• 1906 yilinda, selanik'te, mustafa kemal ataturk ve omer naci, husrev sami (kizildogan), hakki baha (pars), mustafa necip gibi yakin arkadaslari tarafindan gizli ve ihtilal amaci ile kurulmus olan dernektir ki; ataturk'un aktif siyaset hayatinin miladi oldugu* bir kisim arastirmacinin hemfikir oldugu konudur.
    cemiyet daha sonra, osmanlı hurriyet cemiyeti'ne katilarak faaliyetlerini bu cemiyet icinde surdurmus; 1907'de, manastir'daki 3. ordu'ya tayin edildimesi ile birlikte "ittihat ve terakki" cemiyeti ile birlesmistir.
    bu cemiyetin akabinde, kronolojik olarak; 1919 yilinda anadolu ve rumeli mudafaa-i hukuk cemiyeti, ayni yil $ark-i anadolu mudafaa-i hukuk cemiyeti ve 1923 yilinda da cumhuriyet halk partisi kurulmustur.

    (derleme kaynagi : (bkz: cemal kutay))
  • mustafa kemal'in 1906'da gizlice selanik'e gelerek bir hücresini kurduğu cemiyet. bu hücre m.k şam'a döner dönmez etkinliğini yitirmiş; önce önde gelenleri arasında talat, m.ş. bleda, i. canbulat gibi isimlerin bulunduğu osmanlı hürriyet cemiyetine, 1907'de de ittihat ve terakki'ye dahil olmuştur.
    ki bunların m.kemal'in 1907'de 3.orduya tayini ile alakası yoktur. döndüğünde hücresinin yerinde yeller estiğini gören m.kemal, çareyi 1908 başında ittihat ve terakki'ye katılmakta bulmuştur.
  • dernek hamidiye çarşısı'nda bir dükkanda kurulmuştur.
  • osmanlı-yunan savaşından sonra ordunun galip gelmesine rağmen, ii. abdülhamid'in masa başında batılı devletlere tavizler vermesini ihanet olarak gören mustafa kemal önderliğinde ihtilal amaçlı kurulmuş bir örgüttür. ergenekon denilen tertibin düzenleyicilerine göre, "ergenekon terör örgütü"nün ilk nüvelerinden biridir.
  • kuruluş toplantısından bir parça

    görüşmeyi mustafa kemal açtı. memleketin umumi durumunu, rumeli'nin içinde bulunduğu şartları, saray idaresini anlattı. hürriyet olmayan yerde ölüm ve batmak vardır, tarih biz çocuklardan görev beklemektedir. despotlukla savaşacağız buraya da onun için geldim, sizden de fedakarlık bekliyorum, dedi

    sonra masaya konan tabancayı birer birer öperek onun üzerine yemin ettiler.
  • az önce bizzat yüksek bir partiliden öğrendiğime göre chp'nin gençlik oluşumu olacak birlik. umarım başarılı oluruz.
  • öncelikle selanik'te değil şam'da kurulmuştur.

    mustafa kemal harp okulu'ndan mezuniyeti sonrası , tayin edilmeden ikinci abdülhamid 'e suikast iddiasıyla arkadaşlarıyla birlikte tutuklanır. askerlikten atılma ve sürgüne gönderilmesi düşünülür. bir ay tutuklu kaldıktan sonra kınama cezası verilir ve ataması yapılır.

    o dönemde yeni mezun olmuş subaylar genellikle rumeli'deki ordulara gönderilirken mustafa kemal ve arkadaşları şam'a gönderilir. rejim aleyhine çalışan mustafa kemal burada cemiyeti kurar ancak suriye bu tür faaliyetlerin kolayca yaygınlaşabileceği bir yer değildir.

    öte yandan rumeli ise, hürriyet fikirlerinin kolayca yayıldığı ve taraftar bulduğu bir bölgedir çünkü avrupa ile temas kolaydır. mustafa kemal de bu durumun farkındadır ve teşkilatını yaygınlaştırma amacıyla izinsiz ve gizli olarak selanik'e gelir ve vatan ve hürriyet cemiyeti'nin şubesini açar. görev yerinden ayrıldığı öğrenince hakkında soruşturma açılır, şam'a döner. bu yüzden cemiyetin selanik şubesi etkili bir faaliyet içersinde olamamıştır.
  • eğitim sistemimizde, genellikle atatürk'ün ihdas ettiği ve ittihat ve terakki cemiyeti ile birleşmesi harici pek bilgi verilmeyen, yeknesak öğretilerle geçiştirilen bir cemiyet olarak yer alır. bu öğretiler doğruluk taşısa da, anlatılmayan detaylarla birtakım mantık hataları ve olay örgüsünde eksiklikler doğurur. ilk olarak, kuruluş öncesinde atatürk'ün başına gelenleri anlatarak işe başlayalım.

