morella

• guzel bir kadinin olumunden daha siirsel hic bir sey yoktur, diyen poe'nun berenice ve ligeia'dan sonra yine bir kadinin olumunu ele alan oykulerinden biri.
• (bkz: edgar allan poe)
• edgar allan poe'nun "kimliğin ölümle birlikte yok olup olmadığı" fikri üzerine bir öyküsü.
• yedinci nesil yazar. hosgelmistir.
  
  ps: morella ilk okunusta bana $okella'yi cagristirmistir.
  reklamin iyisi kotusu olmaz. ayrica bakiniz nutella.
• anlatimi, anlatiklarinin icinde ki olaylarin dokusu, huznu, muzipligi, kenarlari, koseleri ve sonra tutkusu cok guzel yazdiklarinin.
• edgar allan poe eseri.
  
  "
  
  itself, by itself, solely, one everlasting, and single.--plato: sympos.
  
  with a feeling of deep yet most singular affection i regarded my friend morella. thrown by accident into her society many years ago, my soul from our first meeting, burned with fires it had never before known; but the fires were not of eros, and bitter and tormenting to my spirit was the gradual conviction that i could in no manner define their unusual meaning or regulate their vague intensity. yet we met; and fate bound us together at the altar, and i never spoke of passion nor thought of love. she, however, shunned society, and, attaching herself to me alone rendered me happy. it is a happiness to wonder; it is a happiness to dream.
  
  morella's erudition was profound. as i hope to live, her talents were of no common order -- her powers of mind were gigantic. i felt this, and, in many matters, became her pupil. i soon, however, found that, perhaps on account of her presburg education, she placed before me a number of those mystical writings which are usually considered the mere dross of the early german literature. these, for what reason i could not imagine, were her favourite and constant study -- and that in process of time they became my own, should be attributed to the simple but effectual influence of habit and example.
  
  in all this, if i err not, my reason had little to do. my convictions, or i forget myself, were in no manner acted upon by the ideal, nor was any tincture of the mysticism which i read to be discovered, unless i am greatly mistaken, either in my deeds or in my thoughts. persuaded of this, i abandoned myself implicitly to the guidance of my wife, and entered with an unflinching heart into the intricacies of her studies. and then -- then, when poring over forbidden pages, i felt a forbidden spirit enkindling within me -- would morella place her cold hand upon my own, and rake up from the ashes of a dead philosophy some low, singular words, whose strange meaning burned themselves in upon my memory. and then, hour after hour, would i linger by her side, and dwell upon the music of her voice, until at length its melody was tainted with terror, and there fell a shadow upon my soul, and i grew pale, and shuddered inwardly at those too unearthly tones. and thus, joy suddenly faded into horror, and the most beautiful became the most hideous, as hinnon became ge-henna.
  
  it is unnecessary to state the exact character of those disquisitions which, growing out of the volumes i have mentioned, formed, for so long a time, almost the sole conversation of morella and myself. by the learned in what might be termed theological morality they will be readily conceived, and by the unlearned they would, at all events, be little understood. the wild pantheism of fichte; the modified paliggenedia of the pythagoreans; and, above all, the doctrines of identity as urged by schelling, were generally the points of discussion presenting the most of beauty to the imaginative morella. that identity which is termed personal, mr. locke, i think, truly defines to consist in the saneness of rational being. and since by person we understand an intelligent essence having reason, and since there is a consciousness which always accompanies thinking, it is this which makes us all to be that which we call ourselves, thereby distinguishing us from other beings that think, and giving us our personal identity. but the principium indivduationis, the notion of that identity which at death is or is not lost for ever, was to me, at all times, a consideration of intense interest; not more from the perplexing and exciting nature of its consequences, than from the marked and agitated manner in which morella mentioned them.
  
  but, indeed, the time had now arrived when the mystery of my wife's manner oppressed me as a spell. i could no longer bear the touch of her wan fingers, nor the low tone of her musical language, nor the lustre of her melancholy eyes. and she knew all this, but did not upbraid; she seemed conscious of my weakness or my folly, and, smiling, called it fate. she seemed also conscious of a cause, to me unknown, for the gradual alienation of my regard; but she gave me no hint or token of its nature. yet was she woman, and pined away daily. in time the crimson spot settled steadily upon the cheek, and the blue veins upon the pale forehead became prominent; and one instant my nature melted into pity, but in, next i met the glance of her meaning eyes, and then my soul sickened and became giddy with the giddiness of one who gazes downward into some dreary and unfathomable abyss.
  
