apollon tapınağı

• didima'daki apollon tapınağı, bugün aydın ili hudutları içinde söke kazasına bağlı yenihisar (yoran) köyü mevkiidir. tapınak, antik çağlarda miletos'un yaklaşık 19 km. güneyindeydi. bilindiğine göre, şimdiki tapınağın bulunduğu yerde ünlü iyonya göçünden ve miletos kentinin kuruluşundan önce de eski bir tapınak vardı. arkaik dönem'den kalan bu eski apollo tapınağı, krallar tarafından hatta lidya kralı krezüs tarafından da ziyaret edilmişti. ilk inşaatın mö 8. yüzyıl'da yapıldığı ve yaklaşık mö 560'larda şimdiki büyük tapınağın tasarımlandığı alman arkeologlar tarafından ileri sürülmektedir. mö 5. ve 6. yüzyıllar'da, tapınağın etkisi azalmaya başladı. 5. yüzyıl'da persler batı anadolu'ya yani iyonya'ya geldiler. tapınak, çevresindeki yerleşim alanı ve içerde bulunan bronzdan yapılma dev apollo heykeli (bronz apollo heykeli, 25 metre yüksekliğindeydi ve çatısız iç avluda "cella" duruyordu, çevresi mitolojik yaratıklarla süslenmişti.) pers kralı darius tarafından yok edildi. tapınak 180 yıl boyunca harabe olarak kaldı. büyük iskender'in persleri kovmasının ardından yeni bir yükseliş dönemi başladı. iskender tapınağın yeniden yapılması emretti, sonra suriye kralı i. sleukos, persler'in kaçırdığı apollo heykelini tapınağa geri getirtti. mö 300'de günümüzdeki tapınak, efesli paionias (artemis tapınağı'nın mimarlarındandı) ve miletos'lu daphis tarafından inşa edilmeye başlandı.
• büyüklüğüyle hayretler uyandıran bir yapıdır... şimdilerde kurumuş olan bir pınarın kaynağı üzerine kurulmuştur...
• side antik kenti icinde yer alan, gunes tanrisi apollon’a adanmis olan, peripter planli, korint duzenine sahip tapinak. bu tapinagin savas ve akil tanricasi athena’ya adanan bir ikizi de bulunmaktaymis. tapinaklar, antik limanin hemen girisine yapilmis, zira denizden gelen dusmana kentin apollon ve athena tarafindan korundugunu gostererek, dusmani caydirmak amaclaniyormus. roma imparatorlugu donemine (m.s. 150) tarihlenen yapilarin bizans zamaninda ustu ortulmus ve bazilika olarak kullanilmis. 1983-1990 tarihlerinde apollon tapinagi’nin bir kosesi restore edilerek, ayaga kaldirilmis. gunumuzde 5 buyuk sutunu ve alinliginin bir kirisi gorulmektedir.
• zaman zaman bu tapnakta klasik müzik konserleri düzenlenir. 5 sene önce ingiltere oda orkestrasından vivaldi dinlemiştik, mikrofonsuz ses düzeni olmaksızın yapılmıştı, pek keyifli de olmuştu. ancak girişte sorun yaşamayan biz türkler çıkışta dar mermer koridorlarda birbirimizi ezdik. misal yanımdaki kadın benim ayağıma bastı ben de kafasına oturmak suretiyle ekarte ettim^*.
• vakti zamaninda ailecek gidip kardesimin üzerine oturarak fotograf çektirdigi ortasindan çatlak meshur medusa heykelinin de oldugu yer.
  
  (bkz: türk ailesinin tatil anlayisi)
• side de bulunan bu tapınak tamamen koruma dışı kalmıştır. insanlar rahat rahat bütün taşların üstüne çıkabilmekte , hatta meze bile kurabilmektedir. tapınağın çivarını karı kız kesen abazanlar kaplamıştır. gelen yerli turistlerimiz "vay beee , nasıl yapmışlarlan" şaşırması ile kalırken aldıkları pek fazla bir bilgi yoktur. ama güzelim gavur turistler ellerinde bir kitapcıkla gelir ve neden yapıldığından tutta , ne zaman yapıldığına, kimin yaptırttığına kadar en ince ayrıntısına kadar inceler. kimse darılmasın burada bir genelleme var..
  
  bu tapınağın yanında ayrı bir tarihi eser daha var, üç yıldır disco olarak kullanılıyor.
• (bkz: delphoi)
• (bkz: triopion)
• güne$ batarken ayrı, gece ı$ıklandırılırken ayrı, güne$ doğduğunda ayrı birer güzel görüntü olu$turan be$ adet direk'tir. http://img48.imageshack.us/…g48/6115/pt15338nn1.jpg
• aydın'ın didim ilçesinin girişinde bulunan tarihi yapı, vakti zamanın kehanet merkezi olarak bilinirmiş şimdilerde çevresindeki esnafa para kazandırma aracı, akşamları ışıklandırma ile güzel gözüküyor.