• kars'ın 45 km. kadar doğusunda, ermenistan sınırında bulunan binlerce yıllık geçmişi bulunan kilise, vs. den oluşan harabeler. biz türklerin değil de başka bir milletin elinde olsaydı, senede birkaç milyon turist çekmesi işten bile olmazdı.
  • ermenistan sınırında bulunan ve ayakta kalan küçük kiliselerin olduğu tepecikten ermeni taş ocaklarının rahatlıkla görüldüğü harabeler. kazı çalışmaları hala devam ediyor, şu an ayakta olan iki-üç kilise ve büyük bir katedral var ancak bayağı zarar görmüş durumdalar. anadolu'daki en eski ermeni yerleşim birimlerinden biri; yanlış hatırlamıyorsam 11. yüzyıla kadar dayanan buluntular var. şehrin surları da çoğunlukla yıkık ama ana giriş kapısı ayakta. geçen yaz fotoğraf çekmek yasaktı ve içeride jandarmalar kontrol etmek için dolaşıyorlardı ancak bu yasak kalkmış.
  • sınırda bulunan taş ocaklarında sıklıkla patlatılan dinamitler sebebi ile her gün bir parça daha harap olmaya mahkum tarihi kent. ermenistan'ın bu harabeleri yıllarca kendi topraklarına dahil etme çabasının olumsuz neticesinde ister istemez bana yar olmayanı kimseye yar etmem zihniyeti sezinleniyor..
  • artık değil fotoğraf makinesi, kamerayla bile çekim serbest. ermeniler hiçbir şekilde sorun çıkarmıyorlar. mutlaka gidilip görülmesi gereken bir yer.
  • 40 30' 20 n 43 34' 18 e *
    ayrıca: http://www.virtualani.org/

    not: düzeltme için yin yang'a teşekkürler
  • unutulmus, tazelenmemis, zamana terk edilmis hatiralarin can cekistigi nöron fakiri bilinc bölgeleri.
  • “efsane güzeldir, bütün efsaneler gibi: bir ırmağın ayırdığı iki ülke varmış. birinin tüccarları diğer ülkeye gelir giderlermiş. onlar iyi tüccarlarmış, dürüst tüccarlarmış. ülkenin başında da iyi ve dürüst yöneticiler varmış. iyi anlaşırlar, kimsenin hakkı kimsede kalmazmış. ama bir gün hükümdar ölmüş, yerine başkası geçmiş. tüccarlar gelip de hükümdarı değişmiş görünce, bakmışlar ki adet usul de değişmiş. yetimin hakkı yeniyor, masumun malı gasp ediliyormuş. yargıçların vicdanları alınıp satılıyormuş pazarlarda. adalet de kalmamış mülk de, kısacası. kaybettikleri mala akçeye değil de, taşlaşmış bu yüreklere vahlanan tüccarlar “taş kesilesiniz” diye beddua etmişler. aniden koca kent taş kesilmiş ve o günden sonra şu isimle anılır olmuş: ani.”
    o gün bugundür mabetleri taş, kervansarayları taş, yürekleri taş, saklı bir kenttir ani. ve o gün bugündür yerlisi değilse de mutlaka yolcusu vardır.”**
  • kars çayının bu yanı. ironik biçimde, cami olduğu belirtilen yerler sağlamlaştırılmış, restore edilmiş ama kiliseler allaha emanet. giriyoruz üç arkadaşımla. kapıda kurnaz bir bekçi. adam başı yedi ytl, diyor. bu fişliymiş. fiş istemez isek toplam on ytl, diyor. aldığını da cebe indiriyor.
    m.ö. 3000- 5000 arası inşa edilmiş yapılar... her birini geziyorsun gezmesine ya, insanın canı uzaklarda garip garip duran bakire kızlar kilisesine (sanırım böyle idi ismi) uzanmak istiyor; yalçın kayaların üstüne konuşlanmış yere. yasak deniyor. sebebi vadi kıvrıldığı için ermenistanın o toprak parçasını sahiplenmesiymiş. vururlar sizi, diyor adam. gidemiyoruz vesselam.
    çayın diğer yanı ermenistan. 70 li 80 li yıllardaki yuvarlak önlü otobüsler var. fakir bunlar, diyor yanımızdaki. e burdan geçersin kolayca karşıya, diyorum. vururlar, diyor. ali ne anlamsız bu sınır, git gez ne olacak, diyor. vururlarmış. yine tekrarlıyor. sinirleniyorum. bozdun vurmayla diye çıkışıyorum adama. ben mi vuruyorum, diye dikleniyor.
    bu ermeniler var ya tur getiriyolar otobüsle, karşıdan ööle bakıp gidiyolar garipler, diyor. gözlerim yaşarıyor. allah belasını versin bu düzenin, diyorum. ilk kez bana uyuyor, amin diyor.
  • http://www.virtualani.org/
  • - aslanlı kapı'dan girilir.
    - içkale ve kızkalesi'ne gitmek yasak. içkale'ye giden yolsa "yassak hem$erim" yazıyor.
    - tigran honents kilisesi olarak da geçen mekan bölgedeki en ilginç yapı. zira ondan ba$ka fresk barındıran kilise yok. lakin (1950'lerde yıldırım sonucu yarısı yok olan ve yarım elma gibi duran) halaskar kilisesi'nden katedrale doğru ilerlerken kaçırabilirsiniz, dereye doğru biraz inmek gerekiyor, uzaktan bakınca gözükmüyor.
    - adı harabeler evet ve yapıların çoğu yarım/yıkık. lakin sadece, saray olarak adlandırılan ve aslanlı kapıdan girince solda ileride olan mekanı restore etmi$ler. (nedenini bana sormayın) ama aslına uygun olmadığı ve tarihin tahrip edildiğine dair $eylere rastlamanız olası. ta$ların rengi ve $ekli farklı, i$çilik kötü imi$.
    - ama benim favorim manuçehr camii'sidir. mihrabı olmayan camiye de 1999'da restorasyon yapılmı$tır. yıllar önce bir turistin kendini atması nedeniyle minareye çıkmak yasak ve tehlikelidir. 90 tane, zayıf bir insanın bile çok güç çıkabileceği daracık merdivenlerden çıkınca muhte$em bir manzara ile kar$ıla$ıyormu$sunuz, bir arkada$ım söyledi. ama yapmayın sakın. yasak çünkü.

    nasıl gideriz derseniz $öyle. otogardan 60 ytl'ye taksi ile gidip dönebiliyorsunuz. ya da çevrede sizin gibi meraklı turistleri bulup beraber minibüs/taksi ile gidiyorsunuz. temel otel'den bilgi alabilirsiniz.
hesabın var mı? giriş yap