yelbegen

• yedi başlı bir dev. hamhumşarolop yutar gökleri denizleri filan. süperdir.
  ama depremi çağrıştırır.
• asıl ismi celbegen dir. orta asya lehçelerindeki "c" sesinin düşerek "y" olarak okunması sonucu batı türkçesin de yelbelgen olarak değişmiştir.
  elbegen ya da celven gibi farklı isimlerle de anılır.
• türk mitolojisinde bazen yedi başlı dev bazen de ejderha olarak anlatılagelen insan yiyen, at(bazı kaynaklara göre koyun) düşmanı bir canavardır. çeşitli kaynaklarda üç, beş ya da yedi başının bulunduğu; sarı ya da siyah renkli olduğu ifade edilir.
  
  bazı kaynaklar ise renklerine göre çeşitleri olduğu söyler. macar mitolojisinde sarı renkli yelbeğenler vardır. bulgar mitolojisinde ise çelen adında ve farklı renklerde yelbeğenler bulunur.
  
  güneş tutulması ve ay tutulması canavarın bu gök cisimlerini yemesi ile meydana gelir.
  
  ayrıca (bkz: yalpağan han)
• türk mitolojisinde ay’ı yiyerek onun küçülmesine ay tutulmasına yol açan yedi başlı göksel canavardır. tanrı'nın tezahürü olduğuna inanılır. yilbüke ve celbegen olarak da bilinmektedir.
  
  "yedi başlı yelbegen, adlı büyük dev varmış, öç alır ay güneşten, onları yer yutarmış. büyük tanrı bay-ülgen, aya bakar sararmış, ayı bitirip yiyen, bu deve ok atarmış. dev bazan yıldızları, kovalar götürürmüş, sonra da parçalarmış, ağzından tükürürmüş. yıldızlar bu azgından, kaçarmış hep göklere, dev onları ağzından, saçarmış hep göklere."
• altay mitolojisinde bazen yedi başlı bir dev bazen de ejderha olarak anlatılagelen insan yiyen at düşmanı mitolojik canavar. üç, yedi veya 12 başı vardır. siyah ya da sarı renklidir. güneş ve ay tutulması, yelbegen’in bu gök cisimlerini yemesi olarak anlatılır.
• altay mitolojisinde devlere verilen isim. yelbegen ya da celbegen diye bilinir ve bir sürü kafası vardır.
  (bence yelbüke ile de akrabalığı olabilir)
  
  “altay türklerine göre tanrı ülgen ay ile güneşi yaratmış ve onlara dokunabildiği bir dağda otururmuş.
  gene altay türklerinde ayın üzerindeki lekelerle ilgili anlatılan şöyle bir söylen vardır: [...yeryüzünde insanları yiyip bitiren bir dev yelbegen varmış. tanrı bu devi öldürmeyi düşünmüş.
  güneş: "ben sıcak ve ateşim ile devi öldürebilirim ama insanları da yakabilirim" demiş ve vaz geçmiş.
  ay ise: " insanlar benim soğuğuma dayanabilirler. bunun için ben devi öldürebilirim" demiş yeryüzüne inmiş. bir ağaç üzerinde böğürtlen yiyen devi ağaçla birlikte alıp gökyüzüne çıkmış. bu yüzden dolunayda dev ile ağaç, ayın yüzünde görünürlermiş...]
  bu anlatıda da görüldüğü gibi türkler güneşi sıcak ayı ise soğuk görüyor ve kendilerini aya daha yakın hissediyorlar. ( ay da tıpkı kendi yaşadıkları coğrafya gibi soğuk ve karanlık çünkü)
  
  (bazı anlatılarda ay tutulması da yelbegene bağlanır.)” ^*
  
  “altay ve sibirya’daki türkçe efsanelerde iyiliği temsil eden akhan, yedi başlı dev olan yelbegen veya celbegen ile savaşır.” ^*
  
  (bkz: türk mitolojisi/@ay hatun)
• trakyadan tek kişilik black metal oluşumu.
  
  (bkz: yüz karası) ile birlikte yaptıkları ilk çalışma (bkz: kor alevli kubbe-i mahşer) dijital ortamlara salındı.
• türk mitolojisinde yelbegen çok başlı, insan yiyen yılan benzeri bir ejderhadır.
  yel "rüzgar, büyü, şeytan" begen, "dev sürüngen, ejderha" demektir. zaman içinde farklı formlara girerek ogre benzeri birçok kafası olan bir ejderhaya dönüşmüştür. insanları yiyen devler aynı zamanda atlara da düşmandır.
  bir altay efsanesine göre yelbegen adlı 7 kafalı yaratık güneş ve ay'dan intikam alarak onları yer. bu inanıştan dolayı altay türkleri ay tutulması anlarında " yedi başlı dev yelbegen ay'ı yedi " derlerdi.
• altay türklerinde devlere verilen isim. bu devler ay ve güneş tutulmalarına doğrudan etki ederler. yelbegen ; insan biçimli, insan yiyen ve devasa boyutlarda olan , 3,7 ve 12 başlı modelleri bulunan devlerdir. siyah ve renklerde olurlarmış. güneş ve ay tutulmalarının nedeni yelbegen tarafından yenmesi olarak hayal edilmiş.
  
  ay tutulmasını da altay türkleri ''yine yelbegen ayı geldi'' diye tarif ederlermiş