunun başlıca belirleyeni ise ilçenin ortasından geçen hakkari-van karayoludur. bu yolun iran kısmında olan köylere mensup olanlar mazotla, uyuşturucuyla, şekerle, pirinçle, koyunla hasılı kaçakla iştigal eden, zengin ve olabildiğince kanunsuz ve asi (devlete de, örgüte de) olanlardır. yolun öte tarafındakiler ise daha insancıl, sıcak kanlı, yasalara ve kurallara boyun eğen (devletinkine de, örgütünkine de) , genelde gkk, çiftçilik, hayvancılık gibi çok yardırıp az kazandıran işlerle iştigal eden kişilerdir. bu demektir ki bir xaşkan'lı (sınıra yakın kaçakçı köyü) ile asla papaz olmayın, bulaşmayın.. kavga etmeyi bilmezler, yumruk atamaz, tekme atamazlar, olsa olsa itişir. ve fakat ilk fırsatta kaleşnikofla tarar. "başkalede aşiret kavgası, 7 ölü 18 yaralı" gibi haberlerin genel müsebbibleri esenyamaç-xaşkanlılar gibi yabanilerdir. silahları ve mermileri bol, tetik parmakları pervasız, cezaevi korkuları ise yoktur.
  
  bu adamlar sadece iskender ertuş, mustafa bayram gibi büyüklerden çekinirler.
  
  başkalede terörist eylem sık olmaz. şayet olmuşsa bunun muhtemel 2 nedeni vardır. ya kolluk kuvvetleri yüklü miktarda mal yakalayıp birilerinin canını yakmıştır, yada yerel örgütçüler dağdan gelen baskıya daha fazla dayanamayıp eylem koymuşlardır. kaçakçılık sıhhatli şekilde devam ettikçe, ufak tefek ses bombaları patladıkça burada karakol basılmaz, yol ortasında asker/polis infazları olmaz. para kazanan kimse dikkatlerin buraya çekilmesini istemez.. afganistandan gelen baz morfinin, bulgaristandan gelen asit anhidrit ile kaynadığı, sonrasında kokusunun çıkıp kuruması için çuval üzerine serildiği dağlar, başkale dağlarıdır. cia'nın uyuşturucu ile ilgili belgelerinde ismi sık geçen yerlerdendir. burada yakalanan mal %90-95 gibi inanılmaz saflıklardadır.
  
  hasılı, türkiyenin en yüksek ve fakat en derin yeridir.