*

  • atatürk ün de öngördüğü üzere bu anlaşma yürürlükteyken ikinci bir dünya savaşı olmaması olanaksızdı.oldu da, bi,zde lise de atatürk ün öngörüsü konu başlıklı bölümde bunu bir madde olarak okuduk.
  • birinci dunya savasinı kazanan devletlerin almanyaya 1919 senesinde imzalattığı ağır şartlar içeren anlaşma. almanlar bu anlaşma esnasında görüşmelere sokulmamış ve bu anlaşmayı daima dikta olarak nitelendirmişlerdir. adolf hitler tarafından otuzlu yılların ortasında tamamen yok sayılmış ve bir kağıt parçasına dönüştürülmüştür.
  • 28 haziran 1919 tarihinde imzalanmıştır.
    440 maddelik antlaşma ile almanya, alsace-loraine ve saar bölgelerini fransa'ya bıraktı.ancak saar bölgesinde 15 yıl sonra plebisit yapılacak, hangi devlete bağlanacağı kesin olarak o zaman kararlaştırılacaktı.
    polonya'ya poznan ve batı prusya verildi ve böyle polonya denize çıkmış oldu.
    danzig, milletler cemiyeti'nin himayesi altında serbest bir şehir haline geldi.
    belçika'nın tarafsızlığı kaldırıldı.
    almanya, avusturya, polonya ve çekoslovakya'nın bağımsızlıklarını tanıdı ve almanya'nın avusturya ile birleşmesi yasaklandı.
    almanya bütün deniz aşırı topraklarından vazgeçti.bu sömürgelerde milletler cemiyeti'nin denetimi altında "mandat" sistemi kuruldu ve ingiltere, fransa, belçika ve japonya mandater devlet oldular.
    almanya çok sınırlı bir orduya sahip olacaktı ve zorunlu askerlik sistemi kaldırıldı. bütün savaş gemilerini itilaf devletlerine verdiği gibi, bundan böyle denizaltı ve uçak da yapamayacaktı.
    bunun yanında almanya'ya "tamirat borcu" adı altında savaş tazminatı da yüklendi.*
  • (bkz: barışa son veren barış)
  • 1. dünya savaşı sonrasında, 28 haziran 1919'da almanya'nın itilaf devletleri ile imzaladığı anlaşma.
    10 ocak 1920'de yürürlüğe giren barış antlaşması, bismarck (bismark)ın kurduğu almanya'yı yıkıyor ve yeni bir avrupa düzeni kuruyordu. almanya, alsace-lorraine (alsas-loren)'i fransa'ya, eupen (öpen), malmedy (malmedi) ve monschau (monşo) nun bir bölümünü belçika'ya, memel'i yeni kurulan litvanya'ya, doğu şilezya ve batı prusya'nın bir bölümünü polonya'ya, yukarı şilezyanın bir parçasını çekoslavakya'ya bırakıyordu. dantzig (danzig) serbest şehir oluyor ve milletler cemiyetinin himayesine terkediliyordu. saar (sar) bölgesi fransa'ya bırakılmakta, bölgenin esas kaderi ise onbeş yıl sonra yapılacak halk oylaması ile belirlenecekti. almanya, ren kıyılarındaki ve helgoland'da mevcut tahkimatları yıkacaktı.

    almanya'nın, çin'deki hakları ve büyük okyanus'taki adaları japonya'ya devredildi. almanya, avusturya ile birleşmemeyi taahhüt etmekte; ayrıca avusturya, çekoslavakya ve polonya'nın bağımsızlığını tanımaktaydı. tarafsızlığı savaş içinde çiğnenen belçika'nın hukuki bakımdan da tarafsızlığı kaldırılmakta, almanya da bunu kabul etmekte idi.

    almanya, mecburi askerliği kaldırıyor, en çok 100 bin kişilik bir ordu bulundurmak yetkisine sahip oluyordu. ayrıca, almanya denizaltı ve uçak da yapamayacaktı. bütün gemilerini de itilaf devletleri'ne teslim edecekti. almanya, ödeme kabiliyetinin çok üstünde bir tamirat borcu ile de yükümlü tutuluyordu. almanya, ekonomik ve siyasi bakımdan ağır yükümlülükler altında idi. birçok alman da yeni kurulan devletlerin sınırları içinde kalmıştı. bu durumun doğal bir sonucu olarak azınlık meselesi, barış antlaşmasının uygulanması ile ortaya çıkmıştır
  • (bkz: almanya yenilince biz de yenilmis sayildik)
  • (bkz: versailles de utanc)

    ikinci dunya sava$i sirasinda ucuncu reich i$gal ettigi yerlerdeki okullarin egitim sistemlerinde bazi degi$iklikler yapiyordu. buna en iyi ornek ders kitaplarindaki versailles antla$masini "versailles de utanc" olarak degi$tirmesiydi $uphesiz.
  • daha 19. yüzyılın sonunda kurulmuş, çok yeni bir devlet olan alman imparatorluğu'nun,onun hızlı gelişimini ve dünyada yeni bir güç olarak ortaya çıkmasını durdurmak isteyen itilaf devletleri'ne karşı savaştan yenik çıktığını ve resmen yıkıldığını belgeleyen antlaşmadır. daha önce fransa'nın 1870-71 savaşı'nda teslimiyetini imzaladığı versay'ın aynalı salonlarında, ironik bir biçimde fransızlar'ın bir nevi intikamı olarak imzalanan antlaşma, bir imparatorluğu daha tarihe gömmüş, bu antlaşmayla alman cumhuriyeti(weimar) resmen tanınmıştır. diğer barış antlaşmaları gibi versay da başta yaşlı fransız başbakanı clemenceau ve hırslı ingiliz başbakanı lloyd george olmak üzere intikam derdinde olan itilaf devletleri yetkilileri tarafından çok ağır şartlar konularak hazırlanmış ve almanya, versay'ı kabul etmek zorunda bırakılarak zor durumda kalmış, asla ödeyemeyeceği kadar büyük bir savaş tazminatına ve kendi milli topraklarının bir kısmı da dahil olmak üzere geniş toprak ve sömürge kayıplarına mahkum edilmiş, ingiltere için her daim bir tehdit olan donanmasına el konulurken, ordusunun ve hava kuvvetlerinin ise sayıları sınırlandırılmıştır. bunun yanısıra, sen cermen antlaşması'nda da belirttiğimiz üzere, cermen etnisitesinin iki devleti avusturya ile almanya'nın birleşmesi yasaklanmıştır.bu antlaşmanın ana maddeleri şu şekildedir:

