şeytan çelmesi

• bir vaclav havel oyunu.. faustun yeni bir yorumlanması olarak da düşünülebilir bir oyun...
• vaclav havel’in faust 'dan ilhamla yazdığı oyun. oyunun baş kişilerinden foustka adını faust’tan, fistula mefistofeles’ten, maggie margaret’ten almıştır.
  
  foustska, bilimi irrasyonel etkilerden kurtarmayı amaç edinmiş bir enstitüde çalışan bir bilimadamıdır. ne ki, büyücülüğe ilgisi vardır. fistula, ayaklarındaki mantar hastalığından dolayı ekşimiş peynir gibi kokan bir ajan provokatördür. maggie ise, enstitüde çalışan ve foustka’ya aşık olan sekreter. fistula, yani şeytan, foustka’ya, büyücülük alanında onunla birlik olmasına karşılık olarak ona maggie’nin aşkını sunar. fistula aslında enstitü yönetimi tarafından foustka’yı tuzağa düşürmek üzere tutulmuştur. foutska da bu tuzağa düşer.
  
  foustka’nın fistula ile oyun boyu yaptığı felsefi tartışma, içinde yaşadıkları doğu avrupa toplumunun anatomisini verir. baskı altındaki insanların kendi varlıklarına nasıl yabancılaştıkları ve üstlerine yaranmak için inanmadıkları düşünceleri birbirine aktardıklarına tanık olunur.
  
  ankara devlet tiyatrosu'nda seyretmiştim. foustka rolünde burak sergen, enstitü doktorlarından biri rolünde de ege aydan oynamıştı. yönetmen koltuğunda semih sergen vardı.
• foustka: ''ne garip bir çelişki, değil mi? yenik düştüğüm, bilginin artık hiçbir işe yaramayacağı şu sırada, herşeyi anlamaya başlıyorum. fistula haklı. şeytana ruhunu satmadan onu kullanabileceğini sana bir budalayım ben. sanki şeytanı aldatmak elden gelirmiş gibi''.
  
  fistula: ''bir dakika. sözünüze dikkat edin. ben hiçbir zaman şeytan vardır demedim''.
  
  foustka: ''belki, ama ben söylüyorum: burada, aramızda!''
  
  müdür: ''kafanın nasıl çalıştığını biliyorum foustka. benim kişiliğimde çağdaş bilimi suçlamak, onu bütün kötülüklerin kaynağı ilan etmek istiyorsun''.
  
  foustka: ''doğru değil. sizin kişiliğinizde sadece hoşgörüsüz, bütün gücü kendinde toplayan kendini beğenmiş bir iktidarın yıkıcı gururunu suçlamak istiyorum. siz bilimi, bir avcının yayını kullandığı gibi kullanmak istiyorsunuz. kendiniz için tehlikeli gördüğünüz herşeyi vuruyorsunuz. yetkisini sizden almayan, ya da sizin dışınızdaki bir yetkiliden güç alan herkesi''.