• montesquieunün yazdığı fakat derleme olduğunu ileri sürdüğü, avrupaya aydınlanmak, yeni şeyler öğrenmek için giden usbek ve hareminden insanların(karıları, hadım edilmiş köleleri) birbirine yazdığı mektuplardan oluşan bir roman.
  • cevdet bey ve ogullarinda da geçerdi bunun bahsi, ömer gittiği erzincandan persian letters yazardi...
  • 18. yüzyil sonunda yazmistir bunu montesquieu. oriental despotism düsturunun avrupa literatürü ve kollektif bilinçaltina girmesi de bu kitapla baslamistir.
  • isfahandan ayrilip paris e giden rica ve usbek in(kendi guvenlikleri nedeniyle ayrilmislardir) irandaki arkadaslarina yazdiklari mektuplardir.montesquieu fransizlarin yasam bicimlerini ve politikalarini alaya almistir.toplam 161 tanedir.
  • montesquieunun 1721 yılında 14.louis'nin baskıcı egemenliğinin sürdüğü dönemde kaleme aldığı bir baş yapıt. usbek ve rica adlı iki iranlinin fransaya gelerek ülkeleriyle mektuplaşırlar ve toplam 161 mektup boyunca fransanın kurum kural ve ahlaki ve dinsel yapısını vede doğaldırki kralını eleştirirler tabii bu eleştirileri o dönemde yalnızca dikkatli gözler anlarlar.
  • osmanli imparatorlugu ile ilgili ilginc gozlemlerin oldugu montesquieu eseri.

    ornegin 19. mektupda usbek, isfahan'daki arkadasi rustan'a soyle diyor:

    "tokat'ta sadece sekiz gun kaldik. 35 gunluk bir yolculugun ardindan, simdi izmir'deyiz.

    tokat'la izmir arasinda adi zikredilmeye deger tek bir kasaba gormedik. osmanli imparatorlugu'nun zayifligini hayretle gozlemledim: sade ve mutedil bir sekilde beslenmeyen, ama onu mutemadiyen tuketen ve korelten sert ilaclara guvenen bir hasta adam gibi.

    rusvet ve yolsuzlukla isbasina gelmis pasalar, gorevli olduklari vilayetlere gittiklerinde sanki ulke fethetmis gibi oralari yagmaliyorlar. kustah milisler anca kendi kaprisleriyle yonetilebiliyor. kasabalar dagilmis, sehirler terk edilmis, ulke perisan, tarim ve ticaret tamamen savsaklanmis.

    bu acimasiz hukumetin yonetimi tamamen kisisel dokunulmazlik uzerine. topragi isleyen hiristiyanlar ve vergi toplayan yahudiler hakaret ve zulumlere maruz kaliyorlar.

    toprak mulkiyetinin kimde oldugu belli degil, ve sonuc olarak topragin degereini artirma arzusu eksilmis halde. ne rutbesi olanlar ne de tasarruf edenler guc sahiplerinin kaprislerine karsi bir sey yapabiliyorlar.

    bu barbarlar butun sanatlari terk etmisler ve hatta savas sanatini bile. avrupa uluslari her gun daha has hale geldikleri, iyilestikleri halde, bu insanlar ilkel bir vurdumduymazlik halinde kalmislar ve savaslarda kullanmalari gereken yeni icatlari bile kullanmak nadiren akillarina geliyor velev ki bunlar kendilerine karsi binlerce kere kullanildigi halde.

    denizle alakali ne bir tecrubeleri ne de becerileri var. diyorlar ki, sapa bir kayadan cikan bir avuc hiristiyan* butun osmanli nufuzunu titretiyormus.

    kendileri ticaret yapmaya yetkin olmadiklari halde faal ve girisimci avrupalililarin kendi ticaretlerini yapmasina da buyuk tereddutle izin veriyorlar, ustune ustelik bir de yabancilarin ticaret yaparak zengin olmalarina izin vermenin iyilik oldugunu dusunuyorlar.

    basindan sonuna kadar bu ulkeyi gectim, sadece izmir zengin ve guclu olarak anilabilir ve zaten izmir de bunu avrupalilarin refahina borclu. sehrin digerlerinden farkli olmasi turklerin hatasi degil.

    ve iste sevgili rustan, iki asir icinde baska bir fatihin seruvenlerine sahne olacak imparatorluk hakkinda dogru dusunceler bunlar.

    izmir, ramazan ayinin ikinci gunu, 1711"
  • acem mektupları. montesquieu'nün 1721 yılında yayımladığı ilk eserinin adı.
  • fransa'nın en büyük mütefekkirlerinden olan baron de montesquieu, "iran mektupları" nı ilk defa 1721' de hollanda'da yayınlandı. bu ilk baskıda müellifin ismi gizli tutulmuştu. eserin başarısı çok büyük oldu; çıkan baskılar hızla kapışılıyor, bitiyordu. bu iki ciltlik eseri, fikir ve siyaset aleminde derin bir sarsıntı yapmıştı.
    voltaire: "acaba", diyordu, "dünyada iran mektupları'ndan daha kuvvetli şey var mıdır? acaba, hükümeti ve dini daha çok önemle ele alan daha mükemmel bir eser yazılmış mıdır?"; beri tarafta jean jacques rousseau ise:"size muhteşem bir eser tavsiye edeceğim: iran mektupları !" diyordu.
    büyük müellif, eserin ikinci baskısını ise ölümünden bir yıl önce, yani 1754 yılında bazı ilavelerle yaptı.ölümden sonra, 1758, 1897, 1929 ve 1954 yıllarında eksiksiz baskılar yapıldı. bütün eser 161 mektuptan ibarettir.
  • oryantalistliği filan bir tarafa, livre de poche versiyonunu okurken bile darallar getirten "charles-louis de secondat, baron de la brède et de montesquieu" eseri. sözümona "aydınlanma çağı" zımbırtısı. hadi canım ordan!
  • yayımlanır yayımlanmaz fransada tüm zamanların ençok okunan ençok tartışılan kitabı oldu.montesquieu nun parisi görmeye gelen iki acemin ağzından anlattığı xiv.louis dönemi,okuyanları sarstı.yayımlandığı yıl dört baskı yaptı.
hesabın var mı? giriş yap