• kurtuluş savaşı sırasında edremit kaymakamı köprülülü hamdi bey ile dramalı rıza bey komutasındaki bir kuvâ-yi milliye müfrezesinin, gelibolu yakınlarında fransız kuvvetlerince korunan akbaş cephaneliği’ne yaptığı baskın. mondros ateşkes antlaşması sonrası osmanlı ordusunun silâh ve cephaneleri belirli yerlerde toplanmıştı. bunlardan biri de gelibolu yakınlarında, fransız kuvvetlerinin koruduğu akbaş cephaneliği’ydi. balıkesir redd-i ilhak cemiyeti’nden köprülülü hamdi bey ile dramalı rıza bey ve arkadaşları 26-27 ocak 1920’de bu cephaneliğe bir baskın düzenleyip fransız askerlerini etkisiz hâle getirdikten sonra önemli miktarda silâh ve cephaneyi ele geçirdiler. bu silâh ve cephane, önce anadolu sahilindeki umurbey iskelesine, oradan da yenice’ye taşındı. köprülülü hamdi bey ve arkadaşları, yenice-biga yöresinde anzavur ahmed kuvvetlerinin saldırısına uğrayınca cephaneyi havaya uçurmak zorunda kaldılar. köprülülü hamdi bey olay sırasında şehit oldu (18 şubat 1920). istanbul’da yakalanan dramalı rıza bey de, damat ferit paşa’nın adamları tarafından öldürüldü.
  • kurtuluş savaşı başarıya ulaşıp cumhuriyet kurulmuş olmasaydı, tarih sayfalarına vatan haini sıfatıyla geçecek olan vatanseverlerin gerçekleştirdiği eylem. en azından ikinci dünya savaşı öncesinde başlayan sömürgecilik karşıtı hareketler bu topraklarda da başarıya ulaşana dek, resmi tarih, bu vatanseverleri karalıyor olacaktı.
  • kuva-yı milliye'nin yazdığı sayısız destanlardan biridir.

    "efendiler, rauf bey’e yazdığımız son şifrede, akbaş cephaneliğindeki cephanenin bir kısmının ingilizlere verilmesine yardım ettikleri yolunda bir eleştiri vardı. bu meseleyi biraz açıklayayım.

    rumeli sahilinde, gelibolu yakınlarında, akbaş denilen yerde, bir cephane deposu vardı. orada fransızların eli altında bol miktarda silâh ve cephane bulunuyordu. hükûmet, itilâf devletleri’ne tamamiyle boyun eğmiş görünmeyi yararlarına uygun saydığından, sözünü ettiğim cephanelikteki silâh ve cephanenin bir kısmını itilâf devletleri’ne vermeyi vaadetmiş.

    onlar dawrangel ordusuna göndereceklermiş. rusya’ya nakli için bir rus vapuru da gelibolu’ya gelmiş. hükûmet daha önce, istanbul’daki teşkilât başkanlarımızın izin ve yardımlarını da sağlamış…

    halbuki, efendiler, köprülü hamdi bey adında kahraman bir arkadaşımız, kuva-yı milliye’den bir müfreze ile, 26/27 ocak (116) 1920 gecesi, sallarla rumeli sahiline geçti.

    akbaş cephaneliklerini ele geçirdi. depo bekçileri olan fransızları tutukladı ve haberleşme hatlarını kesti. silâhların hepsini cephanenin bir kısmını ve muhafız fransız askerlerini de göz altında lapseki’ye nakletti.

    silâhları ve cephaneyi anadolu’ya gönderdikten sonra, fransız erlerini iade etti. akbaş deposunda sekiz bin rus tüfeği, kırk rus makineli tüfeği, yirmi bin sandık cephane bulunduğu tahmin ediliyordu

    bu olay üzerine, ingilizler, bandırma’ya iki yüz kişilik bir kuvvet çıkardılar.

    itilâf kuvvetlerinin, millî savaş bölgelerinin gerilerinde itilâf devletleri askerlerinin de bulundukları yerlerdeki depolarda bulunan silâhların ve cephanenin başka yere nakli, kullanılamaz duruma getirilmeleri veya bu gibi yerlerin işgal edilmeleri ihtimaline karşı, komutanlara verdiğimiz emirde, bazı tedbirler tavsiye etmekle birlikte, bütün komutanların büyük bir kararlılık ve kesinlikle hareket etmeleri gereğini bildirdik"

    kaynakça;

    1 - kuva-yı milliye

    2 - akbaş cephaneliği ve köprülü hamdi bey

    3 - akbaş baskını (olayı) ve yankıları
  • muhsin ertuğrul'un yönetmenliğini yaptığı 1932 yapımı bir millet uyanıyor filminin ilk kısmında canlandırılan zeka ve cesaret dolu baskın. 1915 çanakkale muharebeleri sırasında kritik öneme sahip akbaş limanı, mütareke döneminde gerek deniz ulaşımı gerekse silah depoları ile yine stratejik bir öneme sahipti. ocak 1920'de fransız sömürge güçlerinin (senegal) muhafızlığını yaptığı akbaş cephaneliğindeki mühimmat -kusursuz işleyen bir planla- kansız olarak ele geçirilmiş, köprülü hamdi bey önderliğindeki kuvayı milliye tarafından alınan esirler daha sonra serbest bırakılmışlardır. ne yazık ki istiklal savaşı'nın aleyhinde saf tutan bazı vatan hainleri, olayın gerçekleşmesinden 20 gün sonra köprülü hamdi bey'i şehit etmişlerdir..
  • bu olayı gerçekleştiren 2 kahraman kuva-yı milliyecilerden köprülülü hamdi bey, baskından yaklaşık 20 gün sonra hain ahmet anzavur'un güçleri tarafından kalleşçe şehit edilmiştir. dramalı rıza bey ise 6 ay sonra baş hain damat ferit'e suikast düzenlemeye çalışırken yakalanıp damat ferit'in emriyle idam edilmiştir. ruhları şad olsun.

    fransız'ın toprağında geberip kalan damat ferit, ateşin bol olsun.
  • cephanilikteki mühimmatlar planlandığı gibi beyaz ordu'nun eline ulaşsa idi şayet bolşevikler belki de
    devrim yapamayacak, koskoca rusya, kafkasya, balkanların bir kısmı ve orta asya ingilizlerin hakimiyetine girecek, binaenaleyh millî mücadele bile küçük bir ihtimal dahi olsa kazanılamayacaktı.

    ruhun şad olsun büyük kahraman. (bkz: köprülülü hamdi)
hesabın var mı? giriş yap