• çin ve budizm etkisiyle benliklerini kaybeden bir halk.

    bir dönem türkistan'da da yaşayan bu halka prototürk de denmekte.
  • eski hint-avrupalı orta asya halkı.

    birçok savaş ve çatışma sonrası mö 177 yılında mete'nin komutasında hiong-nu'lar tarafından ezilmişlerdir. hiong-nu'lar yüe-çi hükümdarlarını mö 170 yılında öldürüp, kafataslarından tıpkı iskitler gibi kadeh yapmıştır. ardından çinler kaçan yüe-çileri intikam almaları için gaza getirmeye çalışır fakat bu da işe yaramıyor ve yüe-çiler yavaş yavaş kaybolmaya başlıyor

    kaynak: (bkz: jean paul roux) , "türklerin tarihi", s. 59-60
  • mete han’ın oğlu lao-shang’un 174-161 tarihleri arasında bir dizi saldırısına maruz kalmışlardır.lao-shang eliyle kralları katledilmiş ve kafasından içki kasesi yapılmıştır.bu saldırılardan önce tanrı dağları çevresinde ikamet eden yüeciler,lao-shang tarafından ezildikten sonra fergana’nın batısına baktriya’ya kadar sürülmüşlerdir.

    tam karakteristik özelliklerini tanımlar mı bilmiyoruz ancak çinlilerce yeşil gözlü ve kızıl saçlı barbarlar olarak nitelendirilmişlerdir.batı kaynaklarında iranı bir kavim olan toharların en eski atası olarak kabul edilir.

    resmi dillerinin grekçe ve sanskritçe,gündelik hayat dilinin irani bir dil olması muhtemel gözükmektedir.ancak çeşitli batılı kaynaklarda dillerinin saka dilinin bir lehçesi olduğu da yazılmıştır.

    bazı kaynaklar onlu sistemin ilk yüeciler’in yüz bin kişilik ordusunda kullanıldığını zikretmektedir.* *hunlar ile aralarında kıyasıya bir rekabet vardı ve çin kaynakları ‘’kadim zamanlarda yüeciler kudretliydi ve hunları hor görürlerdi’’ diye kayıt düşmüşlerdir.
  • şevket süreyya aydemir’in naklettiğine göre* bab-ül-esvab yani kapıların kapısı denilen yer hazar denizi ile kafkas dağlarının sonrasıdır ve burada yueçi türkleri yaşarmış. arapların en korktuğu ürküten halk da bunlarmış. dolayısıyla arap diline sonradan bu bölgenin ardında yaşayan kabinlere yecüc-mecüc adı verilmiş ve kur’an’da da bu şekilde zikredilmiş. kalan yorumu da siz yapın artık.
  • yüeçi , çinliler tarafından verilen bir isim olup çince’de “ay soyu” anlamına gelmektedir.
    oldukça geniş bir coğrafyada hüküm süren ve güçlü bir konfederasyon şeklinde örgütlenen yüeçiler bir süre sonra çinliler’in hiung-nu olarak adlandıkları büyük hun imparatorluğu ile güç mücadelesine başladılar . çin kayıtlarına göre yüeçiler önceki dönemlerde hiung-nu’lardan daha güçlü durumdadır hatta teoman oğlu mete’yi onlara rehin olarak vermek zorunda kalmıştı . büyük hun imparatoru mete doğudaki donghu tehdidini ortadan kaldırdıktan sonra gözünü güney-güneybatı komşusu olan yüeçiler üzerine dikmiştir .

    yüeçiler mö 203 yılında hunlar’a yenildikten sonra kuzey ve doğu hattındaki topraklarından tedrici olarak batıya doğru çekilmek zorunda kaldılar . bu çekilme nedeniyle yüeçiler’de iskitler’i daha batıya ve güneye doğru çekilmeye zorlamıştır . mö 177/176 gibi mete’nin sağ bilge beyi’nin yüeçiler’i ağır bir yenilgiye uğrattığı bilinmektedir . mete’nin oğlu lao şang döneminde (mö 174-161) yüeçiler’e en öldürücü saldırı gerçekleştirilmiştir . yapılan savaşlarda yüeçiler en ağır yenilgilerini alarak kralları öldürülmüş ve bunun sonucunda da kansu ve tarım havzası’nı içeren yurtlarından ayrılarak büyük grup (dà /büyük yüeçiler) kuzey batıdaki tanrı dağları’nın ve ıssık gölü kuzeyinde bulunan ili nehri havzasına, daha küçük grup (xiao/küçük yüeçiler) ise tibet platosu’na göç etmek zorunda kaldılar . tarihi kayıtlarda bu yenilginin büyüklüğünü ifade etmek için, hun liderinin öldürülen yüeçi liderinin kafatasından şarap kadehi yaptırdığı anekdotu da bulunmaktadır .
  • arapları ürküten yueçi türkleriydi. arap dilinde yu-e-çi ismi, yecüc-mecüc şekline girdi.

    (suyu arayan adam - şevket süreyya aydemir)
hesabın var mı? giriş yap