sabino arana ^*

• bask milliyetçiliğinin babası kabul edilir sabino arana goiri. kurulduğu günden bu yana euskal herria'nın en büyük partisi olagelmiş bask milliyetçi partisinin (pnv) kurucusudur.
• tam adı sabino policarpo arana goiri'dir, politikacı ve yazar kimliği ile tanınan arana, bask milliyetçiliğinin kurucusu ve ideologudur. arana, carlist hareketi'nde savaşmış ve orijinal adı euzko alderdi jeltzalea – partido nacionalista vasco (eaj–pnv) olan bask milliyetçi partisi'nin kurucuları arasında yer almıştır, kendisi aynı zamanda ikurriña olarak bilinen ve 1979 tarihli özerklik statüsünde resmen kabul edilen bağımsız bask bölgesi bayrağı'nın da tasarımcısıdır. dönemin abd başkanı theodore roosevelt'e küba'nın bağımsızlığına destek vermesi için yazdığı mektup nedeniyle vatana ihanetle yargılanmış, hapisteyken yakalandığı addison hastalığı nedeniyle 25 kasım 1903 yılında, otuz sekiz yaşındayken hayatını kaybetmiştir. bilbao'da jauntxo olarak adlandırılan küçük bir soylu ailenin ferdi olarak dünyaya gelen arana bir siyasi figür olarak üç önemli rol üstlenmiştir. ilk olarak baskların ayrı bir ırk olduğu ilk kez arana tarafından dile getirilmiş ve bask hareketi başlamıştır, ikinci olarak diğer milliyetçi hareketlerin liderlerinden farklı olarak bir muhafazakar değil ispanya'nın afrika'yı köleleştirmesine karşı çıkan bir devrimcidir, üçüncü ve son olarak da kendisi de bir yetişkin iken bask dilini öğrendi ve kaybolmaya yüz tutan bask dili ve kültürü hakkında araştırmalar yapıp eserler vererek bask hareketinin doğmasına ön ayak oldu.
• bask resmi tarihinin kurucusu, ideologdur. birakin devrimci olmayi; inanilmaz irkci ve muhafakâr bir adamdir. bask tarihini, yeniden kurgularken bol bol mitlerden faydalanmistir. bu adamin en buyuk ozelligi, safkan irkci, milliyetci felsefeyle oze donuscu katolik bir bask tarihi yazmasi. irkcidir, ayni nasyonel sosyalist almanlar gibi, safkan ve tanri tarafindan kutsanmis bask soyundan bahseder, bu safkan soyun saglamasi olarak da 4 soyadinin da baskca olmasi gerektigini vurgular. 1789 yilinda baslayan burjuva ve liberal devrimin etkilerinden nefret eder. koyu bir katolik ve gelenekcidir. bask tarihi altini cizerek soyluyorum; hayatinin hicbir doneminde koklerini ozgurlukcu bir devrimcilige dayandirmamistir. basklar, ispanya ic savaslarinda her zaman, koyu katolik ve antiliberal kesimi desteklemislerdir.
  
  sabino, hicbir zaman, secimler araciligi ile yoneticilerin belirlenmesi, iktidarin sosyal bir sozlesmeye dayanmasi, laiklik vb. gibi fransiz devrimi ilkelerini benimsememistir ve bask milliyetci hareketi bu nedenle her zaman karsi devrim hareketinin yaninda yer almistir.
  
  klasik yalanci trumpin 19. yuz yil versiyonu bu herif. adam, basklar disinda her turlu irki (modern deyisler kullanmiyorum) asagilamistir, ispanyollari, katalanlar. hatta adamin bir ispanyol tanimi var; bugun o tanimi size, baska bir ulkeden birisi sizin kulturunuz icin yapsa yemin ederim cinnet gecirirsiniz, adam diyor ki; "basklarin fizyolojisi akilli ve soyludur ama ispanyollar ifadesiz ve serttir, basklarin yuruyusunde erkeklik ve kendine guven vardir ama ispanyollar kari gibidir. eger bir bask yabanciyla ciftlesirse, karakteri bozulur."
  
  2500 sayfalik eserinde adam, sadece efsane ve mitlere dayanarak inanilmaz ozgur bir bask tarihi idealize etmis ve tarihsel verilerin kontrolunun mumkun olmadigi caglardan alip yazdigi gune kadar tasimis. "basklar... yuz yillardir... ozgur yasamislardir..... hicbir yabanci boyunduruguna girmemislerdir....yasa cikarmakta egemen.... kendini yonten muhtesem bir halktir..... " burda bahsettigi donem 800'ler falan. lan o donemde vizigotlar vardi hangi bask? kaynak? gotum. ama iste irkclilik bir hastaliktir, "tanri tarafindan kutsandik obeaaaarrrreeaaaay" diye diye, ortaligi o kadar cok karistirdilar ki franco ortaya ciktiginda ilk yaptigi gidip basklari bombalamak oldu. isler bu noktadan sonra karisti, o tarihin ayri bir sayfasi ama su herife devrimci yazani, digerleri gibi muhafakâr degildi yazani gozum gordu, gozlerimi bandajlamak istiyorum, allah kahretsin.