horon

• yüksek tempolu halk dansları.. horonlar kemence, tulum ve davul eşliğinde oynanır, kökenleri karadeniz yöresinde yaşamış latin devletlerine (bkz: pontus rum) dayanır, belki de dayanmaz ama yunanistan'da bizim horonun aynısı oynanmaktadır.. melez bir dans demek doğru olur herhalde..
• sadece erkeklerin oynadıkları biraz daha hırçın, sadece kadınların oynadıkları ise daha yumuşakçadır, ve fakat horon kadınlı erkekli de oynanır..
• yerel düğünlerin bir özelliği olan kaynaştırma kavramı gereği asla horonda 2 kız ya da 2 erkek yanyana oynamaz, biri horon halkasına dahil olacaksa o ikisinin arasına kaynar ki birbirlerini sevsinler, evlensinler, türkler çoğalsın.
• (bkz: karadeniz türküleri)
• horon kelimesinin etimiyolojisi hakkında üzerinde uzlaşıya varılmış ortak bir kanaat bulunmamaktadır. ansikloedilerde hellence dans anlamına gelen "khoros" tan geldiği ifadesi yer alir. bir başka teoride trabzon'da hasatı yapılmış tarlalarda, mısır saplarının kışın hayvanlara yem yapılmak için harmanlanmasıyla oluşan görüntüdür. yanyana duran adamlar görüntüsü veren ve "horom" adı verilen bu mısır demetleri [lazcasi bardi]nin bu oyuna isim babası olduğu düşünülmektedir.
• ayni is yerinde çalisan bir ton lazin her kemençe duydugunda, aninda kol kola girerek ettigi dans. bunlarin 3-4 saniye içinde nasil bir araya gelip organize oldugu, tembel tembel masa basi isi yaparken zemini titretecek enerjiyi nasil buldugu, terden sirilsiklam yerlerine döndüklerinde ilk tembelliklerine nasil uyum saglayabildikleri anlasilabilmis degildir..
• (bkz: kiralık horon ekibi)
• (bkz: moron)
• horonlar üç bölümden oluşur:
  
  1. düz horon bölümü: horon oynanmaya başlarken ağır tempoda oynanır. bundanötürü oyunun bu bölümüne ''ağır horon bölümü'' de denir. oyun halkası saat ibresinin tersi yönünde döner. söylenen türkülere ellerle tempo tutulur. müzik ne kadar yüksek tempolu çalınırsa, oyuncular da o kadar kıvrak ve hareketli olurlar. ritim arttıkça vücut dikleşir, kollar yukarıya kalkar. gelen komutla ''yenlik yenlik'' ''alaşağı'' ya da ''ufak ufak'' diğer oyuncular da uyarılarak doğrudan sert bölüme geçildiği gibi yenlike bölüme de geçilir.
  
  2. yenlik bölümü: kollar aşağıya iner, dizler kırık ve bel kısmı dizlerin açısında öne doğru eğiktir. kol çıkarmalar ve omuz sallamalar bu bölümde ön plandadır. adımlar geriye, yana ve öne basarak belli alan içinde gezinilir. vücudun yapmış olduğu çalımlar yumuşak ve hafiftir. oyunun ritmi düz horon bölümüne oranla biraz daha hızlıdır. komutçudan gelen ''alaşağa'', ''aloğlum'', ''kimola'', ''taktum'', ''yıkoğlum'' veya ''ıslık'' şeklinde gelen komutla sert bölüme geçilir.
  
  3. sert bölümü: diğer bölümlere nazaran hareketler daha sert ve canlıdır. omuz sallamalar daha seri, ayaklar yere daha sert basar. oyunun en gösterişli, temposunun oldukça yüksek olduğu ve oyuncuların tüm yeteneklerini ortaya koyduğu bir bölümdür. oyuna devam edilecekse tekrar düz horon bölümüne geçilir.
• eylemi "tepmek" olan dans biçimi.
  folklorik de olsa hiçbir dansın fiili tepmek olamaz. horon tepmek kendim de dahil olmak üzere ağız ve al alışkınlığından dolayı yapanların gözüne girsin. horon de "edilir" danstır...