sıvılaşma

• zemin icindeki bosluk suyu basincinin dinamik etkiler sonucu artarak efektif gerilmenin sifir olma durumu. en cok suya doygun gevsek kumlarda gorulur. son zamanlarin moda olayidir, jeologlar pek bir meraklidir her yeri sivilastirmaya
• genellikle suya doygun tabakaların dayanma dirençlerini kaybederek, sıvı gibi davranmasıdır. depremde sarsıntısının etkisiyle oluşan kum fışkırmaları sıvılaşma işaretidir.
• killerde rastlanmayan bir durumdur. ancak zayıf killer deney sonuçlarında, hesaplamalarda sıvılaşma olabilirmiş gibi değerler sunmaktadır. spt de vuruş sayısı da bölgede sıvılaşma olup olmadığı konusunda bilgi vermektedir.
• yüzeye yakın kum tabakalarında kum tanecikleri arasındaki boşluklara ani bir sismik kuvvet uygulandığı zaman, tanecikler arasındaki denge bozulur ve kum ile su birlikte yüzeye doğru hareket ederek zemin yüzeyinden çıkmaya başlar. bu olaya sıvılaşma adı verilir. sıvılaşma genellikle suya doygun gevşek kumlu zeminlerde ve sonradan kurutulmuş ve ıslah edilmiş göl, akarsu ve deniz kenarlarında oluşur. sıvılaşma sonucu kum ve su birlikte hareket ederek zemin gibi davranmaya başlar.
• sıvılaşma kökenli hasar tipleri;
  
  - kum kaynaması
  - akma göçmesi
  - yanal yayılma
  - istinat yapısı yenilmesi
  - gömülü yapı yüzeyleşmesi
• ingilizcesi liquefaction olan hadise.
• kum gibi taneli kohezyonsuz zeminler periyodik yükler altında (sismik dalgalar gibi) sıkışma eğilimi gösterirler. sıkışma eğilimindeki zeminin boşluk suyu basıncı artmaya başlar ve boşluk suyu basıncı toplam gerilmeye eşit olduğunda efektik gerilme 0 olacağından zemin sıvı gibi davranmaya başlar. buna sıvılaşma denir. üzerindeki yapılar için oldukça tehlikelidir.
  
  nescafe kavanozunu alın birtane kaşık saplayın sonra yavaşça sağa sola sallayın kaşık içeriye gömülecektir. işte sıvılaşan zemin üzerindeki binaya böyle davranacaktır.
• ilk kez 1964 niigata (japonya) depreminde fark edilmiştir ancak türkiye'de 1999 kocaeli depreminden sonra adını duyurmuştur. bu tarihe kadar türkiye'de önemsenmemiştir.
  
  1999 kocaeli depreminde adapazarı’nda meydana gelen zemin sıvılaşması binalarda şimdiye kadar görülmemiş ölçüde hasar meydana getirmiştir. önemli deprem hasarı görmeyen yapıların bazıları birkaç metre zemine batarken, bazılarında devrilmeye varan dönmeler meydana gelmiştir.
  
  (bkz: zemin sıvılaşması)
• korkunc bir goruntusu endonezya depremi'nde (eylul 2018) kameralara takilmis:
  
  endonezya zemin sivilasmasi
• istanbul depreminde kıyılardaki yapıların önemli kısmının muzdarip olacağını düşündüğüm durum. örnek video için: (bkz: https://youtu.be/tw1iuaamzzu)