• provokatif olmak değil niyetim; fakat özellikle son günlerde sağdan soldan peydah olan birkaç kişiye yakıştırabildiğim yegane sıfat bu. öncelikle kavram kargaşası yaşamamak adına, izahatlı bir girizgah yapmak istiyorum. temelde değineceğim nokta ateizm olmayacak, ol sebeple bu sıfatın bir genelleme değil de belirli kişilere yöneltilmiş bir tespit olduğunun bilinmesi gerekmekte.

    öncelikle belirteyim, sözlükteki "ateist - dinci" ikileminden çok bağımsız benim savım. zira kendini onursuzlaştıran kişilere yöneliyorum burada. benim nazarımda "ateist" olabilmek (bu bir yetidir, olmak değil, olabilmek gerekir) en az bir dine bağlı olabilmek (bu da bir yetidir, olmak değil, olabilmek bu yüzden) kadar zor ve sorumluluk isteyen bir iştir; zira öncelikle tanrıya ya da herhangi bir uhrevi varoluşa bir bağlılığının olmadığına kanaat getirmek, en az bir dini "anlayıp" -ki burası, anlamış olmak, çok önemli, sui misal emsal olmaz, ol sebeple manasız örneklerle gelmesin kimse- ona inanmak kadar önemli bir düşünsel süreç gerektirir.

    nasıl ki anababadan ithal dini yaşadıkları için, gelenekleri sorgulamadan kabul ettikleri için aşağılanan dindarlar var ise, ebeveynden ithal ateizm benimseyen cühela da mevcut. işte benim değindiğim nokta da tam burası oluyor: cahil ateist.

    herhangi bir din hakkında fikir sahibi olmak şöyle dursun, din deyince ne yazık ki aklına sadece islamiyet gelen, onu da etraftaki onlarca farklı yöntemden ayırt edemeyecek kadar sığ gören bir cahilden bahsediyorum burada.

    ne olduğuna, neleri bildiğine bakmadan din hakkında savlar üreterek bunları aşağılayan kendinibilmezler yüzünden ne yazık ki ateist ve teistler arasındaki zıtlaşmalar daha da göze batıyor. insanların dinini yaşamak istemelerinin bir özgürlük olduğunun farkına varmayacak kadar örümcek kafalı, yobaz ve bağnaz kimselerin gerek dinler arası diyalog gerekse dinsizlik hakkında konuşmaya çalışması sadece çamurda düşüp kalkan bir çocuğun manasız çırpınışlarına benzemekte filhakika. kendi dini, kendi bedenini susuz ya da sekssiz bırakması gerektiğini söylüyor diye onunla alay eden insanın yaptığı ne kadar zekice ve ahlaklıdır durup düşünmek gerek demiyorum bile. bir hayvanın ya da gök cisminin tanrısının totemi olduğuna inanan biriyle alay etmenin ne kadar aşağılık olduğunu ise söylememe gerçekten gerek olmamalı.

    giriş kısmını bitirirken belirtmek isterim ki, eğer hala din deyince aklınıza islamiyet geliyorsa, lütfen beni uğraştırmayın. son olarak eğer standart provokatif ateist-dinci tartışmalarından biri olarak görüyorsanız bunu, lütfen kendi çapınızda eğlendiğiniz bkz'ınızı verin ve gidin.

    gelelim esas konuya...

    kadim dinlerden kasıt nedir?

    kadim dinler, atalarınız henüz dikleşmeye başladıktan çok kısa bir süre sonra ortaya çıkmış, onların medeniyetiyle birlikte yükselen ve doruk noktalarını yaşayan; fakat onları yücelten kavimlerin yok olmasıyla silikleşen ya da unutulan inanışların hepsidir.

    bugün hollywood denilen amerikan beldesinin sinemalarında konu edinen, hasılat rekorları kırılan film ve dizilerin birçoklarında kendilerinden izler görebileceğiniz, bazılarının masal diye geçiştirdiği "mitolojik" kavramlardır kadim dinler.

    tanrı'nın, tek olduğunu ve diğer dinlerin yalan olduğunu iddia etmeden -gökten kitaplar göndermeye başlamadan- önce inanılan bu dinler, artık basitleştirilmiş ve hak ettikleri saygıdan çok uzaklaştırılmıştır.

