tercüman-ı ahval

• şinasinin çıkardığı ilk özel türk gazetesi
• özel girişimle yayınlanan bu ilk türkçe gazete agâh efendi ile şinasi’nin ortak çabalarının ürünüdür. ilk sayısı 21 ekim 1860’ta yayımlanmış , haftada iki gün olarak başlayan yayın , gördüğü ilgi üzerine haftada beş güne çıkmıştır. ancak siyasi koşullardaki ağırlaşma ve basında giderek artan rekabet karşısında 11 mart 1866’da çıkan 792. sayısıyla yayınına son vermiştir.
• ilk ticari ilanlarin görüldügü gazete.1864 yili koleksiyonlari. yenicami avlusunda tabak canak satan bir magaza ramazan dolayisiyla yeni cesitler ithal ettigini duyurmaktadir bu ilanlardan birinde.
• şinasinin agah efendi ile birlikte çıkardığı ilk türk gazetesi
• haberturk gazetesinin piyasadaki iki tercuman'a nispet olsun deyu bedavadan vermeye baslayacagini ilan ettigi ek. alptemur kilic da basyazari olacakmis.
  (bkz: halka ve olaylara tercuman)
  (bkz: dunden bugune tercuman)
• ceride-i havadis bu gazeteden tam 17 yil once yayinlanmistir, bu munasebetle az da olsa bazi kaynaklar ceride-i havadis'in ilk ozel gazete oldugunu yazar. boyle dusunmelerinin sebebi de gazetenin ilk ciktigi zaman devletle ekonomik bir baginin olmayisidir, fakat yayin hayatina baslamasindan cok kisa bir sure sonra sahibinin mali zorluklar yasayarak devletten yardim almasiyla gazetenin yari resmi hale geldigi de bilinmektedir. simdi burada onemli olan nokta ceride-i havadis gercekten ilk ciktiginda tamamen ozel tesebbus altinda miydi, yoksa yari resmi hali ilk sayisindan itibaren gecerli miydi. eger ikinci sav dogru ise o zaman tercuman-i ahval'in ilk ozel gazete oldugu dogrudur.
• hallerin, durumların sözcüsü. fizik, kimya bilgileri, matematik problemleri ve çözümleri yayınlanmış. şinasi'nin şair evlenmesi oyunu ve tercümesi günümüzdeki fotoromanlar gibi günlük olarak yayınlanmış. bölgesel olaylar ve şiir çalışmaları yer almış. 26. sayıdan sonra şinasi ayrılmış ve gazetenin amacı değişmiş, padişahı öven yazılar yazar yayınlar hale gelmiş.
• yazıhanesi ve basımevi aynı binada,bahçekapı'daki eski milli piyango binası civarında imiş.
• (bkz: tasvir-i efkar)
• tercuman-ı ahval, şahsi teşebbüs ile çıkarılan ilk gazetedir. haftada bir yayımlanan 40x55 cm boyutundaki tercuman-ı ahval 25. sayısından sonra haftada 3 kere yayımlanmaya başladı. boyutu yarıya indiği için fiyatı da 3 kuruştan 40 paraya inmiştir. 1864'de ceride-i havadis'in yerini alan ruzname-i ceride-i havadis'de tercuman-ı ahval'le rekabet edebilmek için büyük boyda ve haftada 5 günde yayımlandı.
  gazetenin sayfa düzeniyle ilgili server iskit şu değerlendirmeyi yapıyor : " daha önceleri takvim-i vakayi, ceride-i havadis çok ilkel, şinasi'nin tasvir-i efkarı çok ileri düzeydedir. tercuman-ı ahval ise haberler ve yazılar göze batacak biçimde düzenlenmiş, havadis-i dahiliye ve hariciye olarak genel başlıklar altında toplanmıştır."
  kapanmasının en büyük nedeni satışın düşmesi ve muhalif bir gazete olmasından dolayı artan baskılardır. gazetesi kapandıktan sonra agah efendi avrupa'ya kaçmış yeni osmanlılarla birlikte baskıcı yönetime karşı yürütülen savaşa katılmıştır. ali paşa'nın ölümünden sonra kimi arkadaşlarıyla birlikte istanbul'a dönmüş ve yine devlet yönetiminde görev almıştır.