  shall i then say that i longed with an earnest and consuming desire for the moment of morella's decease? i did; but the fragile spirit clung to its tenement of clay for many days, for many weeks and irksome months, until my tortured nerves obtained the mastery over my mind, and i grew furious through delay, and, with the heart of a fiend, cursed the days and the hours and the bitter moments, which seemed to lengthen and lengthen as her gentle life declined, like shadows in the dying of the day.
  
  but one autumnal evening, when the winds lay still in heaven, morella called me to her bedside. there was a dim mist over all the earth, and a warm glow upon the waters, and amid the rich october leaves of the forest, a rainbow from the firmament had surely fallen.
  
  "it is a day of days," she said, as i approached; "a day of all days either to live or die. it is a fair day for the sons of earth and life -- ah, more fair for the daughters of heaven and death!"
  
  i kissed her forehead, and she continued:
  
  "i am dying, yet shall i live."
  
  "morella!"
  
  "the days have never been when thou couldst love me -- but her whom in life thou didst abhor, in death thou shalt adore."
  
  "morella!"
  
  "i repeat i am dying. but within me is a pledge of that affection -- ah, how little! -- which thou didst feel for me, morella. and when my spirit departs shall the child live -- thy child and mine, morella's. but thy days shall be days of sorrow -- that sorrow which is the most lasting of impressions, as the cypress is the most enduring of trees. for the hours of thy happiness are over and joy is not gathered twice in a life, as the roses of paestum twice in a year. thou shalt no longer, then, play the teian with time, but, being ignorant of the myrtle and the vine, thou shalt bear about with thee thy shroud on the earth, as do the moslemin at mecca."
  
  "morella!" i cried, "morella! how knowest thou this?" but she turned away her face upon the pillow and a slight tremor coming over her limbs, she thus died, and i heard her voice no more.
  
  yet, as she had foretold, her child, to which in dying she had given birth, which breathed not until the mother breathed no more, her child, a daughter, lived. and she grew strangely in stature and intellect, and was the perfect resemblance of her who had departed, and i loved her with a love more fervent than i had believed it possible to feel for any denizen of earth.
  
  but, ere long the heaven of this pure affection became darkened, and gloom, and horror, and grief swept over it in clouds. i said the child grew strangely in stature and intelligence. strange, indeed, was her rapid increase in bodily size, but terrible, oh! terrible were the tumultuous thoughts which crowded upon me while watching the development of her mental being. could it be otherwise, when i daily discovered in the conceptions of the child the adult powers and faculties of the woman? when the lessons of experience fell from the lips of infancy? and when the wisdom or the passions of maturity i found hourly gleaming from its full and speculative eye? when, i say, all this beeame evident to my appalled senses, when i could no longer hide it from my soul, nor throw it off from those perceptions which trembled to receive it, is it to be wondered at that suspicions, of a nature fearful and exciting, crept in upon my spirit, or that my thoughts fell back aghast upon the wild tales and thrilling theories of the entombed morella? i snatched from the scrutiny of the world a being whom destiny compelled me to adore, and in the rigorous seclusion of my home, watched with an agonizing anxiety over all which concerned the beloved.
  
  and as years rolled away, and i gazed day after day upon her holy, and mild, and eloquent face, and poured over her maturing form, day after day did i discover new points of resemblance in the child to her mother, the melancholy and the dead. and hourly grew darker these shadows of similitude, and more full, and more definite, and more perplexing, and more hideously terrible in their aspect. for that her smile was like her mother's i could bear; but then i shuddered at its too perfect identity, that her eyes were like morella's i could endure; but then they, too, often looked down into the depths of my soul with morella's own intense and bewildering meaning. and in the contour of the high forehead, and in the ringlets of the silken hair, and in the wan fingers which buried themselves therein, and in the sad musical tones of her speech, and above all -- oh, above all, in the phrases and expressions of the dead on the lips of the loved and the living, i found food for consuming thought and horror, for a worm that would not die.
  
