wilhelm steinitz ^*

• ilk dünya satranç şampiyonu. modern stratejiyi ilk uygulayan insanlardandır. (bkz: dünya satranç şampiyonları)
• 1836 yılında çekoslovakya'nın prag kentinde doğan wilhelm steinitz satrancı 12 yaşında öğrenmiştir. satranca olan ilgisi profesyönelleşmeden önceleri gazetecilik yapmıştır. 1886 - 1894 yılları arası dünya şampiyonluğu ünvanını elinde tutmuş olan steinitz, 25 yaşındaki emanuel lasker tarafından tahtından indirilir. yaşamı ise acı bir şekilde sonlanır. 1900 yılında amerika'da sefalet içinde ölür. erken dönemlerdeki tarzı genel olarak döneminin karakteristiklerini yansıtsa da, daha sonraları kendine özgü pozisyonel bir tarz geliştirir. döneminin romantik satranç doktrinlerine baş kaldırır, geri dönüşü olmayacak şekilde bir kopuş gösterir. kapalı oyun teknikleri geliştirmiştir.
• şampiyonluk ünvanını 28 sene gibi uzun bir süre korumayı başarmış olan satranç oyuncusu.
• üstad "şöhret... zaten sahibim. şimdi paraya ihtiyacım var!" sözünün de sahibidir.
• konumsal oyunun kurucusu, bugünkü modern satrancın babasıdır. aynı zamanda kendi adıyla anılan bir ruy lopez savunma varyantının da geliştiricisidir.
  
  "chess is life" sözüyle tanınır.
• satrancın ilk peygamberidir. ilk konumsal kuralları belirlemiştir. ondan sonra gelen tüm nesiller, yalnızca o'nun fikirlerini zenginleştirmişlerdir.
• '' allahı yenerim '' sözüyle de bilinir.ayrıca günümüzde üst seviye müsabakalarında sıkça kullanılan iskoç açılışına karşı ''vezirini oyuna erken çıkma'' düşüncesini görmezden gelip steinitz varyantını bulmuştur.
  
  (bkz: e4 - e5 af3 - ac6 d4 - exd4 axd4 - vh4?!)
  
  varyant daha sonraları büyük ustalar tarafından refüte edilmiş ( çürütülmüş ) ardından kimse oynamamaya başlamıştır.varyant pek bilinmediği için başlangıç ve orta seviye müsabakalarında hala iş yapar.
• imkanlar içinde ortaya koyduğu performans gerçekten etkileyici. gerçi şöhretinin keyfini çıkaramamış hep maddi sıkıntılar çekmiş.
  
  yine de böyle tarihe geçmen için deliliğini ciddiye alman lazım. sadece satranç için değil her şeyde böyle. steinitz de, chesshistory'de hakkında yazılanlara, tanıyanların hatıralarına bakılırsa, pek makul bir adam değil.
  
  genelde gördüğümüz figür, tahta başına odaklanmış, saçı sakalı birbirine karışmış, ufak cüsseli fakat sağlam yapılı bir adam. objektife baktığı fotolarına göre de sert mizaçlı, hayli inatçı bir tip olduğunu çıkarmak yanlış olmaz.
  
  oyunlarında da öyleydi. bir şeyleri kanıtlamak ister gibi, bu adam adının hatırlanmasını istiyordu başardı, akıl sağlığını kaybetme pahasına.
• anderssen gibi çok büyük bir ustayı, çığır açacak bir görüş geliştirerek yenip, dünya şampiyonu olmuş ve yıllar sonrasında da lasker gibi bir dehaya mağlup olarak dünya şampiyonluğunu devretmiş müstesna şahsiyet. hayatı edgar allan poe ile çok benzer ilerleyen bir büyük satranç ustası.
  
  hayatı zorluklar geçmiş bir büyük usta. anderssen'i yendiğinde bile insanlar steinitz'a çok ilgi göstermediler. pek tabii bunda anderssen'nin dâhi olmasına duyulan hayranlığın etkisi büyüktü. anderssen'nin kaybetmesini izlemek kimseyi mutlu edemezdi. anderssen'in 1858 yılında paris'te morphy'ye yenilgisiyle avrupa satranç çevreleri büyük bir şok yaşamıştı. bu isimlerin her biri satranç dünyasının kuyruklu yıldızlarıydı. o tarihlerde gerilerden gelerek yavaş yavaş yükselen steinitz ise insanların kafasında bir soru işaretiydi.
  
  steinitz'in oyun anlayışı; çağdaşları gibi agresif atak hamlelere paye vermiyordu. kapalı ve konumsal bir pozisyonu ön gören bakış açısıyla gelişmeyi tercih ediyordu. iyi bir atak organizasyonunun kusursuz bir konuma erişildikten sonra olacağı kanaatindeydi. 1886'daki şapiyonada zukertort ile yapılan maçları etüt ettiğimizde; steinitz'in ilk maçlarda kaybettiğini, sonrasında materyal alma önceliğini ihmal ederek konumsal üstünlük için pozisyon almasıyla 4-1 mağlup durumdan, 5-10 galibiyetle ayrıldığını görüyoruz. bu, o dönem için oldukça yeni bir bakış açısıydı.
  
  dünya şampiyonluğunu alarak hem tahtını hem de oyununu kanıtlamış olan stenitz, ilerleyen yıllarda satrancın devleri ile mücadele etmeye devam etti. 1889'da chigorin'i 10-6 gibi bir farkla yendi. yine aynı tarihte gunsberg'i 6-4 ile yendi. 1892'de rövanş isteyen chigorin'i tekrar yendi.
  
  hayat, tüm bu başarılarının yanında steinitz'e hiç yardım etmiyordu. maddi bunalımlar ile mücadele ederken 18 yaşındaki kızının ve eşinin ani ölümü steinitz'i
  ağır bir depresyona sürüklese de satrancı bırakmadı. 1894'te lasker tarafından 5-10 mağlup edildi. 2 sene sonra 1896'daki rövanş karşılaşmasında 2-10 gibi daha da ağır bir yenilgi alarak dünya şampiyonluğuna veda etti. bu vedadan 4 sene sonra 1900 yılında geriye bıraktığı çokça borç ile yaşama veda etti.
  
  steinitz'in satrançtaki kapalı konumsal üstünlük görüşü bu gün hala daha değerini koruyor. ve oyunlarımızda ne zaman merkez alanı kilitlesek ya da taş değişimleri yapmak yerine taşların konumlarını yükseltmeye öncelik versek, hemen bu dâhinin ismini anarız.
  
  https^*https^*https^*https^*https^*https^*https^*https^*https^*