timaios

• platonun evrenin yaradılış temasını incelediği ilginç eserlerinden birisidir baya ateşli tartışmaların konusu olmuş kitapta atlantis ile ilgili bilgilerde vardır
  bir kısım insanda bu eserin yaratımında platona tanrısal ilhamın geldiğini söylemişlerdir
• (bkz: demiurgos)
• iyonyalilarin evrimsel kozmolojisinin tersine, timaeus yaradılışsal kozmoloji uzerinedir.
• bu kitapta platon'un insanın yaratılışıyla ilgili ilginç düşünleri de vardır. bunlardan en hoş ve çocuksu olanı bağırsaklarla ilgili kısmıdır. platon'a göre bağırsakların varlık nedeni şudur: eğer bağırsaklarımız olmasaydı, yediğimiz her şey, anında vücudumuzdan dışarı atılırdı ve biz daha tokluk hissini duyamadan yeniden yemek yemek isterdik. bağırsaklarımızın, yemekleri bir süre vücudumuzda tutması bizi sürekli yemek arama güdüsünden kurtarır ve biz bu sayede sanat, bilimve felsefeyle uğraşacak vakit buluruz.
• (bkz: #25372358)
• raphael'in çizdiği the school of athens resminde, platon'un taşıdığı kitaptır aynı zamanda.
• sokrates’in bir astronom olan timaios ile evrenin yaratılışı üzerine tartıştıkları plâton diyaloğu.
  
  bu risale plâton’un antik çağdan itibaren yüz yıllar boyunca şüphesiz en popüler eseri olmuştur çünkü antik çağ sonrası hemen her eser unutulmuşken timaios’un büyük bir bölümü 4.yy hıristiyan düşünürü olan calcidus’un ve cicero’nun latince çevirileri sayesinde bilinirliğini korudu. bunun sebeplerinden biri bu diyalogda evrenin var kılınışının tekvin’deki yaratılış anlatısına uyumlu hale getirilebilmesidir. ancak önemli farklar da vardır.
  
  eser paris üniversitesinin ilk dönemlerinde ders kitabı olarak okutulmuş ve daha sonra raphael’in atina okulufreskinde platon’un koltuk altına yerleştirilmek suretiyle yapıtın merkezine oturtulmuştur.
  
  ayrıntılı bilgi için bkz. anthony kenny,
  batı felsefesinin yeni tarihi.
• üzerinde yeteri kadar uğraşılmamış bir kitap. maalesef platon'un vizyonsuzluğu yüzünden unutulup gitmiştir. halbuki bilse bu kitabı iyi pazarlaması sonucu şu anda kendisine peygamber deneceğini, timaios'un her evde olup özel paketler içinde yunanca aslıyla okunacağını belki daha iyi tanıtırdı.
• bertrand russellin batı felsefesi tarihi adlı kitabında, platon'un timaios bölümünde şunları anlattığını yazar "bir adam iyi yaşarsa, ölümünden sonra kendi yıldızında sonsuza değin mutlu yaşamaya gider. kötü yaşarsa, öteki dünyada bir kadın olur;erkek ya da kadın kötülük yapmakta ısrar ederse bir canavar olur ve sonunda akıl üstün gelene kadar ruh göçlerinden geçer. " ve russel, platon'un fikirlerini ahmakça bulduğunu söyler.
• benim platon hayranlığım yok, platona tek ilgim felsefe tarihi açısındadır. platon'u kendinden sonrakileri nasıl etkilediğini anlayacak kadar anlasam benim için yeterlidir.
  
  benim gibi düşünenler için timaeus mutlaka okunulması gereken bir diyalog ama baştan sona değil.
  
  bendeki kitap hackett'in^* ve başındaki giriş, diyaloğun kendisinden uzun. benim açından önemli olmayan bir sürü detaya girilmiş. biraz okuyup atladım.
  
  şimdi, timaeus diyaloğunun taslağı şu: sokrates önceki konuşmasının konusu hakkında özet geçer. bu konuşma siyasidir ve devlet kitabına benzer. lâkin uzmanlar bunun devlet kitabı değil, yazılmamış bir konuşma olduğunu söylüyor. ardından hayali bir atlantis devletinin kuzey afrikayı işgali anlatılır. sonra da konuşma sırası timaeus'a gelir.
  
  bunların felsefî hiçbir değeri yok, sokrates'in dediklerini ve daha fazlasını da zaten devlette okuduk^* bu yüzden sokrates'i ve yancılarını atlıyoruz ve doğrudan timaeus'un konuşması ile okumaya başlıyoruz.
  
  dikkat edeceğimiz bazı noktalar şunlar:
  * tüm bunlar "olası bir hikaye ama diğer ihtimallerden daha az olası değil"
  *demiurgos
  *neden dünya yaratıldı
  * dünya neden canlı
  *küçük tanrılar
  *insanları neden küçük tanrılar yarattı
  *platon'un seksizmi
  * ruhun ölümsüzlüğü
  *varlık ve hareket meselesi.
  
  insanların yaratılışı meselesi bittikten sonra sıkıldığımız yerde bırakıp kitabı kapatıyoruz. çünkü geriye kalan sayfalar bir fizik ile bir tıp kitabının birleşimini andırıyor ve teknik detaylara gömülüyor. antik yunan tıbbına özel bir ilginiz yoksa hiç gerek yok.
  
  bu şekilde diyaloğun %20sini falan okuyup, birkaç saatte diyaloğu bir kenara koyabiliriz.
  
  sözlük nüfusunun tamamı felsefecilerden oluşsa 40 tane "sen ne biçim platon okuyorsun" mesajı alırdım mutlaka ama sorun değil. yine de itirazınız varsa mesaj atmaktan çekinmeyin^*
  
  edit: dilbilgisi, düzen