yakalama

• bir sözlük yazarı. ilk ben buldum.
• kafası komple gitmiş tezcanlı.
• (bkz: kompleksli)
• cmk madde 90'da düzenlenmiştir:
  
  "madde 90 - (1) aşağıda belirtilen hâllerde, herkes tarafından geçici olarak yakalama yapılabilir:
  
  a) kişiye suçu işlerken rastlanması.
  
  b) suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçması olasılığının bulunması veya hemen kimliğini belirleme olanağının bulunmaması.
  
  (2) kolluk görevlileri, tutuklama kararı veya yakalama emri düzenlenmesini gerektiren ve gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde; cumhuriyet savcısına veya âmirlerine derhâl başvurma olanağı bulunmadığı takdirde, yakalama yetkisine sahiptirler.
  
  (3) soruşturma ve kovuşturması şikâyete bağlı olmakla birlikte, çocuklara, beden veya akıl hastalığı, malûllük veya güçsüzlükleri nedeniyle kendilerini idareden aciz bulunanlara karşı işlenen suçüstü hallerinde kişinin yakalanması şikâyete bağlı değildir.
  
  (4) (değişik fıkra: 25/05/2005-5353 s.k./7.mad) kolluk, yakalandığı sırada kaçmasını, kendisine veya başkalarına zarar vermesini önleyecek tedbirleri aldıktan sonra, yakalanan kişiye kanunî haklarını derhal bildirir.
  
  (5) (değişik fıkra: 25/05/2005-5353 s.k./7.mad) birinci fıkraya göre yakalanıp kolluğa teslim edilen veya ikinci fıkra uyarınca görevlilerce yakalanan kişi ve olay hakkında cumhuriyet savcısına hemen bilgi verilerek, emri doğrultusunda işlem yapılır.
  
  (6) yakalama emrine konu işlemin yerine getirilmesi nedeniyle yakalama emrinin çıkarılma amacının ortadan kalkması durumunda mahkeme, hâkim veya cumhuriyet savcısı tarafından yakalama emrinin derhâl iadesi istenir."
• bazı durumlarda sadece kolluk kuvvetleri ve kamu görevlileri değil herkes tarafından gerçekleştirilebilen bir ceza muhakemesi işlemi. cmk m. 90'a göre kişiye suçu işlerken rastlanması ve suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçması olasılığının bulunması veya hemen kimliğini belirleme olanağının bulunmaması hallerinde herkes tarafından yakalama yapılabilir. mesela yolda bir kapkaç olayı gördünüz, kapkaççı çantayı almış koşuyor, peşine düşüp yakalayabilir ve adalete teslim edebilirsiniz. burada fail size beni yakaladı, maddi bütünlüğüme zarar verdi, hürriyetimi kısıtladı diyemez. zira bir hukuka uygunluk sebebi vardır. ama dikkat edin bu hukuka uygunluk sebebi meşru müdafaa veya zorunluluk hali değil kanundan doğan bir yetkinin kullanılmasıdır.
• cmk haricinde yakalama, gözaltına alma ve ifade alma yönetmeliği'nde de düzenlenmiştir. yakalama, gözaltına alma ve ifade alma yönetmeliği’nin 4. maddesi yakalama’yı tanımlamaktadır. şöyle ki; yakalama: kamu güvenliğine, kamu düzenine veya kişinin vücut veya hayatına yönelik var olan bir tehlikenin giderilmesi için denetim altına alınması gereken veya suç işlediği yönünde hakkında kuvvetli iz, eser, emare ve delil bulunan kişinin gözaltına veya muhafaza altına alma işlemlerinden önce özgürlüğünün geçici olarak ve fiilen kısıtlanarak denetim altına alınmasını ifade eder.
  yönetmeliğin 5. maddesi de kimlerin yakalanabileceğini içerir.
• yakalanan zaman bile akıp geçmekte, geçiyor, beni durmadan geçmiş olana çevirmekte. yakalama ve farkına varmada^* da bir ezicilik, yalnızlaştırma^* var. ama acıların en güzellerinden.
  
  (bkz: yakalamak/@ibisile)
• bir koruma tedbiridir. ^*
  
  cmk ve yakalama ,gözaltına alma ve ifade alma yönetmeliğinde düzenlenir.
  *
  *
  *
  
  tanım olarak kamu güvenliğine, kamu düzenine veya kişinin vücut veya hayatına yönelik var olan bir tehlikenin giderilmesi için denetim altına alınması gereken veya suç işlediği yönünde hakkında kuvvetli iz, eser, emare ve delil bulunan kişinin gözaltına veya muhafaza altına alma işlemlerinden önce özgürlüğünün geçici olarak ve fiilen kısıtlanarak denetim altına alınmasını, ifade eder.
  *
  *
  *
  
  yetkiler çerçevesinde, hâkim kararı veya cumhuriyet savcısının emriyle veya doğrudan kolluk kuvveti veya suçüstü hâlinde herkes tarafından yapılabilir.
  *
  *
  *
  
  yalnızca kolluğun yakalama yapabileceği haller ve herkes tarafından yakalama yapılabilecek haller birbirinden ayrılmıştır. yönetmelikteki halleriyle aynen kopyalayıp yapıştırıyorum.
  
