sıkıyönetim ^*

• anayasal olarak düzenlenmiş bir -geçici- idare biçimidir. (ilk olarak "temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması" başlıklı dördüncü bölümde, madde 15'te geçer, esas olarak madde 122'de düzenlenmiştir).
  
  bütün bir ülke için geçerli olması şart değildir, bir vilayette ya da kazada da uygulanabilir. şartların sıkılığı (temel hakların kısıtlanması) bakımından -daha ağır olan- seferberlik ile olağanüstü hal arasında yer alır.
  
  hem anayasada hem de imlâ kılavuzlarında bitişik olarak yazılmaktadır.
  
  madde 122. – anayasanın tanıdığı hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelen ve olağanüstü hal ilânını gerektiren hallerden daha vahim şiddet hareketlerinin yaygınlaşması veya savaş hali, savaşı gerektirecek bir durumun başgöstermesi, ayaklanma olması veya vatan veya cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın veya ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması sebepleriyle, cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan ba-kanlar kurulu, millî güvenlik kurulunun da görüşünü aldıktan sonra, süresi altı ayı aşmamak üzere yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde sıkıyönetim ilân edebilir. bu karar, derhal resmî gazetede yayımlanır ve aynı gün türkiye büyük millet meclisinin onayına sunulur. türkiye büyük millet meclisi toplantı halinde değilse hemen toplantıya çağırılır. türkiye büyük millet meclisi gerekli gördüğü takdirde sıkıyönetim süresini kısaltabilir, uzatabilir veya sıkıyönetimi kaldırabilir.
  
  sıkıyönetim süresinde, cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan bakanlar kurulu sıkıyönetim halinin gerekli kıldığı konularda kanun hükmünde kararname çıkarabilir.
  
  bu kararnameler resmî gazetede yayımlanır ve aynı gün türkiye büyük millet meclisinin onayına sunulur. bunların meclisce onaylanmasına ilişkin süre ve usul içtüzükte belirlenir.
  
  sıkıyönetimin her defasında dört ayı aşmamak üzere uzatılması, türkiye büyük millet meclisinin kararına bağlıdır. savaş hallerinde bu dört aylık süre aranmaz.
  
  sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde hangi hükümlerin uygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği, idare ile olan ilişkileri, hürriyetlerin nasıl kısıtlanacağı veya durdurulacağı ve savaş veya savaşı gerektirecek bir durumun başgöstermesi halinde vatandaşlar için getirilecek yükümlülükler kanunla düzenlenir.
  
  sıkıyönetim komutanları genelkurmay başkanlığına bağlı olarak görev yaparlar.
• savas durumu, ayaklanma gibi olaganustu durumlarda, yurtta guvenligin saglanmasi, korunmasi icin, ordunun yardimiyla saglanan ve ozgurlukleri gecici olarak kısitlayan yonetim.
• istanbul için ilan edilmesi gibi bir fikrin akla gelmemesi gereken hadise. hastanelerin kan ihtiacını karşılamak için vatandaşların hastanelere koşması gerekmektedir.
• albert camus'nun aşmış oyunu.bir diğeri için;
  (bkz: caligula)
• cumhuriyet tarihindeki alınan sıkıyönetim kararları ve tarihleri şöyledir:
  
  şeyh sait ayaklanması : 1925 – 2 yıl 9 ay – 15 vilayet
  teğmen kubilay’ın katliamı :1931 – 2 ay – 3 vilayet
  ikinci dünya savaşı : 1940/1947 – 7 yıl 1 ay – 6 vilayet
  6-7 eylül olayları : 1955/1956 – 9 ay – 3 vilayet
  27 mayıs, öğrenci gösterileri : 1960/1961 – 1 yıl 7 ay 3 gün – 2 vilayet
  talat aydemir olayı : 1963/1964 – 1 yıl 2 ay – 3 vilayet
  15/16 haziran olayları : 1970 – 3 ay – 2 vilayet
  12 mart muhtırası : 1971/1973 – 2 yıl 5 ay – 11 vilayet
  kıbrıs harekâtı : 1974/1975 – 1 yıl 15 gün – 14 vilayet
  irak iç savaşı : 1975 – (4 vilayet için istendi tbmm reddetti)
  kahramanmaraş olayları : 1978/1979 – 1 yıl 8 ay 15 gün – 22 vilayet
  12 eylül : 1980/1987 – 6 yıl 6 ay 23 gün – ülke genelinde
  ---------------------------
  bu süreler yekünde aşağı yukarı 25 yıl yapıyor. parça parça da olsa bu memleket, 82 yıllık bu cumhuriyet tarihinin üçte birini sıkıyönetim altında geçirmiştir.
• (bkz: örfi idare)
• dokuz eylül üniversitesi iktisat oyuncuları tarafından veba adlı albert camus eseri ile harmanlanıp ismi de veba yönetimi olarak değiştirilen , şu günlerde sahnelenmeye başlanan, her cümlesi zihin açan muhteşem oyundur..
• anayasa'nın en son 9 şubat 2008 tarih ve 5735 sayılı kanunla yapılan anayasa değişikliği ile değiştirilmiş halinde tam olarak 22 kere geçen yönetim biçimi.
• t.c. 29 ekim 1923de 19 temmuz 1987e kadar geçen 63 yıllık sürenin 25 yıl 9 ay 18 günü sıkıyönetimle geçirmiş.
  87den sonrası için (bkz: olağanüstü hal)
• türk halkinin su ya da bu sekilde gerek asker kökenli gerekse sivil yönetimlerce maruz birakildigi yönetim bicimi. bütün ülkeyi kizinin aksam 7'den önce evde olmasini isteyen sert baba misali yöneten bir dindarlar güruhunda ve de rte'de bu cok bariz gözlenebilir