albert gabriel

• (bkz: ifea)
• fransiz, arkeolog, mimar ve yazar. 1882-1972 yillari arasinda yasadi. alti yila yakin istanbul universitesi'ne bagli olarak calisti (1926-1932). 1923 sonrasinda turk sanati ile ilgilenmis ve arap-islam kulturu icinde gorulen turk sanatini dunyaya dogru anlamda ilk defa tanitmistir. turkiye'yi ikinci vatani sayar. turk mimarisiyle de ilgilenmistir ve bu konuda bir cok yazi kaleme almistir. bunlarin yanisira yahya kemal beyatli ve ahmet hamdi tanpinar'in siirlerini fransizcaya cevirmistir.
• yapı kredi kazım taşkent sergi salonunda, suluboyaları, mimari çizimleri ve fotoğraflarından oluşan sergisi 11 kasım 2006'ya kadar izlenebilir. restitüsyon çizimleri en az suluboyaları kadar "sanatsal çalışma" niteliğinde... serginin kapsamlı bir kitabı da yky'den yayınlanmış durumda.
• albert gabriel (1883-1972), parlak kariyerine karşın kendi ülkesi fransa’da bile unutulmaya yüz tutmuş bir isim. collège de france’ta hocalık yapan, aynı zamanda güzel sanatlar akademisi üyesi olan gabriel, genelde islam arkeolojisi üzerine olan uzmanlığıyla biliniyor. çalışma hayatının önemli bir kısmını ülkemize ayıran gabriel, 1926-1930 yılları arasında istanbul üniversitesi sanat tarihi kürsüsünün başına geçmekle kalmadı, adı daha sonra fransız anadolu araştırmaları enstitüsü olacak istanbul fransız arkeoloji enstitüsü’nü kurdu. 1930-40 arasında anadolu ve istanbul’daki önemli tarihi yapılar hakkında monografiler hazırladı. 1908-1959 yılları arasında ülkemize kırkın üzerinde seyahat düzenleyen gabriel, türk hükümetinin isteği üzerine 1925’ten 1960’lara dek tarihi yapıların araştırılması, korunması ve restorasyonu üzerine pek çok çalışma yapıp raporlar hazırladı. zamanla genç türkiye cumhuriyeti ile fransa arasında entelektüel bir köprü oluşturan ve pek çok türk araştırmacıların fransa’da eğitim görmelerini sağlayan gabriel, istanbul’da sayısız konferans verdi, yazılar yayımladı. özellikle de türkiye turing ve otomobil kurumu’nun dergisinde. istanbul’un ilk nazım planının hazırlayıcısı olan henri prost, gabriel’i "fransa’nın türkiye’deki gerçek büyükelçisi" olarak tanımlamıştı. haksız da sayılmazdı. çünkü aralık 1972’de bar-sur-aube’da hayata gözlerini yumduğunda cenazesine katılan tek resmi temsilci türkiye’nin paris büyükelçisi olacaktı.
  
  kaynak: ntvmsnbc
• diyarbakır surlarının yıkılmasını önleyen fransız entellektüel. dönemin haşmetlileri, diyarbakır' da salgın hastalıklara neden olduğunu, şehrin bu hastalıklardan kurtulması için surların yıkılıp hava alması gerektiğini iddia edip, yıkım için kolları sıvar. ancak bu güzel insan, yazdığı mektupla bu fikrin eyleme dönüştürülmesini engeller.
• yahya kemal'in ölümünü işittikten sonra "yahya kemal, benim fransa tarihi hakkındaki bilgimi değiştirmiştir" demiş olan fransız arkeologtur.
• anadolu’daki türk anıtlarını, yapılarını, mimari öğelerini inceleme imkanı bulan albert gabriel, anadolu ve türk sanatını tüm dünyaya tanıtmıştır.
• diyarbakır suraları'nı yıkımdan kurtaran arkeolog.
  
  diyarbakır surları, dünyanın en büyük kent surlarından biri ve ülkemizin unesco dünya mirası listesi'ndeki tarihi noktaları arasında. bu tarihi değer, günümüzden 90 yıl önce yerel yöneticiler tarafından yıkılmak istenirken bir fransız tarafından kurtarılır. sanat tarihçisi, ressam, mimar, arkeolog ve gezgin albert gabriel, 1930-31 yıllarında kentin boğucu sıcaklığından kurtulmak için hava akımı sağlamak amacıyla surların yıkımına başlandığında, ankara'yı uyararak bu girişimi engeller. gabriel, 1932'de diyarbakır'a iki kez gider ve anıtların yerinde etüdünü yapan ilk kişi olur. öyle ki, çizdiği planların ve kesitlerin yayımlanmasının üzerinden 90 yıl geçmesine rağmen, çalışmaları bugün bile kentin mimarisiyle ilgili bütün araştırmaların temelini oluşturur.
  
  gabriel, 1908-1959 yılları arasında en az 33 kez ülkemize seyahat eder, araştırmalar yapar. 1926'da türk hükümetinden istanbul üniversitesi sanat tarihi kürsüsünün başına geçmesi ve adı daha sonra fransız anadolu araştırmaları enstitüsü olacak istanbul arkeoloji enstitüsü'nü kurması için teklif alır. teklifi kabul etmesinin ardından anadolu'da bulunan islam anıtları ile ilgili büyük bir heyecanla çalışmaya başlar. 1927 ekim'inden itibaren birçok anadolu kent ve köyüne gider. araştırmalarını yalnızca selçuklu ve artıklı ile sınırlı tutmaz, osmanlı sarayları ile yedikule zindanları'nın da rölevelerini çıkarır. türkiye'de anıt arkeolojisinin kurucusu kabul edilen gabriel, anıtların ayrıntılı planlarını, fotoğraflarını çeker, suluboya resimlerini yapar. hasankeyf'te de çalışmalar yapan gabriel, buranın hava fotoğraflarını da çeker. belge değeri çok fazla olan cam plaka üzerine nesatifleriyle de dikkat çeken gabriel, türkiye ile fransa arasında entelektüel bir köprü oluşturarak değerli bir kültür mirası bırakıyor ardında.
  
  yazı: prof. dr. zuhal özel sağlamtimur
• (bkz: 1920'lerde çekilen rodos adası fotoğrafları)
• 1-(bkz: 1930'lar amed fotoğrafları)
  2-(bkz: 1930'lar bursa fotoğrafları)
  3-(bkz: 1930'lar mardin fotoğrafları)
  4-(bkz: 1930'lar konstantiniyye fotoğrafları)
  5-(bkz: 1920'lerde çekilen rodos adası fotoğrafları)
  6-(bkz: 1930'lar tokat fotoğrafları)
  7-(bkz: 1930'lar eskişehir fotoğrafları)
  8-(bkz: 1930'lar konya fotoğrafları)
  9-(bkz: 1930'lar amasya fotoğrafları)
  10-(bkz: 1930'lar sivas fotoğrafları)
  11-(bkz: 1930'lar afyonkarahisar fotoğrafları)
  12-(bkz: 1925 suriye fotoğrafları)
  13-(bkz: 1930'lar kayseri fotoğrafları)
  14-(bkz: 1930'lar kütahya fotoğrafları)
  15-(bkz: 1930'lar bitlis fotoğrafları)
  16-(bkz: 1930'lar hasankeyf fotoğrafları)
  17-(bkz: 1930'lar urfa fotoğrafları)
  18-(bkz: 1930'lar niğde fotoğrafları)
  19-(bkz: 1930'lar elazığ fotoğrafları)
  20-(bkz: 1930'lar persepolis fotoğrafları)