sherlock jr. ^*

• artık izlemiş olduğum mükemmel film. kurgusuyla, konusuyla, mizahıyla, oyunculuğuyla, herşeyiyle harika. belki de en karışık buster keaton filmidir. bu şaheserin ne kadar inceliklerle düşünüldüğünü hissedebiliyorsunuz. kahramanımız film salonunda mekanist olarak çalışır ama onun hayali dedektif olmaktır. sevdiği kızla evlenmek ister ama düzgün bir yüzük alacak parası yoktur. bu kıza sevdalı (ya da öyle görünen) başka kötü bir adamımız vardır. bu adamın yaptığı yarraklık sonucu kızın babası kahramanımızı evden kovar. kahramanımız umutsuzdur artık ve dedektiflik onun için en büyük hayale döner.
  
  --- spoiler ---
  sinemada oynattığı film esnasında uyuyakalır ve rüyasında filmin içine dedektif olarak girer.
  --- spoiler ---
• kahirenin mor gulunun de ilham kaynagi olabilir zannimca.
• bu filmle beraber, sessiz filmde komedinin ya da slapstick komedinin maskesini düşürmüş bulunuyoruz: gaglar yaratmak ve bunları bir çerçeve öykünün içine mümkün mertebe sezdirmeden, bir bütün oluşturacak şekilde dağıtmak. bu noktada keaton eğlenceli, ardarda gelen gagların tesiri altında olduğu için ne olup bittiğini idrak etmemiş ya da tüm numaraları henüz görmemiş 20'ler seyircisini pek neşelendirecek oyunlar kuruyor ve sinema sahnesine girerek belki de bir ilki gerçekleştiriyor ama alametifarikası sayılan o sabit, belki de rol kesemediği için sabit yüzü filmde ruh yaratma adına, seyircinin gönlüne girmeadına hiçbir etki göstermiyor. gelenek olduğu üzere chaplin'le karşılaştıracak olursak keaton fikirdir ama chaplin stildir diyelim. chaplin keaton'ı elbette ezer geçer.
  
  keaton burda sahneye çıkar, the purple rose of cairo'da oyuncu filmden yeryüzüne iner.
• buster keaton'ın daha sonra the general'da da yapacağı gibi sinemada mühendislikten, geometriden, ilüzyondan, pantomimden, her türlü biçimsel hileden... kısacası, mahkeme duvarı suratı dışında nerdeyse herşeyden faydalanarak yarattığı komple bir sinema devrimidir. iyi ki buster keaton ve charlie chaplin gibi iki deha geçmiş sinema dünyasından. iyi ki çıtayı hep daha yükseğe taşımaya kasmışlar.
• tek cümleyle: çok güzel film yapmış adamlar.
• nihayet izleme şansı bulduğum şahane film.bazı sahneleri bugün bile o kadar başarılı çekmek çok zor
• 45 dk'lık siyah beyaz, sessiz komedi. buster keaton'ın mimiksiz yüz ifadesi dahil her şeyiyle mükemmel, şaşırtıcı, eğlenceli film. bilhassa sinemadaki sahneye dahil oluşu ufuk genişleten cinsten.
• buster keaton'ın popüler olduğu dönemlerde çektiği en iyi filmlerden biri. zaten filmlere ses geldikten sonra keaton'un popülerliği de azalmış, filmleri eskisi kadar ilgi görmemiştir.
  
  filmin kendisine gelecek olursak, senaryosu zamanının çok ötesinde ve etkileyicidir. tabi filmin asıl güzel tarafı kovalamaca sahneleridir. özellikle motosikletin köprüden geçtiği kısımları ağzım açık izledim desem yalan olmaz, o şahane sahnelerin eşi benzeri bence sinema tarihi boyunca bir daha gelmemiştir.
• sessiz film ustalarından buster keaton'ın 1924 yapımı enfes sürrealist komedisi; çekimleri, film içinde film konsepti ve özel efektleri kullanımı açılsından oldukça başarılıdır. sadece ana karakterinin sinemanın büyülü dünyasına düşmesi ile bile sessiz sinema dönemi filmlerindeki kişisel favorilerim arasındadır.
  daha önce keaton izlememiş olanlar için kısa, nefis bir başlangıç olabilir. filmin etkileri the purple rose of cairo, cinema paradiso ve the last action hero gibi filmlerde açıkça görülebilir. "ölmeden önce görmeniz gereken 1001 film" listesindedir ayrıca...
• bazı sahnelerinin nasıl çekildiğine anlam veremediğim, ilgiyle izlediğim, şeker gibi 45 dakikalık film. yer yer kemal sunal filmlerini hatırlamamla birlikte bu 1 asır öncesine ait başyapıt gibi nicelerine yeşilçam'ın selam çaktığını düşünmek de ayrıca keyifli.
  
  film sırasında dedektif olmayan çalışan kahramanımızın okuduğu "how to be a detective" kitabındaki altın kurallar ise şöyle;
  
  rule 1. search everybody
  rule 2. look for clue
  rule 3. examine all windows
  rule 4. search for finger prints
  rule 5. shadow your man closely
  rule 6. send for police
  rule 7. keep cool