rudder

• ucagin kuyrugunda, yere dik olarak gordugumuz ve ismini dikey stabilize olarak verebilecegimiz parcanin son bolumunde bulunan, hareketli olan ve ucagin yaw ekseninde hareket etmesini sagliyan mini kanatcik
• uçağın dönüş amaçlı yan yatırılmasına, dengeyi sağlamak için eşlik ettirilir
• kokpit içerisinde bulunan pedallar yardımı ile sağa veya sola hareket ettirilir.çok motorlu uçaklarda bir motorun kaybında ters tarafa kontra yapmak için kullanılır.özellikle aşırı rüzgarlı havada pist başına çapraz yaklaşma yapılmıssa son anda rudder kullanılarak uçak yatırılmadan burnunun pisti hizalayacak biçime gelmesini sağlar.
• deniz taşıtlarında da bulunan yön değiştirme sistemi
• ilk kez cinlilerin kesfettigi hede. cingozler!
• deniz taşıtlarındaki benzerlerinden ötürü çoğu kişi, uçaklarda dönüş için kullanıldığı düşünür fakat bu yanlıştır (bkz: aileron). rudder yön değiştirmek için değil, koordineli bir dönüş (bkz: turn coordinator) ve kimi zaman da rüzgar düzeltmesi amacıyla kullanılan bir kontrol yüzeyidir.
• ing. dümen
• uçağın tek motorunun arıza yaptığı durumlarda çalışan motorun olduğu tarafa doğru açılıp uçağın uçuş başını dengede tutmak için de kullanılabilir.
• kokpitte pilotların ayaklarının hemen önünde yer alan iki adet pedalla yönlendirilen uçuş kontrol yüzeylerinden bir tanesi. temelde uçuş kontrolüne iki etkisi vardır. ilk olarak uçağın rudder ın döndüğü tarafa doğru dikey eksen etrafında dönüşünü sağlar. ikinci etkisi ise uçağın kuyruğundan burnuna doğru geçen eksen (longitudinal axis) etrafında dönmesine (roll) sebep olur. ayrıca bazen counter-act adverse yaw olarakta adlandırılır. bunun sebebi ise lövye aracılığıyla uçak bir tarafa yatırıldıktan sonra (roll) uçağın yatırılış yönünün tersinde yaw hareketine başlaması ve bunun rudder müdahalesiyle dengelenmesidir.
• tanım: uçakların dikey ekseni etrafında dönmelerini sağlamak amacıyla kullanılan hareketli yüzeylere verilen isim. dikey stabilize üzerinde duran rudder'lar tek veya birden çok parçadan oluşabilirler. rudder, uçak uzunlamasına eksenine göre simetrik olduğundan normalde (sıfır pozisyonundayken) dikey eksen etrafında bir moment oluşturmaz. rudder, bir tarafa doğru açıldığında ise uçak burnunu aynı tarafa döndürecek şekilde üzerinde bir aerodinamik kuvvet oluşur. bu kuvvet, uçak dikey ekseni etrafında bir moment oluşturarak uçağın dönmesini sağlar görsel