  thus passed away two lustra of her life, and as yet my daughter remained nameless upon the earth. "my child," and "my love," were the designations usually prompted by a father's affection, and the rigid seclusion of her days precluded all other intercourse. morella's name died with her at her death. of the mother i had never spoken to the daughter, it was impossible to speak. indeed, during the brief period of her existence, the latter had received no impressions from the outward world, save such as might have been afforded by the narrow limits of her privacy. but at length the ceremony of baptism presented to my mind, in its unnerved and agitated condition, a present deliverance from the terrors of my destiny. and at the baptismal font i hesitated for a name. and many titles of the wise and beautiful, of old and modern times, of my own and foreign lands, came thronging to my lips, with many, many fair titles of the gentle, and the happy, and the good. what prompted me then to disturb the memory of the buried dead? what demon urged me to breathe that sound, which in its very recollection was wont to make ebb the purple blood in torrents from the temples to the heart? what fiend spoke from the recesses of my soul, when amid those dim aisles, and in the silence of the night, i whispered within the ears of the holy man the syllables -- morella? what more than fiend convulsed the features of my child, and overspread them with hues of death, as starting at that scarcely audible sound, she turned her glassy eyes from the earth to heaven, and falling prostrate on the black slabs of our ancestral vault, responded -- "i am here!"
  
  distinct, coldly, calmly distinct, fell those few simple sounds within my ear, and thence like molten lead rolled hissingly into my brain. years -- years may pass away, but the memory of that epoch never. nor was i indeed ignorant of the flowers and the vine -- but the hemlock and the cypress overshadowed me night and day. and i kept no reckoning of time or place, and the stars of my fate faded from heaven, and therefore the earth grew dark, and its figures passed by me like flitting shadows, and among them all i beheld only -- morella. the winds of the firmament breathed but one sound within my ears, and the ripples upon the sea murmured evermore -- morella. but she died; and with my own hands i bore her to the tomb; and i laughed with a long and bitter laugh as i found no traces of the first in the channel where i laid the second. -- morella.
  
  "
• kadından yazar olmaz tezini tek başına çürütüyor.
• aynı zamanda 2015 yılında gösterime girmesi beklenen film.
• kadın biri.
• yazılmış ve yazılabilecek en güzel öykülerden birisi, yine edgar allan poe'dan. bir başkası için (bkz: berenice)
  
