• bir gün ikinci mahmut misir çarsisi’nda halk arasinda gezinirken ugradigi bir dükkanda kendisine kahve getiren sevimli bir kahveci çiragi. o günden sonra saraya alinmistir.
  • "tarihlerimizde 'cihan seraskeri' diye anilan riza pasa, tanzimat'in ilk yillarinda, birer fuhus ocagi olan hamam kulhanlarini kapatmis ve buradaki gencleri askere alarak kendilerini igrenc bir yasamdan kurtarmisti." semsettin kutlu
  • sultan abdülhamid döneminin genel kurmay başkanı. 17 yıl genel kurmay başkanlığı yapan ve "cihan seraskeri" diye anılan rıza paşa 1809-1877 yılları arasında yaşadı. istanbul'un ünlü süreyya paşa plajı ve sineması, adını, rıza paşanın oğlu süreyya paşa'dan almaktadır.
  • hatıratlarında 1892 yılındaki osmanlı ordusunun durumunu şöyle anlatır:

    “ordunun kasası bomboştu. buğday ambarlarında buğday kalmamıştı. ordunun çeşitli ihtiyaç maddeleri olan çuha, çorap, ayakkabı, kösele, fes, giyim eşyası ve hatta buğday, arpa ve yağ bile memleket dışında sağlanmaktaydı. maaşlar, son derece düzensiz bir şekilde veriliyordu ve yılda ancak beş altı aylık verilebilmekteydi.

    ekmekler çok fena çıkıyordu. askeri binalar çok noksan, depolar harap ve noksan olduğu gibi kalsın. subayların durumu perişandı. askerler sefil ve çıplaktı. maliye bu durumu, önlemek ve gidermek olanağından yoksundu. nereye bakılsa bir yoksulluk göze çarpıyordu”
  • istibdat günlerinde binbaşı kazım karabekir, mektuplarında yakın arkadaşı enver'e "cihan seraskeri" diye hitap ederdi. enver'in resneli niyazi ile manastır'da dağa çıkıp ayaklanma başlattığı günlerde* bu mektuplardan biri postanede ele geçirilip jet hızıyla yıldız sarayı'na jurnal edildi. bunun bir lakap olabileceği hiç aklına gelmeyen abdülhamit de apar topar rıza paşa'yı görevden alıp sürgüne gönderdi.*

    kazım paşa bu olayı esprili biçimde yazmıştır, en sıkı ittihatçı düşmanını bilmeden safdışı edivermişti. fukara rıza paşa ise ölene kadar olayın sebebini öğrenemedi.
  • (bkz: mehmed rıza paşa)

    abdülhamit tarafından suçsuz yere sürgün edilen, suçunun ne olduğunu bile bilemeden ölmüş osmanlı paşası.

    kazım karabekirin anılarında "kırk yıl düşünsem en büyük düşmanımızı bu kadar kolay saf dışı bırakabileceğim aklıma gelmezdi" dediği osmanlının 17 genel kurmay başkanı yapmış paşası.
  • iki serasker riza pasa oldugu icin hasan riza pasa ile mehmed riza pasa siklikla birbirine karistirilir. mehmed riza pasa ii. abdulhamit doneminin meshur seraskeri olmakla beraber, misir carsisinda kesfedilip sonra cihan seraskeri diye anilacak olan fuleli genc yetenek hasan riza pasadir. zaten sekiz farkli defa seraskerlige getirilen hasan riza pasa ii. abdulhamit donemini ancak bir sene gorecek kadar yasamistir.
hesabın var mı? giriş yap