yakubi

• bediüzzaman yusuf yakub hocaefendi hazretlerinin tarikatı ve hocaefendi hazretlerinin yolunda dini vecibelerini yerine getiren müridlere verilen isim. kısaca yakubiler olarak bilinirler.
• süryanilerin en büyük iki tane kolu var: yakubiler ve nesturiler. bunların birbirlerinden ayrıldıkları nokta ise monofizit veya diofizit oluşlarında. süryaniler yüzyıllarca batı literatüründe monofizitlikle bir anılmıştır. işte bunlar aslında yakubilerdir. nesturiler ise diofizittirler. zaten sonradan nesturilerin önemli bir kısmı katolik kilisesine bağlanmışlar ve ortaya keldaniler çıkmıştır. bugün dünyada merkezleri chicago'da olan az sayıda bir nesturi yaşamakta. süryaniler ise yakubiler olarak bilinmektedir.
  
  (bkz: #93670416)
• tarihçi, coğrafyacı ve seyyah.
  
  ııı. (ıx.) yüzyılın başlarında bağdat’ta doğdu. büyük dedelerinden vâzıh’a nisbetle ibn vâzıh diye de anılır. yaygın kanaate göre fars asıllıdır, ermeni asıllı olduğu da söylenir. büyük dedesi vâzıh, abbâsî ailesinin âzatlılarındandı. abbâsî devlet yönetiminde önemli görevlerde bulunmuş, azerbaycan, irmîniye ve mısır valiliği yapmıştır. babası ve dedesi de istihbarat ve posta teşkilâtında önemli görevler üstlenmiştir. böyle bir aile içinde büyüyen ya‘kubî siyasî ve idarî hayatı yakından tanıma imkânı buldu. 260’ta (874) irmîniye’ye ve horasan’a gitti. horasan’da tâhirîler’in hizmetinde uzun süre görev yaptı. bu hânedanın yıkılışından sonra horasan’dan ayrıldı. hindistan, çin, iran, kuzey afrika, endülüs ve suriye’nin yanı sıra birçok arap ülkesine seyahatlerde bulundu. hayatının son yıllarını tolunoğulları döneminde mısır ve kuzey afrika’da geçirdi. yâkut, ya‘kubî’nin 284 (897) yılında vefat ettiğini söyler. ancak onun kitâbü’l-büldân’ında, 292 yılı ramazan bayramında (ağustos 905) tolunoğulları zamanında yapılan bayram merasimlerini hatırlayarak onların hükümdarları için şiir söylemesi bu tarihte hayatta olduğunu göstermektedir. şiî bir aileye mensup olan ya‘kubî bu konuda mutedil bir tarihçi diye bilinir. islâm tarihini imâmiyye şîası bakışı açısından değerlendirir. hz. ali’nin hakkını gasbetmekle suçladığı hz. ebû bekir, ömer ve osman’ın hilâfetini kabul etmez ve onlar hakkında halife unvanını kullanmaz; halifelik dönemleri için de hilâfet değil “eyyâm” başlığına yer verir. hz. ali’yi ve hasan’ı halife olarak zikrederken emevî dönemini mülk ve saltanat olarak ele alır. abbâsîler dönemini de aynı şekilde nitelemekle birlikte abbâsîler hakkında daha müsamahakâr davranır. ilk müslüman coğrafyacılardan olan ya‘kubî, ibn hurdâzbih’ten sonra ırak coğrafya okulunun ikinci önemli temsilcisi sayılır.
  
  (bkz: ben öteki ve ötesi)
  
  kaynak