  "dostum morella'ya karşı derin, ama son derece tuhaf bir sevgi duyuyordum. yıllar önce onun arkadaş topluluğuna rastlantı eseri girmiştim ve ilk tanışmamızdan itibaren ruhum daha önce hiç bilmediği alevlerle yanmaya başlamıştı; ama bunlar eros'un alevleri değildi ve onların sıradışı anlamlarını hiçbir şekilde tanımlayamadığımı ya da belirsiz yoğunluklarını ayarlayamadığımı
  giderek kabullenmek ruhuma acı veren bir işkence olmuştu. yine de görüştük;
  ve kader bizi kilisede birleştirdi. ne şehvetten bahsettim, ne de aşkı düşündüm. o ise kendini toplumdan soyutlayarak yalnızca bana bağlandı ve beni mutlu etti. hayret etmek bir mutluluktur; -düş görmek bir mutluluktur. morella'nın bilgisi derindi. benim de olmayı ümit ettiğim üzere, yetenekleri oldukça sıradışıydı -zihinsel güçleri muazzamdı. bunu hissettim ve pek çok konuda öğrencisi oldum. ancak kısa süre sonra, belki de aldığım presburg
  eğitimi yüzünden, önüme genelde erken dönem alman edebiyatının değersiz
  ürünleri olarak görülen o mistik yazılardan koymaya başladığını gördüm. bunların üstünde anlayamadığım bir sebepten dolayı sürekli çalışıyordu ve zamanla benim de aynı şeyi yapmaya başlamam, alışkanlıkların ve taklit etmenin basit ama etkili tesirine bağlanmalıdır. bütün bunların, eğer yanılmıyorsam, zihnimle pek ilgisi yoktu. inançlarım, eğer kendimi unutmadıysam, kesinlikle idealler üstüne kurulu değildi ve eylemlerimde ya da düşüncelerimde, büyük bir yanılgı içinde değilsem, okuduğum mistik yazıların en küçük bir izine bile rastlanmıyordu. bundan emin oldugumdan eşimin kılavuzluğuna teslim oldum ve onun çalışmalarının ince ayrıntılarına sarsılmaz bir inançla girdim. ve sonra -sonra, yasaklanmış sayfaları dikkatle okurken yasaklanmış bir ruhun içimde tutuştuğunu hissettiğimde
  morella soğuk elini benimkinin üstüne koyup alçak sesle, ölü bir felsefenin
  küllerinden, garip anlamlan hafızama dağlanmış olan tuhaf sözcükler çıkarırdı. sonra saatlerce yanında oyalanır, kendimi sesinin musikisine kaptırırdım ta ki ezgisi dehşet dolu bir tonla alacalanana dek, - o zaman ruhumun üzerine bir gölge düştü, betim benzim sarardı ve o dünyadışı tonlar içimi ürpertti. ve böylece neşe birden solup korkuya dönüştü ve en güzel olan en iğrenç oldu, tıpkı hinnon'un gehenna'ya dönüşmesi gibi. çok uzun bir süre boyunca morella'yla aramdaki neredeyse tek konu olan, bahsettiğim o kitaplardan gelişen sohbetlerin içeriklerini tam olarak anlatmam
  gereksiz. teolojik etik diye adlandırılabilecek şey konusunda bilgili olanlar onları hemen anlayacak, bilgisizler tarafındansa zaten hiçbir şekilde anlaşılmayacaklar. fichte'nin vahşi panteizmi; pisagorcuların biraz değiştirilmiş yevema'sı; ve hepsinden öte schelling'in ısrarla üstünde durduğu kimlik doktrinleri hayal gücü kuvvetli morella'nın en sevdiği tartışma konularıydı. bence bay locke kişisel olarak nitelendirilen kimliğin mantıklı bir varlığın aklı başındalığında var olduğunu söylerken haklı. ve kişiden mantık sahibi zeki bir özü anladığımıza göre ve düşünceye eşlik eden bir bilinç hep var olduğuna göre, hepimizi biz dediğimiz şey yapan da bu bizi düşünen diğer varlıklardan ayıran ve bize kişisel kimliğimizi veren de. ama principium individuationis -kimliğin ölümle birlikte yok olup olmadığı fikri, benim için her zaman daha ilgi çekiciydi; kafa karıştırıcı ve heyecanlandırıcı sonuçlarından çok morella'nın onlardan bahsederkenki belirgin ve huzursuz tavrı yüzünden.
