yeni lisan

• genç kalemler dergisinin ilk sayısında imzasız olarak yayımlanan ömer seyfettin'in yazdığı makale. milli edebiyat döneminin başlangıç bildirgesi olarak nitelendirilmiştir. ömer seyfettin büyük ilgi gören bu makalesinde şunlara yer vermiştir:
  
  eski lisan nedir? asla konuşulmayan, latince ve ibranice gibi yalnız kendisiyle meşgul olanların zevk ve idrakine taaluk eden bir şey. size bunun tarihini çabucak çizelim. biz asya'dan garba, anadolu'ya hicret etmişiz. din ve edebiyat bize arapça ve farsça öğretilmiş. hatta bizr zamanlar resmi lisanımız farsça olduğu gibi, bir padişahımız bize arapçayı umumi, milli bir lisan olmak üzere kabul ettirmeye kalkmış. hicretimizin ilk asırlarında arapça ve farsça birçok kelime lisanımıza girmiş. bunun katiyen zararı yok. lakin edebiyat, sanat ve dolayısıyla tezeyyün fikri farsça kaideler de getirmiş. türkçe muvazenesini kaybetmiş. tabiata muhalif ve son derece suni bir hal kesbetmiş.
  ...
  evet ey gençler! hepiniz yeni lisanı ihya ve icada çalışınız, zekânızı, maharetinizi, dünküleri körü körüne taklide değil; vaz ve tesise sarfediniz. yazdığınızı herkes anlarsa, severse kitaplarınız çok satılacak, zengin olacak, sayinizin mükâfatınızı göreceksiniz, dünküleri taklit etmeye devam ederseniz, bir gün nihayet onlar gibi meyus olarak yazı yazmaya tevdi edecek "otuz milyonun lisanı" diye telif ettiğiniz kitanın beş yüz tane satılmadığını, kâğıt parasını çıkaramadığını görerek müteessir olacaksınız. siz muhafazakârlık ettikçe, yani maziye muhip ve sâdık kaldıkça kaybolacak olan şahsi menfaatleriniz yanında; âli, muhterem, büyük bir menfaat, milli menfaat de kaybolacaktır. bunun için mesulsünüz. eskiler ve dünküler idraklerinde mahdut ve mahsumdurlar. sathi ve behimi düşünürlerdi, onların gayesi "hal ve mazi" idi, sizin gayeniz istikbal, istikbal, istikbaldir. sizden sonra gelecek olan nesil, idrakinize rağmen muhafazakâr ve maziye muhip kaldığınızı görürüse size edebi lanetler edecektir.
  
  (bkz: yeni lisan hareketi)