*

  • (bkz: uzay hepari)
  • (bkz: 4d)
  • türkçe meali: dört boyutlu düzlem 'dir*
  • (bkz: spacetime)
  • zamanin bir boyut oldugunun ayirdina vararak, uzlamsal boyutlarla arasindaki sezgisel yada fiziksel olasi farklari gerekce göstermeksizin, evrenin boyutlarinin tümünün olusturdugu olguya verdigimiz ad. uzayin özellesmis bir hali.

    bizim uzayimiz bir uzayzamandir.

    bir evrende 4 boyut var diyelim: w, x, y, z
    söz konusu olan, bir uzaydir.

    4 boyutlu bir uzay daha düsünelim: x, y, z, t
    burada söz konusu olan da bir uzaydir. lakin siradan bir uzay degil, bir uzayzamandir. gerci uzayzaman da gayet siradan bi halttir, alistik artik.
    buradaki t boyutu uzlamsal bir boyut degil, zamandir ve digerlerinden ayri olarak maddenin (dolayisiyla enerjinin) bu boyut üstündeki dagilimi uzlamsal boyutlardaki dagilimindan farkli kurallara baglidir.
  • kirildi mi tamiri cok zor!
  • asla sabit bir noktası bulunmayan kümedir. yani (3,3,3,3) gibi bir yerde isteseniz de beklenemez.

    en olası yeri karadelik olup, karadeliklerin de hareket ettiği düşünülürse sabit bir nokta oluşmaz.

    evrenin dışarısında kalan bölgede zaman 0 olsa da, boyutun bir anlamı olmayacağı için zaman da oluşmaz (anlamsızdır.)
  • evrenin sabit olduğu ve hiç bir değişkenin olmadığı kütlesi çok yoğun, çekim gücü astronomik rakamların üstünde olan bir olgunun varolduğu bilinmektedir bunun bulunamaması olmadığı anlamına gelmemekte ve karadelikler olabileceği yönünde ki kanıyı desteklemektedir. bu olguyu nokta olarak tanımlarsak bu noktaya yaklasıldıkça zamanın yavaşladığı benim ve birçok fizikçinin görüşüdür.

    edit: artık entrylerim görünür olduğuna göre pek çok şey tartışacağız daha bu entryde eski bir gönderim birçok fikrimde değişiklik oldu ama yinede dursun burda
  • - ışık hızının tüm gözlemcilere göre aynı değerde olması
    - doğa yasalarının gözlemciden gözlemciye değişmemesi
    ilkelerinin kabul edilmesi durumunda uzay ile zaman arasında boyutsal bir ayrım olmadığı geometrik yapı.

    olaylar uzayı olarak da düşünülebilir. nitekim bir olay, olayın olduğu konum (uzay) ile gerçekleştiği an (zaman) bilgilerinden oluşur. bu nédenle de "uzayzaman" diye bitişik yazılıp, ne yalnızca uzay ne yalnızca zamandır. uzayzamandaki noktalar, konumu değil olayları ifade eder.

    peki, uzayzamandaki bir noktayı nasıl ifade ederiz. ne de olsa, biri metre diğeri saniye cinsinden niceliklerdir. saniyeyi öyle bir nicelik ile çarpalım ki, çarpım sonucu metre biriminde olsun. bu nicelik, açıkça hız (metre bölü saniye) biriminde olmalıdır*. peki bu sabit hız nedir? elimizde buna aday yalnızca bir nicelik vardır: ışıkhızı, c. demek ki t zamanını c ile çarparsak, ct çarpımı metre biriminde olduğu için, konumla birlikte toplanabilir.

    peki bunu yapma hakkımız var mı?

    var. bir ışığın gittiği yolu bilmek için zamanı c ile çarparız veya süreyi bilmek için kat ettiği uzaklığı c'ye böleriz. bu durum yalnızca ışık için gibi görünse de aslında, herhangi bir mesafeyi veya bir süreyi zaten ışıkla ölçtüğümüz anlamına gelir. eğer bir mesafeyi ölçeceksek, o mesafe boyunca ışık göndeririz ve saatimize bakarız. ışığın harcadığı süreyi c (ışıkhızı) ile çarparsak mesafeyi bulmuş oluruz.

    kısaca uzayzamanda bir noktayı (x, y, z, ct) vektörüyle gösterebiliriz. daha ayrıntılı bilgiler için bkz*
hesabın var mı? giriş yap