  ama sonunda eşimin tavrındaki gizemin beni sanki büyülenmişçesine sıktığı zaman gelip çatmıştı. artık solgun parmaklarının dokunuşuna, ahenkli dilinin alçak tonlarına ya da melankolik gözlerinin parıltısına dayanamıyordum. ve bütün bunları bildiği halde beni azarlamıyordu. zayıflığımın ya da budalalığımın farkında gibiydi ve gülümseyerek bunu kader olarak adlandırıyordu. ilgimin giderek azalışının bile sebebinin, ben bilmezken, farkında gibiydi; ama bana bu konu hakkında hiçbir ipucu vermiyordu. yine de bir kadındı ve günden güne sararıp soluyordu. zamanla kırmızı benek yanağına tamamen yerleşti ve soluk alnındaki mavi damarlar göze çarpmaya başladı. bazen yumuşayıp ona acıyordum, ama sonra, anlamlı gözlerine bakınca ruhum bulanıyor ve korkunç, dipsiz bir uçuruma bakan bir adam gibi başım dönüyordu.
  öyleyse morella'nın ölüm anını içten ve büyük bir arzuyla beklediğimi söylememe gerek var mı? evet, bekliyordum; ama narin ruhu kilden evine günlerce tutundu -haftalarca ve usandırıcı aylar boyunca- ta ki acı duyan çeken sinirlerim zihnimi ele geçirene ve gecikme içimi öfkeyle doldurana ve, narin yaşamı giderek solarken sanki uzayan, günün ölümü sırasında gölgelerin uzaması gibi uzayan günlere ve saatlere ve acı anlara bir şeytanın kalbiyle lanet okuyana dek.
  ama bir sonbahar akşamı, rüzgarlar hala gökyüzündeyken, morella beni
  yatağına, yanı başına çağırdı. toprağı donuk bir sis, suları sıcak bir parıltı kaplamıştı ve ormandaki gür ekim yapraklarının üstüne gökkubbeden bir ebemkuşağının düştüğü kesindi.
  "bugün en önemli gün," dedi, ben yaklaşırken; "yaşamak ya da ölmek için
  en önemli gün. toprağın ve yaşamın oğullan için güzel bir gün -ah, göğün ve
  ölümün kızları için daha da güzel!"
  alnını öptüm ve devam etti:
  "ölüyorum, ama yaşayacağım."
  "morella!"
  "beni asla sevemedin, ama yaşamda tiksindiğin kişiye ölünce tapacaksın."
  "morella!"
  "yeniden söyleyeyim, ölüyorum. ama içimde bana, morella'ya karşı hissetmiş olduğun şefkatin -ah, ne kadar da azdı!- bir işareti var. ve ruhum ayrılınca çocuk yaşayacak senin ve benim çocuğumuz. ama günler kederli olacak -keder ki, izlenimlerin en kalıcı olanıdır, nasıl ki servi en dayanıklı ağaçsa. çünkü mutlu günlerin sona erdi; ve mutluluk hayatta iki kez elde edilmez, nasıl ki paestum'un gülleri yılda iki kez toplanmazsa. yani artık zamanla teian'ı oynamayacak, mersinden ve asmadan habersiz olduğundan yeryüzünde kefenini sırtında taşıyacaksın, tıpkı mekke'deki müslümanlar gibi."
  "morella!" diye haykırdım, "morella! bunu nereden biliyorsun?" -ama yastıkta başını öte tarafa çevirdi ve hafifçe titredikten sonra öldü ve sesini artık duymaz oldum.
  yine de kehaneti gerçekleşti ve çocuğu, onu ölürken doğurmuştu ve çocuk
  annesinin soluması kesilmeden nefes almaya başlamamıştı, bir kız çocuğu hayata gözlerini açtı. fiziksel ve zihinsel açıdan tuhaf bir şekilde büyüdü ve ölmüş annesinin tıpatıp aynısıydı. onu mümkün olabileceğine inanmamış olduğum kadar büyük bir sevgiyle, herkesten fazla seviyordum.
  ama kısa süre sonra bu saf sevginin göğü karardı ve kasvet, dehşet ve keder bulutları kapladı. çocuğun fiziksel ve zihinsel olarak tuhaf bir şekilde büyüdüğünü söylemiştim. bedeninin hızla büyümesi gerçekten tuhaftı ama zihinsel gelişimini izlerken kafama üşüşen fırtınalı düşünceler korkunçtu. ah!
  korkunçtu. çocuğun fikirlerinde her gün bir yetişkinin güçlerini ve bir kadının yeteneklerini keşfederken başka türlüsü olabilir miydi zaten deneyimin
