tepedelenli ali paşa

• tarihe gazozu kapağını açmadan içebilen türk büyüğü olarak geçmiştir...
• daha sonra ikinci mahmut kendisini tirbüşon olarak kullanmıştır...
• bir de rum sevgilisi vardı bunun. kendisi de arnavuttu.
• yaşar kemal'in "fırat suyu kan akıyor, baksana" romanında dolaylı olarak bahsi geçen paşa, her paşanın olduğu gibi bun zat'ın da paşatorunu vardır ve torun romanda kısa da olsa yerini alır.
• tansu çiller bu zatı bir konuşmasında "tepedelen ali paşa" olarak anmış, memleketin neşesine yine neşe katmıştı.
• bu osmanli pa$asinin oykusu ilginctir. 18. yy'in ikinci yarisinin sonlarindan itibaren avrupali bazi devletlerin de etkisi ile yunanlilarin bagimsizlik cabalari artiyordu. bu sirada osmanli padi$ahi, tepedelenli ali pa$a'yi arti$a gecen yunan isyanlarini bastirmakla gorevlendirdi. pa$a nuh diyor, peygamber demiyor, yunan asilerine goz actirmiyordu. hatta bu devirde sonradan yunanlilar icin bir efsane haline gelicek olan lambros katsandonis'i kemiklerini balyoz ile ezmek suretiyle oldurmu$tur. ali pa$a'nin etkinligini goren istanbul'daki yunan lobisi, padi$ah'i ali pa$a'ya kar$i ki$kirtmaya ba$ladi ve bunun sonucunda tepedelenli ali pa$a gorevinden alindi. uzerine yollanan osmanli ordusu'na kar$i isyan bayraklarini bu sefer ali pa$a acti. tabi bu sirada ortaligi bo$ bulan yunanlilar da emellerine daha da yaklami$ oldular. girilen cati$mada ali pa$a sultan'in askerlerine esir du$mu$ ve kafasi oracikta vucudundan ayrilmi$tir. daha sonra kesilen kafa yore halkina te$hir edilmi$ ve akabinde istanbul'a padi$ah'a getirilmi$tir. ali pa$a'nin vucudu ise yunanistan'da kalmi$tir. oldurulmeden once ka$ikci elmasinin sahibiydi, daha sonra elmas osmanli hazinesine gecti.
• (bkz: kenan tepedelen)
• rum faaliyetlerini engellediği için hakkında yalan-yanlış haberler çıkartılarak merkez tarafından görevden alınan kişi. bu sayede azınlıklar ellerini kollarını sallayarak isyana hazırlık yapmış ve devleti zor durumda bırakmışlardır. bir de ahmet uzun tarafından hayatını ve mal varlığını irdeleyen bir kitap yazılmıştır.
• 1744 yilinda dogmustur. ilk olarak mutasarrif kaplan pasa nin hizmetine girmis, onun kiziyla evlenmis fakat kaplan pasa nin osmanli ya baskaldirmasi uzerine onu oldurerek hukumetin guvenini kazanmistir. daha sonra, once tirhala mutasarrifligina atanmis, daha sonra da yanya sancaginda vezirlik rutbesi kazanmistir. yanya valisi olduktan sonra da yari bagimsiz, sasaali bir hayat surmustur. daha sonra devlete baskaldirmis ve 1822 de ordu tarafindan yakalanip oldurulmustur. kaplan pasa ya verdigi sonu, ayni sekilde yillar sonra kendisi yasamistir boylece. bu acidan cok ilginc gelir bana hikayesi.
• arşivde^* bilumum cevdet tasnifi kataloglarında hakkında bolca belge bulunan tarihsel şahsiyet. meraklısına hodri meydan.