    atatürk henüz istanbul harp akademisi'sinde öğrenciyken, o dönemler dost oldukları ömer naci, ismail hakkı ve ali fuat ile, sultan ii.abdulhamid'in istibdat rejimine karşı yazılarla dolu bir dergi yazıyorlardı. bu dergiyi yazmaya başladıktan kısa bir süre sonra harbiye müdürü ali rıza paşa, dergi yazarlarını tutuklatmış ve daha sonrasında da serbest bıraktırmıştır.
    bu durum, 1904 sonunda istanbul harp akademisi'nden kurmay yüzbaşı rütbesi ile mezun olmuş atatürk'ü ve onun arkadaşlarını yine de yıldıramamış, istanbul sirkeci'de kiraladıkları bir evde gazete çıkarmaya devam etmişlerdi. bir gün, sultan abdulhamid'in muhbirlerinden* birinin aralarına sızıp bilgileri saraya iletmesinden ötürü, ani bir baskınla taşkışla'ya götürülüp hapise atılırlar. sorguya çekilmiş fakat sorgunun asıl hedefinin örgütlenme değil, sultan abdulhamid'e suikast düzenlemek olması onları ya idama ya da sürgüne mahkum edecekti. ki 5 şubat 1905 tarihinde açıklanan karar ile mustafa kemal, staj adı altında şam'a sürgün edilmişti.

    mustafa kemal başka bir arkadaşı olan lütfi müfit özdeş ile şam'a sürgün edilmişti. mustafa kemal, bu zamana kadar hiç görmedikleri bir tabloyla karşı karşıya olmaktan dolayı şoktaydı ve üzgündü. bu üzüntüye karşı, istanbul'dan aldığı not defterine şiirler yazıp notlar alıyor ve fransızca yazılar okuyarak fransızcasını ilerletiyordu. bir gün hamidiye çarşısında gezerken bir kitapçı dükkanı dikkatini çeker. fransızca felsefe, tıp, roman, sosyoloji kitapları içeren bu dükkanın sahibi mustafa cantekin, siyasetle uğraştığı için tıbbiyeden sürülmüş bir jöntürk mensubuydu. mustafa kemal ile yaptıkları kısa bir musahabeden sonra dost olurlar. bir gün mustafa cantekin'in evinde yapılan toplantıda mustafa cantekin, önceden altı arkadaşı ile vatan adlı bir cemiyet kurduğunu fakat bu cemiyeti geliştiremediklerini söylediğinde mustafa kemal ve lütfi müfit özdeş, cemiyeti ihya etmek için katılmak istediklerini belirtirler. bu üçlü o gün vatan ve hürriyet cemiyetini kurar ve başkanı mustafa kemal olarak belirlenir.

    mustafa kemal, cemiyetin ilk şubelerini beyrut, kudüs, yafa gibi yakın çevrelerde kurmuş fakat buradaki halkın yeterli yetkinlikte olmadığını görünce, selanik gibi kültürlü insanların barındığı ve bu sebeple düşüncelerin de bir önem teşkil ettiği yerde düşüncelerinin daha çabuk ilerleyeceğini düşündüğünden kaçak yollarla selanik'e gidip orada da şube açmıştır.

    13 ekim 1907 yılına gelindiğinde mustafa kemal, manastır'da 3.ordu karargâhına atanmış ve selanik'e bakan kısmında çalıştığından selanik'e gitmiştir. selanik'te kurulan şubenin, ittihat ve terakki cemiyetine katıldığını görmesi ve arkadaşı ömer naci'nin de ısrarıyla, ileri zamanlarda ittihat ve terakki cemiyetine geçme kararı alır.

    *bazı kaynaklar, bu muhbirin; mustafa kemal ve arkadaşlarının harbiye'den tanıdıkları eski bir arkadaşı olduğunu yazar.
  • " memleketin yaşadığı tehlikeli anları size söylemeğe gerek görmüyorum. bunu hepiniz anlarsınız. bu talihsiz memlekete karşı önemli görevlerimiz vardır. onu kurtarmak tek hedefimizdir.

    bugün makedonya’yı ve bütün rumeli topraklarını vatan bütünlüğünden ayırmak istiyorlar. memlekete yabancı etkisi ve egemenliği kısmen ve fiilen girmiştir.

    padişah zevk ve saltanatına düşkün, her alçaklığı yapabilecek nefret edilen bir kişidir.

    millet baskıcı ve zorba yönetim altında yok oluyor. hürriyet olmayan bir memlekette ölüm ve yok olma vardır.

    her ilerlemenin ve kurtuluşun anası hürriyettir. "
hesabın var mı? giriş yap