    -batı prusya bölgesi(danzig,posen,silezya) polonya'ya, 1870-71 fransa-prusya savaşı'nda alınan fransız milli toprağı olduğu iddia edilen ve bir savaş sebebi olan alsas-loren fransa'ya, malmedy bölgesi belçika'ya, savaşa girmemiş olmasına rağmen kuzeyde küçük bir toprak şeridi danimarka'ya bırakıldı.
    -doğu afrika(tanzanya),güneybatı afrika(namibya)'daki alman sömürgeleri ingiltere'ye, togo ve kamerun sömürgeleri fransa'ya, çin'deki tsingtao üssü çin'e, pasifik'teki alman sömürgeleri olan pasifik adaları japonya'ya bırakıldı.
    -almanya ağır bir savaş tazminatı ödeyecek.
    -alman donanmasının tümü ingilizler'e teslim edilecek, sadece sahil güvenlik görevleri için işlev görecek küçük bir kuvvet kalacak.
    -alman ordusunun sayısı jandarma kuvveti olarak işlev görecek 100.000 kişiyle sınırlandırılacak, aynı zamanda alman hava kuvvetlerinin sayısı da sınırlandırılacak,
    -almanya'ya ait olan ve alman endüstrisinin merkezi olan batı almanya'daki ruhr bölgesi fransa'nın askeri müdahalesi altında bulunacak, alman askerlerinden arındırılarak tarafsız bölge olacaktı. bu bölgenin geleceği 15 yıl sonra yapılacak bir plebisitle(halk oylaması) belirlenecekti.
    -almanya, ırkdaşı olan avusturya devleti ile hiçbir şekilde birleşemeyecekti.

    bu antlaşma, pek çok tarihçi tarafından asrın en büyük hatası olarak tanımlanmıştır. versay antlaşması, almanya'nın milli çıkarları ve daha sonraki iç durumu tamamen yok sayılarak yapılmış gerçekçi olmayan bir anlaşmadır ve nihayetinde önce, naziler'in alman ordu ve donanmasının mevcudunu artırmasıyla gizlice, daha sonra ise 1936 yılında askerden arındırılmış ruhr bölgesine askerlerini sokmasıyla alenen hitler tarafından delinmiştir. anlaşmanın ağırlığı, müttefik politikacılarının dahi tepkisini çekmiştir ve anlaşma, abd senatosu'nda dahi tanınmamıştır. bu da hitler'in anlaşmayı delme hareketini dünya önünde, haksızlıkları yok etmek gibi göründüğünden haklı çıkarırken, ruhr'un geri alınmasından sonra, george ve clemenceau'nun engellemek istedikleri birer birer olmuş, önce almanya açık ve seçik olarak ordu ve donanmasını anlaşma hükümlerinin ötesinde genişletmeye başlamış, daha sonra da 1938 yılında avusturya ile birleşmiştir. zira, hitler'in almanya'da başa gelmesine yol açan şartları da yol açan ve ikinci dünya savaşı'nın çıkmasına sebep olan da gene bu anlaşma olmuştur. almanya'da hakim olan ekonomik kriz ve sosyal karmaşa, savaşın bitmesiyle bir miktar dinse de, savaş borçları nedeniyle halkın beli bükülmüş, ekonomi çökerken, enflasyon maksimum düzeye ulaşmıştır. sosyal demokrat hükümetler bunla baş edemeyince, alman halkı ülkenin uluslararası gururunu eski düzeyine çıkartacak, ekonomiyi düzeltecek, halkı deveran edecek yeni bir lider arayışına girmiş, bu da hitler'in nasyonel sosyalist(nazi) partisi'nin, üstelik de seçimle başa gelmesini sağlamış(hindenburg'un etkilerini saymazsak tabi), hitler'in bir diktatörden önce alman halkı tarafından seçilmiş bir lider olarak başa gelmesine yol açmıştır.
  • almanya'nın savaştan en son çekilen ittifak üyesi olmasına rağmen savaş sonunda imzalanan ilk anlaşmadır bu..nedenine gelince almanya mahfolmuş haldeyken "dayayalım önüne barış anlaşmasını da istediklerimizi kabul ettirelim" mantığıdır. öyle de olmuştur. bu kadar ağır şartlarda imzalanan anlaşma ileride ikinci dünya savaşı'nın nedenlerinden biri olacaktır aynı zamanda.
  • versailles anlaşmasına baktığımızda tek olumlu yönü olarak şunu değerlendirebiliriz; "sosyal adalete bağlı olmayan barış kalıcı olmaz" ve hatta ilo temelleri ve kurulmasına neden olacak bazı ilkeler hüküm altına alınmıştır..
    ama ne olursa olsun ikinci dünya savaşının öncelikli nedenlerinde biri olması, tarihte bir leke olarak durması için yeterlidir.
hesabın var mı? giriş yap