ankara cinayeti

• 1945'de neset naci arzan'in donemin genelkurmayi baskani'nin oglu olan hasmet orbay tarafindan olduruldugu cinayet...
  doktor ayni zamanda sovyet elciliginin de dokturlugunu yapmistir.. bu yuzden casusluk ile ilgili oldugu soylenmistir..
• senaryosunu ahmet yurdakul'un yazdığı ve yönetmenliğini taylan biraderlerin yapacağı aynı isimle beyazperdeye uyarlanacak olan roman. kitabı okuyup etkilenen biri olarak oyuncu kadrosunu görünce daha da heyecanlanmama sebebiyet vermiştir.
  
  oyuncu kadrosu:
  tarik akan (kazim orbay), mehmet aslantuğ (gazeteci suat nedim), zuhal olcay (haşmet orbay’in annesi mediha orbay), zafer ergin (ankara valisi nevzat tandoğan), ahmet mümtaz taylan (yargitay başsavcisi); ali sürmeli (avukat); mete horozoğlu (reşit mercan) , ipek tenolcay (reşit mercan’in annesi)
• 16 ekim 1945'te doktor neset naci arzan'in samanpazari'ndaki muayenehanesinde olduruldugu cinayet. cinayeti ustlenen resit mercan, donemin genelkurmay baskani kazim orbay'in oglu hasmet orbay'in arkadasidir. cinayeti herhangi bir kriminal vakaadan ayristiran ozellklerden biri de bu arkadaslik ve akrabalik iliskisi olmustur zaten.
  
  mahkeme esnasinda hasmet orbay cinayet silahini mercan'a verdigini itiraf eder. mercan 20 yil, orbay ise 1 yil hapis cezasina carptirilir.
  
  lakin, donemin cumhuriyet bassavcisi fahrettin karaoglan yargitay'a basvururur ve yargitay mahkeme kararini bozar. ankara valisi nevzat tandogan'in yargiya mudahele ettigi ve hasmet orbay'i kurtarmaya calistigi iddialari da bu arada gundeme gelir.
  
  ikinci mahkemede cinayeti isleyen kisinin hasmet orbay oldugu ortaya ciksa da skandallar suclunun bulunmasiyla nihayete ermez.
  
  16 haziran 1946'da bassavci fahrettin karaoglan otomobilinde olu bulunur. bu olaydan 23 gun sonra ankara valisi nevzat tandogan intihar eder. genelkurmay baskani kazim orbay da tandogan'in intiharindan 3 hafta gorevinden istifa eder.
  
  cinayete dair bir diger ilginc sey ise, o tarihlerde istanbul'a gelen agatha christie'nin ankara cinayeti" ile ilgilenmis ve bilgi toplamis olmasidir.
  
  cinayetin neden islendigi hala tam olarak bilinmemekle birlikte, oldurulen doktorun rus buyukelciliginin de doktoru olmasina dayanarak casusluk iddialari ortaya atilmistir. bir diger iddiaya gore ise cinayetin nedeni para meselesidir. 1945 yilinda yugoslavya'da baski goren musluman bosnalilar icin toplanan yardim parasinin, oldurulen doktor tarafindan muhafaza edildigi ortaya cikmistir cunku (bu son iddianin bana, 90'larda bir diger skandala neden olan bosna'ya yardim paralarini, suleyman mercumek'i ve kayip trilyon davasini hatirlattigini yazarak bitireyim bari...).
  
  bakiniz:
  feridun buyukyildiz (2008) baska kent ankara, 121-124
  ilhan tombus (2003) ankara cinayeti
• var olup olmadığı şurada da tartışılmış: http://tr.wikipedia.org/…lar/ankara_cinayeti_(film) sonuç olarak yok gibi görünüyor. yazık olmuş, herkes gibi ben de zamanında imdb'de görünce heyecanlanmıştım.
• yakup kadri karaosmanoğlu 'nun panorama romanında da bahsi geçen cinayettir
• hakkında #tarih dergisi kasım 2015 sayısında güzel bir makale bulunan cinayettir.
• dr neşet naci arzan'ın öldürüldüğü cinayet.
  
  yanı sıra ankara valisi ve belediye başkanı nevzat tandoğan'ın intiharına, iki sanığın hapse girmesine, olayı soruşturan başsavcının şüpheli ölümüne, sanıklardan haşmet orbay ın babasının genelkurmay başkanlığı görevinden istifa etmesine neden olmuştur.
• ankaray hattinda yer alan tandogan istasyonunun, ismi degistirildiginde (şu an anadolu) epey üzülmüstüm. etraftan ise 'sen o valinin isledigi cinayetleri biliyor musun', tarzinda cümleler duymuş ama arastirmamiştim da. gerçi, o zamana kadar, tandogan durak isminin, eski ankara valisinin soyadindan geldigini de bilmiyordum. sadece isim degisikligi rahatsiz ediciydi benim için.
  
  şimdi ise, en cok da olaylarin ortaya cikmasini saglayan cumhuriyet bas savcisinin supheli olumune üzülmekteyim.
• o dönem abd ile yakınlaşan türkiye'de, sovyetlerle bağlantılı bir doktorun cinayete kurban gitmesi olayıdır. istihbarat ile bağlantılı olan ''bürokrat'' çocuğunun işlediği cinayetin, yaptığı şımarıklıktan ziyade daha derinlerde araştırılması gerekir.
• bolu'da hakimin aşağılayıcı tutumunun onur kırıcılığı sonucu intihar etmeyi seçen efsane vali nevzat tandoğan'ın ölümü bu olayın en iç acıtıcı unsurudur.