    bundan 5000 yıl önce enki'nin, enlil'in, anu'nun adını anmadan gün geçiremeyen insanların olduğu topraklarda bugün yaşayanlar ne bu tanrıları bilmekte ne de onların hatıralarına saygı göstermekte. bunun yanı sıra, kökenlerini bu eski inanışlara dayandıran ve hala dünyada aktif olan "semavi" dinleri de temelsiz sanmakta. onlara eleştiri getitirken islamiyeti 1500, hıristiyanlığı 2000, museviliği de yalnızca 3000 yıllık geleneklerden ibaret sanmakta.

    oysa gerçekte -eski dünya denilen topraklarda- hepsi birbirinin devamı olan yüzlerce din, zamanla sistematikleşmiş ve bu, son, mükemmele en yakın hale gelmiştir.

    mükemmelden kastım eleştirilmeden önce açıklama yapmam gerekir: mükemmel, inanırları çok zor ya da hiç yoldan sapmayan, uğruna savaşlar açılabilen, canlar feda edilip kurbanlar verilebilen, varlığı şüphe götürmeyen kavramlar yaratmak. yani bir dinin, insan üzerindeki var oluş amacını gerçekleştirmek. dinlerin ahlaki boyutuyla hiç ilgilenmeyen biri olarak, bugün dünyadaki hakim dinlerden hıristiyanlık ve islamiyetin mükemmeliyeti ne kadar da güzel yakaladığını görüyor ve bu açıdan takdir ediyorum. "din insanların afyonudur" sözüne her saniye daha da inandırmamı sağladıkları için bunu hak ediyorlar kanımca.

    bunun yanında, bu kadim dinlerin içerdiği büyük imgelemleri, alegorileri ve koan'ları anlamaktan aciz kimselerin sarıldığı "kötü örnekler" de gülünç olmaya başlıyor. "efenim bunlar kuranda yazıyor burada şunu demek istemişler aslında." diyen laf cambazları yüzünden kendilerine hak vermemek elde değil elbette; fakat o zavallılar yüzünden tüm dinlerin "saçma" olduğunu iddia ederken kaynak olarak da bu saçmalayanları göstermek, gerçekten acınılası bir durum.

    sonuç olarak, bugün hala gerek ekşi sözlük'te rastladığım gerekse sosyal çevremde karşılaştığım bu adamların -insan manasında adam. kadın erkek ayrımı yok adam derken, lütfen- cahil cesareti beni ne yazık ki sadece güldürmekle kalmıyor, sinirlendiriyor da.

    sanırım dunning kruger effectburada da geçerli. cahil, kendini olduğundan daha bilgili görür ve cüretkarca aşağılar, konuşur.

    harici olarak:

    (bkz: dunning kruger effect/@g man)
  • (bkz: insanın topraktan yaratılması/@g man)
  • fikriyat hakkında herhangi bir üretim göstermeyen, kavramların manalarından bihaber olarak eleştiri getirme saygısızlığını yaparken bunun bir cehalet olmadığını sanarak ironik örnekler sunmaktadırlar.

    bir örneğini daha çok az çaba sarf ederek görmüş bulunduk.

    "cehalet cüretkarlığı, cüretkarlık da saygısızlığı getirir"i açık açık belirtme gereği duymamak, karşındaki insanın zekasına hürmet ve saygıdan ibaret gelirken, bunun belirtilmediği durumlarda, argüman üretmek yerine kelimelerin -esasında anlamadıkları- manaları üzerinde konuşmaya çalışmakla vakit öldürürler. oysa at gözlükleriyle ofansif olmaktansa düşünmeye vakit ayırsalar, atalarını gururlandırırlar.

    bir dine inanmak için bir sebep gerekmemesinin tıpkı ateist olmak için bir sebebe gerek olmadığını benimseyebilenlerin harici tutulduğunu belirtme ihtiyacı doğdu nedense birdenbire.
  • cahil olanlarını bilmiyorum ama cahil olmayanları (en azından eski dinler, mitolojiler ve hikayeler konusunda cahil olmayanları) o kadar da kötü insanlar değil bence. insan konuşmayı becerebildiğinden beri süre gelen bir hikaye sırf çok eski, çok kadim, atalarımızın neyden ne anladığını gösteriyor, şahane alegorili hikaye çıkarmışlar diye saygı duymak zorunda olunan bir unsur haline gelmiyor. ha, 7-24 bu dinlerle dalga geçen, başka işi olmayan ateistin yeri ayrı tabii; cahil olsun olmasın ona doğrudan çocuk-kafalı denebilir.
hesabın var mı? giriş yap