schrödinger'in kedisi ^*

• guzel bir kedidir, fizikten anlar... yasayip yasamadigini hala bilmiyoruz... beni liseden yillar sonra yeniden fizige donduren seydi... belirsizlik tanriçası..
• avusturyali fizikçi erwin schrödinger'in uydurdugu, mikroalemdeki belirsizligi makroaleme tasiyan düsünce deneyi.
• bestseller olmus kalin bi kitap. bilimkurgu falan diyolar ama sempati duymadim pek sahsen.
• alev alatli'nin 4 romandan oluşacak seriye verdiği ad. "parmağıma değil, gösterdiğime bakın" diyerek daha ilk sayfadan gözünüze gözünüze vuruyor.
• deneyin unu ya da kuantum fizigindeki onemi haricinde schrodinger'in hayvanlara ettigi eziyetin de ornegidir. kimbilir kac kediyi telef etmistir bu ugurda. bu deney einstein'in acilamayan saatinin benzeri bi teoreme dayalidir ve delikanli einstein kendi teoreminde hic kedi telef etmemistir. bunun haricinde schrodinger'in kedisi deneyi kuantum fizigi mantigini anlatmak icin de cok iyi bir ornektir. bu deney klasik fizik, kuantum fiziginin kopenhag anlayisi ve bircok dunya (many worlds) anlayisi arasindaki farki cikca belirtmistir. farklari burada anlatmasi uzundur.
• (bkz: heisenbergin kedisi)
• alev alatlı nın ülke edebiyatında ilk çaplı anti ütopya olarak tanımlanmış kitabı, birinci cildi kabus, çıkmış olan ikincisinin ismi ise rüya.
• schrödinger'in kedisi öncelikle bir zihinsel deney. yani bu deneyde hiçbir kediye zarar gelmiyor. schrödinger isimli kişi (fizikçi), quantum fiziği ile "normal" boyuttaki dünyanın fiziği arasındaki geçiş sorununu anlatabilmek için zihinsel bir deney tasarlar. bu deneyde bir kedi, dolu bir tabanca, fotona duyarlı bir tetik ve bir foton kaynağı kullanılır. düzenek şöyle kurulur; tetik mekanizmasına bir foton çarptığında tabanca ateş almakta ve karşısında duran kediyi öldürmektedir. buraya kadar herşey gayet açık. ama gelin görün ki, foton seviyesindeki büyüklüklerde geçerli olan quantum fiziğine göre, parçacıklar quantum haline sahiptir. bu da şu demektir; her foton bir olasılık çiftiyle donatılmıştır. yani aynı foton tetiğe hem çarpar, hem çarpmaz. bu durumda, bu quantum çiftinin tetik vasıtasıyla kediye yansıması, kafamızı karıştıran bir sonuç verir. namlunun ucundaki kedi aynı anda hem ölü, hem diri olmak durumundadır. hatta rivayet edilir ki; aslında normal ölçekli dünyamızda olasılık çiftleri halinde gerçeklik katmanlar halinde birbirinin içinde yaşanmaktadır. değişik olasılıklar aynı anda. yani bir gerçekliğe göre de kedi ölüdür.
• alev alatli'nin dizinin birinci kitabı kabusa ve diğer romanlarına göre trajik bir performans düşüklüğü sergilediğini hayalkırıklığı ile gözlemlediğim ikinci kitap rüyayı okuyunca tamamlayamayacağını düşündüğüm serisi. zaten aynı performans düşüklüğü sürecekse tamamlamasa da olur.
• içinde, kendisinden başka radyoaktif bir atom radyoaktivitiye duyarlı bir düzenek ve bu düzeneğin aktif duruma geçmesi halinde kendisini öldürecek bir sarin gazı/tabanca/atom bombası/makineli tüfek ile birlikte bir kutuya konulmuş, quantum fiziğindeki üstüste binme ve gözlem anında seçilme halinin gerçek hayata uygulanması ile karşılaşılacak ilginç durumları insanlığa anlatabilmek için canını feda etmeye hazır, deney sonunda gözlem yapılana kadar hem canlı hem de ölü olma durumlarını aynı anda yaşayan ve ancak gözlem yapılmasının bu durumlardan birinin tercih edilmesine sebep olması sonucu akibetine erecek fedakar, naif, şevkate muhtaç teorik kedi.