• 1830 ihtilallerinin fransa kolu. 26-29 temmuz 1830 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. ikinci fransız devrimi olarak da bilinir.

    x. charles'ın yönetimindeki anayasal monarşiden* orleans dükü olan kuzeni louis-philippe liderliğindeki daha liberal bir anayasal monarşiye geçiş sağlanmıştır. kurulan bu yeni monarşiye temmuz monarşisi denir.

    https://en.wikipedia.org/wiki/july_revolution
    https://tr.wikipedia.org/wiki/temmuz_devrimi
  • 15 temmuz'dan 186 yıl önce vuku bulmuştur.
  • 1830 senesinde fransa'da vuku bulan liberal devrim.*

    1815 senesinde waterloo savaşı'nda napoleon bonaparte kesin olarak bertaraf edildikten sonra başlayan restorasyon döneminin fransa hükümdarı olan louis xviii devrinde fransa'da ihtilalin getirisi olan eşitlik, oy hakkı ve anayasa gibi kazanımlar güvence altında kalmıştı ve ülkedeki kaos bir nebze olsun azalmış, istikrar sağlanmaya başlamıştı.

    1824 senesinde louis xviii'in varissiz ölümü üzerine kardeşi x. charles tahta geçti. yeni kral, fransız ihtilali'nin ve getirdiği düşüncelerin büyük düşmanıydı. tahta geçer geçmez de monarşizmi güçlendirmek için faaliyetlerini başlattı. iktidarını sermayedarlara ve ruhban sınıfına dayamak istediğinden, dini ve kiliseyi korumak için ve ihtilal döneminde ülkeyi terk edip kayba uğrayan sermayedarlara büyük tazminatlar ödenmesini sağlayan sert kanunlar çıkardı, bu kanunlarla da ruhban sınıfını ve sermayedarları memnun etmeyi başardı. bir yandan da basını sansürle susturmayı ve üniversiteleri kiliseye bağlayarak gözetim altına almayı başardı. kısacası despotik bir rejim tesis etti.

    iktidarına karşı en önemli tehdit meclisti. liberaller mecliste güçlüydü. charles, bu tehdidi savurmak için aşırı kralcı olan jules de polignac'ı başbakan olarak atadı. 1830 yılına gelindiğinde başbakan güvenoyu alamayınca charles meclisi feshedip, seçimleri 2 ay erteledi. tekrar yapılan seçimlerde de polignac büyük bir hezimet yaşadı ve liberaller meclise hakim oldu.

    1830'un temmuz ayına gelindiğinde charles tüm muhalefeti ortadan kaldırmak için buyruk çıkardı. 26 temmuz 1830'da le moniteur gazetesinde bu emirleri yayımlandı. bu emirlerle: basın özgürlüğü kaldırılıyor, yeni seçilmiş olan meclis feshediliyor, seçim hakkı zengin toprak sahiplerine veriliyor, tüccar ve orta sınıfın seçim hakkı elinden alınıyordu.

    kralın bu emirlerine ilk tepki liberal görüşlü gazetecilerden geldi. 44 gazeteci toplanarak bir protesto bildirisi yayınladı. bu bildiride: ''kanuna uygun rejim kaldırılmış, kuvvet egemenliği başlamıştır, içinde bulunduğumuz durumda itaat bir görev olmaktan çıkmıştır'' yazılıydı. kısa sürede paris'te elden ele yayılmaya başlayan, duvarlara asılan bu bildiri sayesinde halk heyecana gelip, gösteriler düzenlemeye başladı. başlayan bu olaylar karşısında x. charles geri adım atarak, emirleri geri çektiğini ve yeni bir hükümetin kurulacağını ilan ettiyse de etkili olmadı. yaşanılan çarpışmalarda liberaller galip geldi ve geçici bir hükümet kuruldu.

    bu olayların sonucunda x. charles tahttan çekildiğini bildirip, ingiltere'ye kaçtı. geçici hükümet de 30 temmuz günü louis philippe'i kral seçti. ardından da yeni hükümet kuruldu. tekrar çalışmaya başlayan mecliste bir anayasa komisyonu kuruldu ve bu komisyonun çalışmasının neticesinde anayasadan katolikliğin devlet dini olduğunu bildiren madde ve krala geniş yetkiler veren maddeler çıkarıldı. seçmen yaşı 30'dan 25'e indirildi. yeni kral da mecliste yemin ederek görevine başladı.

    nitekim başarıyla neticelenen bu devrimle fransa'daki bourbon hanedanı'nın devri noktalanmış, monarşizm güç kaybetmiş, anayasal monarşi güç kazanmıştır. bu ihtilal döneminin bir sonraki safhası için (bkz: 1848 devrimi)
hesabın var mı? giriş yap