• japoncanin latin alfabesi kullanilarak yazilmasidir.
  • (bkz: kanji) (bkz: hiragana) (bkz: katakana)
  • (bkz: pinyin)
  • orjinalinde logografik (kanji) ve heceleme (hiragana ve katakana) sistemiyle yazılan japon dilini, bu yazım sistemini bilmeyenler için latin alfabesiyle yazma metodu.

    ancak, orjinal yazım sistemine alışkın olan japonlarla romaji kullanarak yazılı iletişim kurmak oldukça zordur.
  • romaji, kendine ait kuralları olan ve bu kuralları tüm dünyada o şekilde kabul edilmiş olan bir yazı sistemidir. bu kurallara göre ş sesi sh harfleriyle, ç sesi ch harfleriyle, v sesi w ile, c sesi de j ile yazılmaktadır. örneğin romaji'de watashi yazacaksanız, vataşi yazmanız yanlış olur.

    bunun yanında, herhangi bir online japonca sözlükte, romaji ile arattığınız kelimeleri yanlış yazdığınız zaman herhangi bir sonuç elde edemiyorsunuz (örneğin; watashi ve vataşi).

    bu gibi sözlüklerde ya da internette, herhangi bir japonca kelimeyi doğru şekilde bulabilmeniz için onu doğru şekilde aramanız gerekir. haliyle romaji'yi kurallarına göre yazmanız gerekir.
  • (bkz: japlish)
  • japonca öğrenirken karşınıza çıkacak en gereksiz şey. ayak bağı olmaktan başka bir işe yaramaz. kanjisiz, sadece kana'dan ibaret bir japonca bile inanılmaz kafa karışıklığı yaratıyorken bunu bir de romajiye indirmek topuğunuza sıkmak olacaktır.

    ayrıca kısmen alakalı (bkz: japonların latin alfabesine geçememiş olması/@aimo)
  • japonca kip çekimlerinde bazı durumlarda heceler bütünüyle değil, parçalı değiştiği* için başlangıç seviyesi öğrenciler için kanımca oldukça gerekli bir harf sistemi. ama alışmak kana okumaya üşendirebiliyor, o kötü.

    * mesela "shinu -> shinda". kana ile "u düşüyor" diyemiyorsun; yani diyorsun ama u kanasındaki u ile nu'daki u şeklen aynı değil ve kelimenin içinde bariz olarak gözükmüyor. veya "shiru -> shiraseru". gene aynı mesele; u düşüyor, -aseru geliyor. daha küçük birimlere bölünemeyen kanalar ile bunu anlatması zor. onun yerine ru düşüyor raseru geliyor diyebilirsin; ama her fiil sonu hecesi (ru, mu, nu, tsu vs.) ile bunu yapmakla uğraşmak yerine romajiyle söylemek daha kolay. japonlar bunu kendi okullarında nasıl öğretiyor merak ediyorum aslında. muhtemelen "u düşüyor aseru geliyor" demek yerine "son hece a satırı versiyonuyla değiştiriliyor + seru ekleniyor" falan diyorlardır. çinliler yerine avrupalılar tarafından yazıyla tanıştırılsalarmış keşke..
  • japoncadaki orijinal hali uzun o'lu bunun; yani "roomaji" (veya tek o + o'nun üstüne ¯ ile). zira şehir olan roma'yı da uzun o ile okuyorlar (ve roomaji "roma(lı) harfleri" demek). kısa o'lu romaji daha çok ingilizceye aktarılmış formu denebilir.

    bazı insanlar ise iyice dilleri karıştırıp romanji diyor; onları "yapma etme, götten kelime uydurma" diyerek uyarıyoruz.
  • birbirinden bazı farklılıkları bulunan çeşitli versiyonları olan sistem. alttaki ilk üçü "standart" olarak anılıyor.

    hepburn romaji: james hepburn diye bir misyonerin 1860'larda üretip sonraki yıllarda birkaç kere yenilediği bir sistem. japonların romaji sistemlerine göre daha fonetik ve avrupalılara yönelik. bunun da birkaç farklı versiyonu var ama sanırım en sonuncusu anlaşılıyor hepburn denince. japon kökenli sistemlerden ana farkı: şi, çi, tsu sesleri shi, chi, tsu şeklinde yazılıyor. şo, jo gibi bileşik kanalar sho, jo şeklinde yazılıyor. uzun o sesleri (kana ile oo veya ou ile yazılmasından bağımsız) makronlu (¯) o ile yazılıyor. kana olan n sesi sesli harfler ve y'den önce n' şeklinde yazılıyor. edat olan wa, e ve o sesleri ilişkili kanayı temsil edecek biçimde değil, okunduğu gibi yazılıyor. bu sistem wikipedia tarzı sitelerde ve turistlere yönelik tabelalarda sıkça kullanılıyor.

    nihon-shiki romaji: bu japon fizikçi aikitsu tanakadate tarafından 1880'lerde üretilmiş. kana tablosunun standartını koruyor ve mesela t satırındaki her kana t ile yazılıyor; sesinde t olmasa bile. şi, çi, tsu sesleri si, ti, tu şeklinde yazılıyor örneğin. ve dakutenli versiyonları da fonetik olmak yerine di, zi, du şeklinde. şo, jo gibi bileşik kanalı sesler de içlerindeki ufak kanayı belirtecek şekilde syo, zyo şeklinde yazılıyor. uzun o sesleri, gene hangi kanayla yazıldığından bağımsız, ô şeklinde yazılıyor. kana olan n sesi sesli harfler ve y'den önce n' şeklinde yazılıyor. edat olan wa, e ve o sesleri (direkt kana versiyonları olan*) ha, he ve wo diye yazılıyor. bu sistem sanırım artık pek sık kullanılmıyor zira yerine kunrei-shiki geçmiş.

    kunrei-shiki romaji: bu 1930-40'larda üretilmiş ve savaş sonrası kabul görmüş modifiye bir japon üretimi romaji sistemi. nihon-shiki'yle aşağı yukarı aynı ama hepburn'den bazı ögeler almış. nihon-shiki'den ana farkları: d- satırındaki aykırı kanalar di ve du yerine zi ve zu şeklinde yazılıyor; ve edat olan wa, e ve o sesleri kanalarını yansıtmak yerine okunduğu gibi yazılıyor. bu sistem ağırlıkla japonların devlet işlerinde latin harfleri kullanılması gerektiğinde ve japon eğitim sisteminde kullanılıyor.

    waapuro (word processor) romaji: bazı dijital ortamlarda latin harfleriyle japonca yazmak için kullanılan romaji. wikipedia buna non-standard demiş ama yine de oldukça yaygın. hepburn'le aşağı yukarı aynı ama uzun o'larda -çoğu klavyede yazması hiç kolay olmayan- makronu koymak yerine direkt oo veya ou diye açık açık yazıyoruz. bunda edat olan wa, e ve o sesleri nihon-shiki'deki gibi ha, he ve wo diye yazılıyor; o biraz kafa karıştırıcı.

    bunlara ek olarak başka standard dışı romaji kullanımları da var. internette japonca öğrencilerinin bir kısmı, weeb'ler vs. bu word processor romaji'yi biraz daha geniş kullanabiliyor. edatları okunduğu gibi yazmaca, n kanasını seslilerden önce apostrofla belirtmemece gibi.
hesabın var mı? giriş yap