  dersleri bir çocuğun dudaklarından dökülürken? iri ve araştıran, parlak gözleri olgunluğun bilgeliği ya da tutkularıyla parlarken? bunları fark ederek afalladığımda gerçeği artık ruhumdan gizleyemez ya da onu almak için titreyen algılarımdan uzak tutamaz olunca korkutucu ve heyecan verici şüphelerin ruhuma süzülmesi ya da düşüncelerimin mezardaki morella'nın çılgınca öykülerine ve heyecanlandırıcı teorilerine dehşetle geri dönmesi şaşırtıcı mı? kaderin beni tapmaya ve evimdeki katı münzevi yaşamında yaptığı her şeyi acı verici
  bir huzursuzlukla izlemeye yönlendirdiği bir varlığı dünyanın gözlerinden sakladım.
  ve yıllar geçtikçe, ben her gün onun kutsal, uysal ve zarif yüzüne bakıp olgunlaşan fiziği üstüne düşünürken, sürekli annesine, melankolik ve müteveffa annesine benzeyen yeni yönlerini keşfediyordum. ve bu benzerlik gölgeleri her geçen saat daha da koyulaştı, yoğunlaştı, belirginleşti, daha şaşırtıcı ve iğrenç, korkutucu oldu. annesinin gülümseyişine sahip olmasına katlanabilirdim; ama tıpatıp aynı olması beni ürpertiyordu - gözlerinin morella'nınkilere benzemesine dayanabilirdim; ama ruhumun derinliklerine sık sık morella'nın yoğun ve şaşırtıcı ifadesiyle bakıyorlardı. ve o yüksek alnın biçiminde, ipeksi saçların lülelerinde, onların arasına gömülen solgun parmaklarda, konuşmasındaki kederli müzikal tonda ve, hepsinden öte -ah, hepsinden öte- sevilen ve yaşayan kişinin dudaklarından çıkan, bir ölüye ait sözler ve anlatımlarda saplantılı düşüncelerin ve dehşetin ölmeyecek bir kurtçuğun besinini buluyordum. böylece ömrünün on yılı geçti ve kızım hala isimsizdi. "çocuğum" ve "hayatım" genellikle bir baba sevgisinin kullanmaya yönelttiği sözcüklerdi ve günlerinin katı inzivası diğer konuşmalara engel oluyordu. morella'nın adı kendisiyle birlikte ölmüştü. kıza hiç annesinden bahsetmemiştim - bahsetmek olanaksızdı. aslında kız kısa varoluş süresi içinde dış dünyadan, mahremiyetinin dar sınırlan içinde alabilecekleri dışında hiçbir izlenim edinmemişti. ama sonunda, sinirli ve huzursuzken, bir vaftiz töreninin beni kaderimin dehşetlerinden kurtarabileceği aklıma geldi. ve vaftiz kurnasının önündeyken bir ad bulmakta duraksadım. ve bekleyen dudaklarıma eski ve modern zamanların, kendiminkinden ya da yabancı ülkelerden, bilge ve güzel insanlarına ait, zarif, mutlu ve iyi kalplilere ait pek çok ad geldi. beni yer altında yatan bir ölünün
  anısını rahatsız etmeye iten ne oldu peki? sadece anımsanışı bile mor kanı şakaklardan kalbe çekmeye yeten o sesi fısıltıyla söylemeye beni hangi şeytan teşvik etti? hangi iblis ruhumun gizli köşelerinden konuştu, ben o loş geçeneklerin arasında, gecenin sessizliğinde, rahibin duyabileceği şekilde o heceleri fısıldarken - morella derken? çocuğumun yüz hatlarını allak bullak eden, onları ölümün renklerine bürüyen, o neredeyse duyulmaz sesi işitince donuk gözlerini yerden göğe kaldırıp, atalarımızdan kalma kilisenin kara taşlan arasında yere kapanarak karşılık vermesine sebep olan, iblislerden de güçlü şey neydi? o birkaç basit ses kulaklarımdan soğuk ve sakin bir belirginlikle girdi ve erimiş sıcak kurşun gibi tıslayarak beynime aktı. yıllar - yıllar geçebilir, ama o dönemin anısı - asla yitmeyecek! çiçeklerden ve asmadan habersiz değildim -ama baldıran ve servi beni gece gündüz gölgeler içinde yaşatıyordu. ve ne zamanın, ne de mekanın farkındaydım. kaderimin yıldızları gökyüzünden silindi ve bu yüzden yeryüzü karanlığa gömüldü ve figürleri titreşen gölgeler gibi yanımdan geçip gitti ve onların arasından ben bir tekini gördüm - morella'yı. gökkubbenin rüzgarları kulağıma tek bir ses fısıldıyordu ve denizin üstündeki dalgacıklar ilelebet mırıldanıyordu - morella. fakat o öldü; ve onu kendi ellerimle mezara götürdüm; ve ikinci morella'yı gömdüğüm mahzende birincisinden hiçbir iz göremeyince uzun ve acı bir kahkaha attım."