  a)gecikmesinde sakınca bulunan ve cumhuriyet savcısına veya derhâl âmirlerine müracaat imkânı olmayan hâllerde; hakkında yakalama emri düzenlenmesi veya tutuklama kararı verilmesi gereken kişileri ya da suçüstü hâlinde veya gecikmesinde sakınca bulunan diğer hâllerde suç işlendiğine veya suça teşebbüs edildiğine dair haklarında kuvvetli iz, eser, emare ve delil bulunan şüphelileri,
  
  b) kolluk kuvvetinin kanun ve usul dairesinde verdiği emre itaatsizlik edenleri ve aldığı tedbirlere uymayanları,
  
  c) görev yaparken mukavemette bulunan veya görevinden alıkoymak maksadıyla kolluk kuvvetine zorla karşı koyan ve yakalanmadıkları taktirde hareketlerine devam etmeleri ihtimali bulunan kişileri,
  
  d) haklarında yetkili mercilerce verilen yakalama emri, yakalama ve tutuklama kararı bulunanları veya kanunla istenilen bir mükellefiyeti yerine getirmedikleri için yakalanması gerekenleri,
  
  e) uyuşturucu ve uyarıcı maddeleri alan, satan, bulunduran veya kullananları,
  
  f) halkın rahatını bozacak veya rezalet çıkaracak derecede sarhoş olanları veya sarhoşluk hâlinde başkalarına saldıranları,
  
  g) halkın huzur ve sükûnunu bozanlardan, yapılan uyarılara rağmen bu hareketlerine devam edenlerle, başkalarına saldırıya yeltenenleri ve kavga edenleri,
  
  h) bir kurumda tedavi, eğitim ve ıslahı için kanunlarla belirtilen esaslara uygun olarak, alınan tedbirlerin yerine getirilmesi amacıyla toplum için tehlike teşkil eden akıl hastası, uyuşturucu ve uyarıcı madde veya alkol tutkunu, serseri veya hastalık bulaştırabilecek kişileri,
  
  ı) haklarında mahkemece çocuk bakım ve yetiştirme yurtlarına veya benzeri resmî veya özel kurumlara yerleştirilmesine veya yetkili merci önüne çıkarılmasına karar verilen çocukları,
  
  i) usulüne aykırı şekilde ülkeye girmek isteyen veya giren veya hakkında sınır dışı etme veya geri verme kararı alınan kişileri,
  
  yakalayabilir.
  
  kimliğini bir belgeyle veya kolluk kuvvetince tanınmış veya güvenilir kişilerin tanıklığı ile ispat edemeyenlerle, gösterdikleri belgelerin doğruluğundan şüphe edilen kişileri, aranan kişilerden olup olmadıkları anlaşılıncaya veya gerçek kimliği ortaya çıkıncaya kadar yirmidört saati geçmemek üzere, yakalama ve muhafaza altına almaya yetkilidir. bu kişilere kimliklerini ispatlamaları hususunda gerekli kolaylık gösterilir.
  
  aşağıda belirtilen hâllerde, herkes tarafından geçici olarak yakalama yapılabilir:
  
  a) kişiye suçu işlerken rastlanması,
  
  b) suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçması ihtimalinin bulunması veya hemen kimliğini belirleme imkânının bulunmaması."
  
  yakalama, temel haklara (^*, ^*, y^{* *}) doğrudan müdahale içerir. bu nedenle her koruma tedbiri usulünde olduğu gibi katı kurallara tabidir. polis kimliğini gösteren herkes size karşı yakalama eyleminde bulunamaz.
  *
  *
  *
  
  her yakalanana kelepçe takılamaz.
  
  yakalanan veya tutuklanarak bir yerden diğer bir yere nakledilen kişilere, kaçacaklarına ya da kendisi veya başkalarının hayat ve beden bütünlükleri bakımından tehlike arz ettiğine ilişkin belirtilerin varlığı hâllerinde kelepçe takılabilir.
  *
  *
  *
  
  yakalanan kişi, cumhuriyet savcısının emri ile serbest bırakılmazsa, soruşturmanın tamamlanması için gözaltına alınır. belirtmek gerekir ki özellikle karakollarda uygulanan ifade alındıktan sonra kimliğe el konulup, "sen karakol etrafında dolan, çok uzaklaşma bir yerlere de gitme" söylemi tamamen hukuksuzdur. kişi ya savcı talimatı ile gözaltına alınır ya da serbest bırakılır. üçüncü bir alternatif yoktur. uygulanan şey aslında fiili gözaltıdır ve temel hak ihlaline sebep olur.
  *
  *
  *
  
  gözaltı entry'mde buluşmak üzere... yazdığımda buraya entry numarası eklenecek.
  
  manuelka ile hukuk kuşağında görüşmek üzere. esenlikler...