• (bkz: hun) çince. hiung nu diye de geçer.
  • bir ekşi sözlük yazarı.
  • wade-giles romanizasyonunda "hsiung-nu" diye yazılır. türkçedeki en uygun transkripsiyonu "şuñ-nu" olsa gerektir.
  • romance of the three kingdoms kitap ve oyun serilerinde geçen ırk.
  • bunların hunlarla aynı kavim olduklarının kanıtı olarak grek ve çin kaynaklarında aynı tarihlerde aynı kavimle yapılmış bir savaştan bahsederlerken greklerin saldıran kavimden hunlar ve çinlilerin de aynı kavimden xiongnu olarak bahsetmeleri gösteriliyordu yanılmıyorsam.

    kaynak ali ahmetbeyoğlunun şu kitabı.
  • türkçeye yanlış bir şekilde büyük hun imparatorluğu diye çevrilmiş eski toplum. bildiğimiz attila'nın hunları ile hiçbir bağlantıları yoktur.
  • erken dönem orta asya step hayatinda bir federasyon olarak devletlesme egiliminde olmus bir topluluk. en bilinen hükümdarlari (chenyu) touman (teoman, tümen: onbin) ve modu (mete, batu, batur, bahadir: kahraman) olmak üzere, yeni cikan arastirmalara göre olusumlarini katalize eden sürec gansu ve ordos bölgesindeki at besleyicilerinin qing ve han chinese tarafindan kovulmasi ve yerlesik ve gelismis medeniyeti gözlemlemis bu yeni göcmenlerin kuzeyin atli göcebelerini organize etmeye baslamasi seklindedir. tarihin gelecek asamalarinda cinin amaci gansu ve sonrasinda tang dynasty döneminde de fergana vadisinde yetisen güzel atlara erisim saglayarak kuzeydeki daha göcmen kabilelere üstünlük saglama arayisi ve kuzeydekilerin de at avantajini kullanarak cinlilere hakimiyet kurma ve kültürel özünü kaybetmeme cabasidir. cayirlara sahip olma süreci ve göcebelerin zaten kirilgan olan ekonomilerine bu sekilde saldirmis bulunan cinliler, üzerlerine bir belayi cekmislerdi. bu sürecte günümüzün mogollarinin atasi sayilabilecek xianbei'nin de dahil oldugu üclü ve daha coklu mücadelelerin bir nevi embriyosunu olusturmuslardir, ki tarihin ilerleyen asamalarinda kurulan rouranlar, (belki northern wei), khitan federasyonu (cengiz hanin öncülü topluluk), oiratlar üzerinden bu klasiklesmis bir göcebe-yatik mücadelesine dönüsmüstür.

    türk veya batida sonradan cikan hunlarla ayni topluluk olup olmama konulariysa biraz daha ilginc: yazili kaynak olarak elimizde cinli tarihcilerin kitaplari var ve yabanci kelimeleri dillerine asimile etme egilimindeler, zaten tarihin tarafsiz yazilmadigi ve hele ki cin gibi bir medeniyette bu yanli anlatimin suyunun ciktigi noktalar mevcut. ancak elimizde ne modu'nun ne de touman'in türk olduguna dair kanit var. sunu biliyoruz: modu'dan birkac chenyu sonrasinda büyük cin-xiongnu savasi basliyor ve bu savas bu konfederasyon güneyde gansu'da yenilip cin seddinin insasi ve sinir ticaretinin baslangici, kuzeyde altay daglarinda ve batida fergana ve kazakistan steplerinde yenilgilere kadar 200 yil kadar sürüyor (resmi tarihte kuzey hunlarinin yikilis tarihine denk geliyor). sonrasinda bu toplulugun kushanlar, hephthalite (resmi tarihte ak-hunlar) devletlerine katildiklarini biliyoruz ve birkac kusak sonrasinda (yaralarini sarmis ve yeniden cogalmis, cinliler tarafindan verilen isimlerini özümsemis "hunlar" belki de) bir baska göcmen dalgasi yüzünden cin'de devlet düzeni ilk defa üc yönlü ic savasa girerken, kushanlar yikilmis oluyor, roma'da 3. yüzyil krizi yasaniyor ve barbarlar ilk defa roma sinirlarindan iceri göcmeye basliyor, sonra belki de bir yüzyil sonrasi yine bir baska göcebe konfederasyon olan hunlar (belki bir yüzyil daha bekleyip hazirlanan kuzey/bati xiongnu kalintilari) kavimlerin göcünü hizlandiriyor... ne yazikki bunlar da sadece bir spekülasyon.

    cinli kaynaklarin ilk defa török dedigi topluluk ise rouranlar (resmi tarihte dogu avarlari) altinda tanri daglarinda ve altaylarda yasayan demirci topluluklar ve bunlar icinde bumin kagan önderliginde ilk defa isyan etmis topluluga dendigini görüyoruz. dolayisiyla, isterseniz bu hikayedeki herkesi türklüge baglayin, hunlar da bati dogu hepsi ayni ve türk olsun, ya da sunun farkina varin: türkler ahilik gibi bir locanin üyeleriydi. ha batililara sorarsaniz standart cevap da sudur: "efendim türkler selcuk bey önderliginde müslümanliga gecmis oguzlardir, anadoluya yerlesip bölgeyi müslümanlastirip kalici olmuslardir". bunlari bilip de dozunda kullanip kimligi korumaya calismak en iyisi. baska türlüsü gercekten bilmeden atmaya giriyor.
  • 16 türk devletinden birisini temsilen 2015 yılında beştepe'deki törende yer alan 16 askerden birisinin kıyafeti bornoza benzetildiğinde twitter'da kıyamet kopmuştu. şiong-nu oalrak telaffuz edilen (xiongnu veya hsiung-nu ) bu orta asya halkı kimi yazarlarca asya hunları ile özdeşleştirilmektedir. xiongnu halkının sürekli tehdidi önce kuzey çin’in küçük krallıklarını sonradan çin seddi haline dönüşecek surları inşaya sevk etmiş ardından çin'in orta asya'yı keşfi ve hatta fethine yol açmıştır. ms 5. yüzyıldan sonra tarihi kaynaklarda adları geçmemektedir. göktürkler ve atilla'nın liderlik ettiği avrupa hunlarının atası olduğu iddia edilmesine karşın moğol asıılı veya karışık etnisiteli olduğunu iddia eden yazarlar vardır.
hesabın var mı? giriş yap