wolfgang kapp

• erhardt tugayının desteği ile 13 mart 1920 de almanya'daki weimar hükümetini devirerek yönetime el koyduklarını açıklayan grubun lideri gazeteci.
  
  hitler'in kitleleri kontrol etmesini sağlayan ortamın oluşmasında en önemli katkıyı yapanlardan biridir. bu arada kapp darbesi başarılı olamamış berlin'deki işçi ve memurlar genel greve gidince hayat durmuş ve kapp ile grubu hükümeti terkedip kaçmışlardır, bu olay yanlış zamanda olmasına rağmen demokrasilerde halk hareketlerinin gücüne bir örnek teşkil eder.
• ikinci dunya savasina giden yolu acan adamdir haliyle...
• 1858'de new york'ta dünyaya gelmiş, 1922 yılında ise kansere yakalanarak leipzig'te ölmüş olan gazeteci/başarısız darbeci.
• giriştiği darbenin başarısızlıkla sonuçlanmasının arkasında yatan tek sebep halk desteğinin olmaması değildir. zamanlaması yanlış, ilerisi görülmeden ve en önemlisi darbeciler arasında bulunan liderlerin hükümet yönetme deneyiminin bulunmayışı önemli nedenler arasında gösterilebilir. bu da şunu ispatlar;
  
  kalabalıkların desteği ve arzusu olmadan yapılan hiçbir ihtilal başarılı olamaz.
  
  kapp-luttwitz darbesinin tarihi açıdan önemi büyüktür. tarihte ilk defa ordu, bizzat halkla, ama eski hikayelerdeki eli silahlı, baltalı, taşlı, başıboş halkla değil, fabrikasındaki, işyerindeki, vazifesi başında halkla, kısacası çalışan halkla karşı karşıya gelmiş, grev yapan halkın sabırla beklemesi sayesinde 3 gün gibi kısa bir süre sonra kapp pılısını pırtısını bile toplamadan şansölyelik sarayından kaçmıştır.
  
  bu darbe, berlin'in birkaç kavşağına barikatlar kurarak, sivil halktan bir avuç çılgının bu barikatların arkasında dövüşmesi ve sonrasında ihtilal kuvvetlerinin bunları bastırması, yakalananların şehir meydanında asılarak halka gösterilmesi şeklinde gerçekleştirilebilseydi başarılı olma ihtimali daha fazlaydı. ama genel grevin ilanı bu tabloyu alt üst etmişti ve düşman artık heryerdeydi. üstelik sessiz ve sabırlı bir şekilde bekliyordu.
• "kapp putsch" olarak bilinen darbeye adını veren isim ve darbenin "nominal" lideridir (bir bakıma işin siyasi temsilcilerinden ve beyin takımından biri olarak düşünülebilir, ancak işin asıl yürütücüleri arasında lüttwitz başta olmak üzere bazı üst kademe komutanları düşünmek gerekir) (bkz: kapp darbesi). 1858-1922 yılları arasında yaşamıştır.
  
  almanya'daki başarısız olan 1848 devrim hareketleri sonrası bir nevi sürgüne gitmek durumunda kalan babasının (ulusal liberal parti üyesi imiş) yaşamakta olduğu new york'ta (abd) doğdu. ancak aile 1870'te almanya'ya döndü ve wolfgang öğrenimini berlin'de sürdürdü. 1884'te evlendi (sonradan 3 çocukları oldu). karısının ailesi vesilesiyle muhafazakar politik şahsiyetlerle temasa geçti, bu da siyasi fikirleri ve kariyerine etki etti. 1886'da hukuk öğrenimini tamamladı ve finans bakanlığı bünyesinde devlet görevine başladı.
  
  normal bir memuriyet görevi sonrası doğu prusya'da zirai kredi kurumu'nun kurucusu oldu ve bu kurumun çalışmalarıyla bölgede tarımın gelişimine katkıda bulundu. bu bölgedeki çalışmaları vesilsiyle junkerler ile yakın temasa geçti ve iyi ilişkiler kurdu. şansölye bethmann hollweg 'in dış ve iç politikalarını eleştiren bir broşür yayınlayarak onların görüşlerine tercüman oldu. gazeteciliğe de girişti. 1917'de "alman babavatan partisi"nin kurucuları arasında yer aldı ve partinin başkanı oldu. böylece, 1919'da beraber "ulusal birlik"i kuracağı general ludendorff ve waldemar pabst ile birlikte alman sağının önemli figürleri arasında yer almaya başladı (ulusal birlik, bir çeşit weimar cumhuriyeti , dolayısıyla devrim karşıtı think tank kuruluşu sayılabilir; muhafazakar bir askeri hükümet kurulmasını hedefliyorlardı). weimar cumhuriyeti'ne karşı çıktılar; ancak, kayzerin hollanda'ya kaçmış olması nedeniyle monarşinin tekrar kurulması için bastıramadılar.
  
  1919 başında weimar cumhuriyeti artık oturmuştu. fakat artık "alman ulusal halk partisi" üyesi olan kapp ve yandaşları almanya'nın savaştaki yenilgisini bir küçük düşme ve ihanet olarak görüyor ve versailles anlaşması'nı şiddetle eleştiriyorlardı. 1919'daki seçimlerde bir monarşist olarak meclis (reichstag) üyeliğine seçildi.
  
  1920'de askerler arasında ayaklanmayla başlayan darbenin siyasal ayaklarından birisi haline geldi ve darbe sonradan ona atfen adlandırılmaya başladı (bkz: kapp darbesi). ancak darbe sonuçta başarısız oldu ve kapp, general lüttwitz ile birlikte isveç'e kaçtı. 2 yıl sonra mahkemeye çıkmak için almanya'ya döndü. ancak kanser hastalığı vardı ve gözaltındayken kanserden öldü.
  
  dönemin almanya tarihi ve siyasetini algılamak açısından ilginç bir siyasi figürdür. o dönemdeki alman muhafazakar sağı hakkında da fikir vermektedir. hatta hitler'in yükselişini incelerken göz atılmasında fayda olan isimlerden biri olduğu yönünde bir kanaat oluştu bende.